Bánh Trung Thu: Giá trị lịch sử, văn hóa của những “ngày ở nhà”

(Arttimes) - Ở Việt Nam, ngoài sự tích bánh chưng, bánh dày như một ngụ ý về bầu trời và mặt đất. Tuy nhiên, vào những ngày ở nhà thì chiếc bánh Trung Thu lại cần hơn bao giờ hết, để mọi người được ăn bánh, quây quần bên nhau.

Bánh Trung Thu: Từ văn hóa đến nguồn gốc hình thành

Theo giải thích về từ nguyên, bánh Trung Thu có ý nghĩa là: Nguyệt Bính (月餅 (Nguyệt bính)/ Yuèbǐng), nghĩa là bánh mặt trăng. Đồng  thời, Bánh Trung Thu có nguồn gốc từ Trung Quốc  để ăn trong dịp tết Trung Thu, tiếng Việt gọi là: Bánh Nướng.

Bánh Trung Thu: Giá trị lịch sử, văn hóa của những “ngày ở nhà” - 1

Lịch sử của những cái bánh Trung Thu là những tinh hoa kết tinh từ truyền thống tới hiện đại

Bánh Trung Thu có nhiều biến thể về những loại bánh khác nhau nhưng ở Việt Nam, bánh Trung Thu có dạng hình tròn hay hình vuông hay hình ảnh về đoàn viên, sum vầy như: đàn lợn mẹ con, cá chép, thỏ trắng…

Cái thú vị, nét đặc sắc của bánh Trung Thu, có lẽ phần nhân bánh, từ nguyên thủy, phần phía trong được làm từ đậu đỏ hoặc bột hạt sen được bao quanh bởi lớp vỏ và có thể chứa lòng đỏ từ trứng vịt muối. Vì thế, Bánh Trung Thu cao cấp được xem như một phần quà để biếu tặng kết nối thâm giao tình bằng hữu với nhau.

Lễ hội Bánh Trung Thu có thể được xem là một cái tết duy nhất  về một loại bánh duy nhất ở Việt Nam. Nó được gắn với nhiều câu chuyện về văn hóa như: Hằng Nga và Thỏ Ngọc…

Theo Kinh Lễ, một cuốn sách cổ của Trung Quốc ghi lại các phong tục và nghi lễ, Hoàng đế Trung Quốc nên hiến tế cho mặt trời vào mùa xuân và mặt trăng vào mùa thu. Ngày 15 tháng 8 âm lịch là ngày gọi là Trung thu. Đêm vào ngày 15 tháng 8 âm lịch cũng được gọi là "Đêm của mặt trăng".

Trong một câu chuyện dân gian được kể lại rằng: Đế chế Mông Cổ được tạo điều kiện bởi các thông điệp trong bánh trung thu. Bánh trung thu được các nhà cách mạng nhà Minh sử dụng trong nỗ lực lật đổ các nhà cai trị Mông Cổ của Trung Quốc vào cuối triều Nguyên. Ý tưởng được cho là do Chu Nguyên Chương và cố vấn của ông Lưu Bá Ôn nghĩ ra, người đã truyền đi một tin đồn rằng một bệnh dịch chết người của "Thiêu bính ca" đã lan rộng và đó là cách duy nhất để ngăn chặn nó là ăn bánh trung thu đặc biệt.

Giai thoại truyền lại có một lần Chu Nguyên Chương ăn bánh nướng. Sau khi cắn một miếng, ông cho chiếc bánh vào một cái bát rồi đậy lại và hỏi Lưu Bá Ôn xem trong bát là thứ gì. Lưu đại thần bấm ngón tay rồi thưa: "Nửa như mặt trời, nửa như trăng, vừa được kim long cắn một miếng, đó chính là bánh nướng".

Sau khi mở chiếc bát ra, quả nhiên đó chính là chiếc bánh nướng mà Chu Nguyên Chương vừa cắn dở. Từ sau việc này, Hoàng đế họ Chu càng thêm trọng dụng và tin tưởng Lưu Bá Ôn; ngay lập tức hồi sinh và cung cấp sức mạnh đặc biệt cho người dùng. Điều này đã thúc đẩy sự phân phối nhanh chóng của bánh trung thu. Bánh trung thu chứa một thông điệp bí mật điều phối cuộc nổi dậy của người Hán vào ngày 15 tháng 8 âm lịch.

Bánh Trung Thu: Giá trị lịch sử, văn hóa của những “ngày ở nhà” - 2

Bánh Trung Thu hiện đại: ăn bánh ở nhà có đoàn viên

Theo thông tin tìm hiểu được, ý nghĩa của bánh Trung Thu nằm trên bề mặt của từng chiếc bánh, mỗi hộp gồm có: 2 cái, 3 cái, 4 cái. Khi ăn thì thường cắt một cái bánh thành 4 phần, trên mỗi chiếc bánh sẽ có chữ: "song hỷ", "cát tường". Đồng thời, thì rất nhiều hoa văn chạm trổ về ý nghĩa an lành, tốt đẹp. Nó còn có ý nghĩa khác, ăn cùng nhau.

Bộ sưu tập gợi cảm hứng về truyền thống đó chính là: Ánh Trăng, Ngọn Lửa, Biển.

Bánh Trung Thu: Giá trị lịch sử, văn hóa của những “ngày ở nhà” - 3

Bánh trung thu bao gồm hai thành phần cơ bản là vỏ bánh và nhân bánh, và tùy theo vỏ bánh thường được bằng bột mì hay bằng bột gạo, bột gạo nếp. Các nguyên liệu làm nhân bánh có thể bao gồm đậu xanh, mứt, xá xíu, lạp xường, trứng muối, đường, dầu ăn, mỡ lợn, hạt sen, hạt dưa v.v. Hiện hạt dưa để làm bánh Trung thu cũng có những mối lo về việc gây hại sức khoẻ nên người ta thay vào đó các loại hạt ngũ cốc khác như hạt óc chó, hạt mắc ca, hạt điều, hạt hướng dương,...

Bánh nướng có vỏ làm từ bột mì, nước đường đun lẫn mạch nha, dầu ăn. Sau khi nặn bột đã ngào bao quanh nhân bánh, người làm bánh cho bánh vào khuôn ép rồi đem bánh nướng trong lò cho tới khi chín. Trong quá trình nướng bánh được phết thêm lòng đỏ trứng.

Bánh dẻo có vỏ và nhân đều đã được làm chín từ trước, ngoài ra cũng thường gặp bánh dẻo chay không nhân. Bột vỏ bánh được làm từ gạo nếp rang rây mịn, chút hương liệu như vani hay nước hoa bưởi, nước đường. Người làm bánh ngào bột, bao nhân và đem ép trong khuôn đã rắc chút bột chống dính. Sau khi tháo khuôn bánh đã có thể sử dụng được ngay không cần bất cứ biện pháp chế biến nào khác.  Nói về cách chế biến, Chef Dzung,  Tổng bếp trưởng với hơn 20 năm kinh nghiệm cho biết: “Ai cũng có một công thức riêng, tuy nhiên với Dimsum Đại Hưng, Bánh Trung Thu được tạo thành bởi 3 yếu tố: Đầu tiên, bánh phải ngon và thơm. Thứ hai, hình thức dễ nhìn. Cuối cùng, bánh đạt tiêu chuẩn 5 sao, có nghĩa cái gì phải cao cấp và tốt cho sức khỏe…”

Bánh Trung Thu: Giá trị lịch sử, văn hóa của những “ngày ở nhà” - 4

Có lẽ không có chiếc bánh nào kỳ công như bánh Trung Thu. Ở đó, ngoài các giá trị về mặt văn hóa, lịch sử, con người thì bánh Trung Thu có giá trị về một cuộc sống đoàn viên, tết sum vầy và còn chất chứa cả giá trị về nhân văn: Ở nhà ăn bánh cùng những người thân.

Dimsum Đại Hưng - một thương hiệu hàng đầu với triết lý: “Ngon hơn, tươi hơn, trực tiếp đến từ xưởng”

Nhân dịp, Tết Trung Thu, với tâm huyết của người làm nghề hơn 15 năm, Chúng tôi ra mắt bộ sựu tập “Bánh Trung Thu đẳng cấp 5 sao”. Với ý nghĩa “hãy ở nhà ăn bánh đoàn viên và vì sức khỏe gia đình”

Chef Dzung một đầu bếp tài hoa đã chia sẻ: “Giữa những ngày tháng bộn bề công việc, ta đã có quá ít thời gian để dành cho gia đình. Vậy tại sao dịp Trung Thu này lại không mua bánh Trung Thu từ Đại Hưng và cùng gia đình thưởng thức. Với lớp vỏ bánh mềm mịn, thơm ngon, cùng màu sắc đa dạng bắt mắt trứ danh của Đại Hưng. Những chiếc bánh trung thu chắc chắn không làm khách hàng phải thất vọng. Bởi đi kèm theo đó còn là những nhân bánh đa dạng với quy trình thủ công chau chuốt và tỉ mỉ mà Đại Hưng đã dồn tâm huyết vào trong từng miếng bánh.

None

Tin liên quan

Tin mới nhất