Chuyến công tác đặc biệt Trường Sa theo kế hoạch (kỳ 4)

Loạt bài Quần đảo Trường Sa của Việt Nam của Thiếu tướng Hoàng Kiền được đăng tải trên 6 số của Thời báo Văn học Nghệ thuật. Kỳ đầu tiên xuất bản trên số 27/2021 ra ngày 8/7/2021 và kỳ 6 đăng tải trên số 32/2021 ra ngày 12/8/2021. Loạt bài này đã vinh dự được nhận giải C giải báo chí Quốc gia lần thứ XVI năm 2021 diễn ra vào tối 21/6/2022 tại Hà Nội. Arttimes.vn trân trọng đăng tải lại loạt bài này để bài báo được đến với đông đảo bạn đọc.

Quần đảo Trường Sa của Việt Nam (Kỳ 1)

Diễn biến ở Trường Sa trước sự kiện Gạc Ma (kỳ 2)

Sự kiện Gạc Ma (kỳ 3)

Thiếu tướng Hoàng Kiền - Nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn Công binh Hải quân 83, nguyên Tư lệnh Công binh đã trực tiếp nghe Phó đô đốc Mai Xuân Vĩnh - Nguyên Tư lệnh Hải quân, Đại tá Nguyễn Đình Hải - Nguyên Phó phòng Quân lực Hải quân, Thượng tá Nguyễn Văn Ánh - Nguyên Trưởng Ban công binh Vùng 4 Hải quân, Thiếu tá Cao Đức Tại - Nguyên Thuyền trưởng tàu HQ 613 trao đổi vềchuyến công tác này. Một chuyến công tác vào thời điểm đặc biệt theo kếhoạch thường xuyên hàng năm.

Thiếu tướng Hoàng Kiền 

Từ trước đến nay, Việt Nam vẫn chủtrương giải quyết việc tranh chấp trên biển Đông với quan điểm: "Không dùng vũlực và đe doạdùng vũlực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp thương lượng hoà bình". Mặc dù lúc này đối phương đã đem nhiều tàu chiến nghênh ngang khống chếmặt biển khu vực quần đảo Trường Sa, tuy vậy việc bảo vệchủ quyền đối với Trường Sa vẫn tiến hành theo kế hoạch.

Cuối tháng 3/1988, BộTư lệnh Hải quân tổchức chuyến công tác Trường Sa để thăm động viên bộ đội, kiểm tra chỉ đạo các mặt bảo vệchủquyền biển đảo của Tổquốc. Đoàn đi trên tàu HQ613 do đồng chí Đại uý Cao Đức Tại làm Thuyền trưởng, xuất phát từCam Ranh, điểm đến đầu tiên là đảo Song TửTây, đảo ởphía bắc quần đảo Trường Sa, sau đó đi xuống phía nam lần lượt qua các đảo ta đang đóng giữ. Khi qua Xu Bi nơi đối phương mới xâm chiếm (23/3/1988), có tàu của đối phương đang trực ở đây, Trưởng đoàn chỉ đạo, tàu ta vẫn đi bình thường. Đường ta đi, ta cứ đi.

Trên đường hành quân, tàu HQ613 nhiều lần gặp bè - phao gắn bia chủ quyền của Trung Quốc thảtrôi trên biển, thếlà cơ hội cho các tay súng tập ngắm bắn mục tiêu trên biển. Âm mưu của Trung Quốc là làm bia, phao có mỏneo treo dây cáp dưới đáy phao, họthảởphía đông bắc quần đảo Trường Sa, nó trôi dạt theo gió mùa đông bắc, mắc cạn ở đâu thì đó là chủquyền của họ. Sau 3 đêm, 2 ngày Đoàn đến Đá Nam, Song TửTây.

Tối đầu tiên neo tai Đá Nam, Đại uý Nguyễn Đình Hải - Trợlý Phòng Quân lực và Thiếu tá Nguyễn Văn Nhắc - Trợlý Phòng cán bộ được phân công gác nhà cao chân C3 ở Đá Nam đểbộ đội lên tàu xem văn công trong 3 giờ. Trên đường xuống NamYết khi qua Ga Ven, đối phương đã chiếm đóng của ta (ngày 26/2), họmới dựng chòi. Đến NamYết, Phó tư lệnh Tham mưu trưởng Mai Xuân Vĩnh dẫn đầu đoàn cán bộ tham mưu đi xuồng ra kiểm tra nhà C3 và pông tông Đá Thị, lội bộhơn 1 giờtrên bãi Đá Thị, thủtrưởng động viên bộ đội vững vàng chốt giữ đảo. Tiếp tục hành trình đến Đá Lớn gặp Trung tá Lê Văn Duyết  - Cán bộ của Vùng 4 đang trực tại điểm A có tàu 159 AE - HQ13.

Đoàn tiếp tục hành trình qua Nam Yết, Sinh Tồn. Tại đảo Sinh Tồn, đoàn ra viếng mộliệt sĩ, hôm ấy đúng 49 ngày các liệt sĩhi sinh tại Gạc Ma, có 7 liệt sĩmai táng ở đây.

Đoàn tiếp tục hành trình, đến vịtrí tàu HQ 604 bị bắn chìm ở Gạc Ma, nhìn lên bãi cạn Gạc Ma mà căm hờn đau xót.

Gạc Ma (24H)

Đến Len Đao, vịtrí tàu HQ605 ởLen Đao bịđối phương bắn chìm (vẫn còn phao bóng đỏ đánh dấu của ta). Tại Len Đao đang chuẩn bi ăn trưa thì tàu chiến Trung Quốc tới cách tàu HQ613 chừng 1 liên (180 m), Trưởng đoàn Mai Xuân Vĩnh chỉthị: trừkíp tàu hoạt động bình thường còn Tất cảvào khoang. Lính Trung Quốc giơ thuốc lá mời, quân ta giơ cao can nhựa đáp lại. Đến Cô Lin, nơi có HQ505 ủi bãi, có Thượng sĩPhạm Huy Sơn (sau này vềCảng vụTân cảng và đã nghỉhưu năm 2015) chỉhuy 4 chiến sĩtrực trên tàu HQ505. Đồng chí Hải - Trợlý phòng Quân lực và đồng chí Nhu trợlý Phòng Tác chiến thay nhau chèo xuồng đưa Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng và đồng chí Nguyễn Ngọc Sâm - Phó phòng Tác chiến đi quanh tàu HQ505 kiểm tra, có 25 vết đạn xuyên to khoảng 30 cm trên vạch mớn nước, riêng 2 vết sau đuôi xé toang khoang bánh lái xuyên thấu 60-80 cm, người chui lọt. Trên boong thượng tầng 3 có 6-8 vết xuyên qua boong trung, đoàn nghiên cứu kỹ đểlập phương án hàn vá kéo tàu HQ505 vào bờsửa chữa. Những cán bộchiến sĩcủa ta trên tàu HQ505 vẫn vững vàng trên đảo Cô Lin đểbảo vệchủquyền lãnh thổcủa Tổquốc, mặc dù những ngày qua tàu đối phương không ngừng khiêu khích, uy hiếp.

Đoàn vềSinh Tồn Đông thăm, kiểm tra đơn vị, rồi tiếp tục hành trình. Trước khi đi đến đảo Phan Vinh, đoàn ghé qua kiểm tra bãi đá Ba Đầu, vì có tin ai đó đã đặt bia chủquyền.

Đoàn tiếp tục đi Phan Vinh. Xuất hiện tàu lạ, Thuyền Trưởng Cao Đức Tại báo cáo có tàu lạmạn phải cách 25 hải lý đi vềhướng tàu ta. Đại tá Mai Xuân Vĩnh chỉđạo, bình tĩnh, đi thẳng hướng, đúng hành trình.

Khi xác định mục tiêu là tàu khu trục tên lửa chạy với tốc độrất cao theo hướng tiếp cận tàu ta. Thuyền trưởng Tại báo cáo: Tàu khu trục đi với tốc độnày có khảnăng đánh chặn tàu ta, hoặc húc vào tàu ta. Đềnghịthủtrưởng cho chuyển hướng đi.

Trưởng đoàn nói loa to đểtoàn thể đoàn cùng nghe:Bình tĩnh, cứ đi theo hướng và tốc độkhông đổi. Biển của ta, chủquyền của ta, ta cứ đi. Mọi người bình tĩnh, tất cảxửlý theo lệnh của tôi. Ta không có hành động gì khiêu khích, nhưng nếu đối phương có hành động nhảy sang tàu của ta thì kiên quyết đánh trảbằng vũkhí bộbinh được trang bị, theo phương án kếhoạch đã được phổbiến quán triệt trước lúc đi. Từng bộphận, từng tổ, từng người phải sẵn sàng chấp hành theo mệnh lệnh...Nếu tàu đối phương vào gần, ta dùng loa phản đối như đã hướng dẫn.

Khi tàu đối phương vào gần, Đại tá Mai Xuân Vĩnh giải thích: tàu ta là tàu vận tải nhỏ đang đi trên vùng biển của ta, đối phương không có lý do gì để đánh tàu của ta được. Tàu đối phương là tàu chiến lớn, đi với tốc độcao hòng uy hiếp ta. Ta cứbình tĩnh mà đi. Biển của ta, chủquyền của ta. Nếu đối phương cốtình húc cho tàu ta chìm, thì tàu của chúng không chìm cũng thủng ruột. Chưa có thằng thuyền trưởng nào đi trên đại dương lại cậy sức mạnh, có đầy đủtrang bịvũkhí mạnh hơn đểkhống chế đối phương mà lại chọn biện pháp hạsách là húc tàu cả.

......

Tàu đối phương vẫn hùng hục chạy vềphía tàu ta với tốc độcao. Ởcựly dùng ống nhòm quan sát thấy tàu khu trục tên lửa của Trung Quốc mang sốhiệu 101, là một trong những con tàu đang tranh chấp chủquyền trên quần đảo Trường Sa của ta. Mặc nó, tàu ta vẫn chạy với hướng và tốc độkhông đổi.

 Khi gần tàu ta, tàu chiến Trung Quốc áp sát tàu ta dưới 500 mét, đổi hướng đi song song với tàu ta.

Đại tá Mai Xuân Vĩnh nói to, tàu ta có tàu chiến lớn đi hộtống, ta trởthành "nguyên thủ" rồi. Câu nói đó đã phá tan không khí căng thẳng trên tàu, tất cảcán bộchiến sĩcười ồlên. Sau mấy hải lý áp sát, HQ617 vẫn đi đúng hành trình, tàu chiến Trung Quốc bám theo tàu ta khoảng 5 hải lý rồi chuyển hướng xa dần mờdần.

Đoàn thực hiện đúng kếhoạch và trởvềCam Ranh an toàn, trọn hành trình 1 tháng đi qua 21 đảo với 32 điểm đóng quân.

Sau chuyến đi đoàn đã thấy tình hình chung trên quần đảo Trường Sa, cán bộchiến sĩở đảo rất phẫn nộ đối với hành động của đối phương xâm chiếm chủquyền lãnh thổbiển đảo của ta vừa qua. Mặc dù còn nhiều khó khăn vất vả, gian khổ, nhưng anh em đều tỏrõ quyết tâm nêu cao tinh thần cảnh giác, không ngừng nỗlực nâng cao khảnăng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệchủquyền lãnh thổbiển đảo của Tổquốc. Có nơi chỉcó chiếc tàu nhỏbé hoặc chiếc nhà cao chân mới dựng lên giữa biển cảmênh mông, nhưng tinh thần của những người chiến sĩkhông hềnghĩmình đơn lẻvà gửi lời thềquyết tâm chiến đấu giữ đảo, giữbiển đến cùng với Đảng, Nhà nước, Quân đội, Quân chủng và nhân dân cảnước.

Qua chuyến đi này cũng xem phản ứng của đối phương, từ đó ta tiếp tục đưa tàu ra tăng cường cùng tàu HQ505 giữCô Lin và đưa tàu ra giữLen Đao, chuẩn bịxây dựng nhà C2 chốt giữCô Lin và Len Đao.

Ngày 2/5/1988, chấp hành chỉthịcủa Tư lệnh Hải quân, Trung đoàn 83 cử2 tổ, mỗi tổ 3 người theo tàu đánh cá của Đoàn 128 Hải quân ra Gạc Ma đểlặn kiểm tra đánh dấu vịtrí tàu HQ 604 bịchìm, thảneo có phao đánh dấu.

Khi ấy Trung Quốc bắn chìm tàu vận tải HQ604 tại Gạc Ma, bắn chìm Tàu vận tải HQ 605 tại Len Đao, bắn cháy tàu đổbộHQ 505 tại Cô Lin , sát hại 64 cán bộchiến sĩHải quân nhân dân Việt Nam, chiếm đảo Gạc Ma. Chúng ta vẫn đưa quân ra dựng nhà chốt giữhai đảo Len Đao và Cô Lin. Đối phương ngăn cản uy hiếp nhưng không dám nổsúng nữa, vì phong trào đấu tranh phản đối hành động xâm lược của Trung Quốc diễn ra khắp cảnước và sựủng hộta của các nước trên thếgiới. Đồng thời máy bay Su22 của không quân ta đã bay ra Trường Sa sẵn sàng đánh trảquân địch. Ta vẫn giữ được Cô Lin và Len Đao, đây là một thành công rất quan trọng.

Sau sự kiện Gạc Ma 14/ 3/1988, hàng năm đi xây dựng công trình trên quần đảo Trường Sa, mỗi lần đi qua Gạc Ma, các tàu cảu ta đều dừng lại thảhoa đăng đứng chào làm lễviếng 64 đồng đội hải quân đã hi sinh nằm lại nơi đây, với nỗi niềm bùi ngùi xúc động và căm thù.

(Đọc tiếp kỳ 5)

Hoàng Kiền

Link nội dung: https://arttimes.vn/tin-tuc/chuyen-cong-tac-dac-biet-truong-sa-theo-ke-hoach-ky-4-c57a5859.html