Tại sao các dàn khai thác dầu luôn có lửa cháy ở đỉnh?

Nếu từng thấy hình ảnh một giàn khoan dầu ngoài khơi, có lẽ bạn đã tự hỏi về ngọn lửa rực cháy không bao giờ tắt trên đỉnh tháp cao. Trái với suy nghĩ của nhiều người, đây không phải là dấu hiệu của một sự cố, mà là một biện pháp an toàn có chủ đích. Tuy nhiên, đằng sau vai trò đó là một câu chuyện đáng lo ngại về tác động môi trường.

Ngọn lửa mà chúng ta thấy là một phần của hệ thống "tháp đuốc", nơi diễn ra quá trình đốt bỏ khí đồng hành được giải phóng trong quá trình khai thác dầu. Khi dầu thô được hút lên từ các mỏ dưới lòng đất, nó thường đi kèm với một lượng lớn khí tự nhiên, chủ yếu là mê-tan, bị mắc kẹt cùng.

Ngọn lửa luôn cháy trên các giàn khoan giúp giải phóng khí đồng hành.

Van xả an toàn khổng lồ

Áp suất trong các giếng dầu có thể tăng lên cực kỳ nhanh chóng. Nếu không được giải phóng, lượng khí bị nén này có thể gây ra những vụ nổ thảm khốc. Tháp đuốc hoạt động như một van xả an toàn khổng lồ, đốt cháy lượng khí dư thừa này một cách có kiểm soát để giảm áp, đảm bảo an toàn cho toàn bộ giàn khoan. Mặc dù cực kỳ lãng phí, đây thường được xem là giải pháp nhanh chóng, rẻ và an toàn nhất, đặc biệt tại các giàn khoan xa bờ nơi không có cơ sở hạ tầng để thu gom và vận chuyển khí.

Cái giá phải trả của môi trường

Việc đốt khí này đặt ngành dầu khí vào một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu không đốt mà xả thẳng ra khí quyển, lượng khí mê-tan (một loại khí nhà kính có khả năng giữ nhiệt mạnh hơn CO2 tới 25 lần) sẽ gây hại cho môi trường còn nghiêm trọng hơn. Việc đốt cháy sẽ biến mê-tan thành CO2, ít độc hại hơn nhưng vẫn là tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu.

Quy mô của vấn đề là rất lớn. Chỉ riêng năm 2021, 144 tỷ mét khối khí đã bị đốt bỏ trên toàn cầu, thải ra khoảng 400 triệu tấn CO2. Không chỉ vậy, quá trình này còn tạo ra muội than (carbon đen), một chất làm tăng tốc độ tan băng ở Bắc Cực khi nó lắng đọng và làm sẫm màu bề mặt tuyết.

Vậy đâu là giải pháp?

Giải pháp lý tưởng nhất là thu gom, vận chuyển và sử dụng lượng khí đồng hành này. Tuy nhiên, chi phí cho đường ống và cơ sở xử lý là rất cao. Hiện tại, các nỗ lực toàn cầu, dẫn đầu bởi sáng kiến của Ngân hàng Thế giới, đang thúc đẩy các quốc gia loại bỏ việc đốt khí thường xuyên vào năm 2030. Các giải pháp thay thế bao gồm tái bơm ép khí trở lại mỏ để tăng sản lượng dầu, dùng nó để phát điện tại chỗ, hoặc chuyển đổi thành khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Cùng với đó, các quy định và mức thuế cao hơn đang được áp dụng để buộc các công ty phải từ bỏ "thói quen xấu" gây hại cho hành tinh này.