Ông Trump đang chuẩn bị làm điều này để trả đũa tỷ phú Elon Musk?

Ngày 6/6/2025, Nhà Trắng đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng và NASA thu thập thông tin về các hợp đồng trị giá khoảng 22 tỷ USD của SpaceX, trong bối cảnh mâu thuẫn công khai giữa Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk, theo nguồn tin thân cận tiết lộ với Reuters.

Động thái này nhằm chuẩn bị cho khả năng trả đũa Musk và các công ty của ông, trong đó Lầu Năm Góc đang cân nhắc giảm vai trò của SpaceX trong hệ thống phòng thủ tên lửa “Golden Dome” đầy tham vọng của Mỹ.

Mâu thuẫn Trump - Musk và hệ lụy

Cuộc xem xét bắt nguồn từ lời đe dọa của ông Trump trên Không lực Một hôm 6/6, khi ông tuyên bố sẽ “xem xét mọi thứ” liên quan đến hoạt động kinh doanh và trợ cấp cho các dự án của Musk. Dù chưa rõ liệu chính quyền có hủy bỏ hợp đồng nào của SpaceX hay không, động thái này cho thấy ý định sử dụng hợp đồng như “đạn dược chính trị", theo một nguồn tin.

Tổng thống Trump và tỷ phú Musk tại Nhà Trắng, ngày 14/3/2025. Ảnh: AFP

Người phát ngôn Nhà Trắng khẳng định: “Chính quyền Trump cam kết thực hiện quy trình xem xét nghiêm ngặt cho tất cả các hợp đồng". NASA cho biết sẽ tiếp tục hợp tác với các đối tác để đạt mục tiêu không gian của tổng thống, trong khi SpaceX và Bộ Quốc phòng chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

SpaceX: Đối tác quan trọng nhưng dễ tổn thương

SpaceX là đối tác then chốt của chính phủ Mỹ, từ phóng vệ tinh, vận chuyển phi hành gia lên Trạm Vũ trụ Quốc tế bằng tàu Dragon (hợp đồng 5 tỷ USD với NASA), đến xây dựng mạng lưới hàng trăm vệ tinh do thám cho Cơ quan Tình báo Quốc gia. Công ty cũng được kỳ vọng đóng vai trò lớn trong hệ thống phòng thủ tên lửa mới của Tổng thống Trump.

Tuy nhiên, mâu thuẫn cá nhân giữa ông Trump và tỷ phú Musk, từng là cố vấn cấp cao và lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), đang đặt SpaceX vào tình thế mong manh. Musk gần đây đã rút lại một số chỉ trích gay gắt, như kêu gọi luận tội ông Trump hay liên hệ ông với tội phạm tình dục, nhưng những phát ngôn trước đó đã làm nổi bật sự phụ thuộc của Mỹ vào SpaceX.

Lo ngại về tính minh bạch

Scott Amey, chuyên gia tại Dự án Giám sát Chính phủ, nhận định: “Việc hợp đồng của Musk bị xem xét chính trị là một nghịch lý, khi chính ông và đội DOGE từng áp dụng cách tiếp cận tương tự với hàng nghìn hợp đồng khác. Quyết định cần dựa trên lợi ích công chúng và an ninh quốc gia, không phải mâu thuẫn cá nhân".

Hiện chưa rõ liệu chính phủ Mỹ có thể hủy hợp đồng hiện tại một cách hợp pháp hay khả thi. Tuy nhiên, cuộc xem xét này làm dấy lên lo ngại rằng chính trị và cảm xúc cá nhân có thể ảnh hưởng không đúng cách đến các vấn đề liên quan đến ngân sách, an ninh quốc gia và lợi ích công chúng.