Israel tấn công cơ sở năng lượng của Iran, giá dầu tăng vọt

Giá dầu tăng hơn 3% chỉ trong một ngày

Thị trường dầu mỏ toàn cầu rúng động khi giá dầu thô tương lai đồng loạt tăng hơn 3% trong ngày Chủ nhật (14/6), nối tiếp đà tăng hơn 7% cuối tuần trước. Nguyên nhân là Israel đã tiến hành không kích hai cơ sở xử lý khí đốt tại mỏ South Pars ở miền nam Iran – một trong những mỏ khí tự nhiên lớn nhất thế giới.

Cụ thể, giá dầu thô Mỹ tăng 2,72 USD, tương đương 3,7%, lên 75,67 USD/thùng. Trong khi đó, dầu Brent – chuẩn giá dầu toàn cầu – tăng 3,67 USD, tương đương gần 5%, lên 77,90 USD/thùng.

Đây là mức biến động mạnh nhất của thị trường dầu kể từ tháng 3/2022 – thời điểm Nga bắt đầu xâm lược Ukraine. Chỉ trong một tuần qua, giá dầu thô Mỹ đã tăng tổng cộng 13%.

Theo truyền thông nhà nước Iran, các máy bay không người lái của Israel đã nhắm vào hai nhà máy xử lý khí đốt thuộc mỏ South Pars hôm thứ Bảy. Đây là khu mỏ có trữ lượng lớn hàng đầu thế giới, đóng vai trò quan trọng trong nguồn cung khí đốt của Iran.

Không chỉ dừng ở đó, Israel được cho là còn tấn công một kho dầu lớn gần thủ đô Tehran. Đáp trả, Iran phóng tên lửa vào một nhà máy lọc dầu trọng yếu ở thành phố Haifa, Israel – theo thông tin từ báo The Times of Israel.

Tuy chưa rõ mức độ thiệt hại cụ thể tại các cơ sở bị tấn công, giới chuyên gia lo ngại rằng nếu các hoạt động khai thác và xuất khẩu dầu khí bị gián đoạn, hậu quả với thị trường toàn cầu sẽ rất nghiêm trọng.

Lửa và khói bốc lên trời sau cuộc tấn công của Israel vào kho dầu Shahran vào ngày 15 tháng 6 năm 2025 tại Tehran, Iran.

Xung đột leo thang giữa Israel và Iran đang tiến triển ra sao?

Tính đến Chủ nhật, cuộc chiến giữa Israel và Iran đã bước sang ngày thứ ba với hàng loạt đợt không kích và bắn tên lửa qua lại. Cả hai bên đều chưa cho thấy dấu hiệu xuống thang, làm dấy lên lo ngại xung đột có thể mở rộng thành một cuộc chiến quy mô lớn hơn, đặc biệt ở khu vực có nhiều cơ sở năng lượng trọng yếu.

Các cuộc tấn công không chỉ nhắm vào mục tiêu quân sự mà còn ảnh hưởng đến hạ tầng kinh tế như nhà máy lọc dầu, kho dự trữ và hệ thống cung ứng năng lượng. Điều này làm gia tăng bất ổn trên thị trường toàn cầu và có thể khiến giá năng lượng tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới.

Một chỉ huy cấp cao của Iran cho biết nước này đang xem xét khả năng đóng cửa eo biển Hormuz – tuyến hàng hải huyết mạch vận chuyển khoảng 20% lượng dầu của thế giới. Nếu kịch bản này xảy ra, theo dự báo của Goldman Sachs, giá dầu có thể vượt ngưỡng 100 USD/thùng.

Tuy nhiên, một số chuyên gia tỏ ra nghi ngờ về khả năng thực thi của Iran. Bà Helima Croft, Giám đốc chiến lược hàng hóa toàn cầu tại RBC Capital Markets, nhận định trên CNBC rằng việc phong tỏa eo biển này là "rất khó" vì hiện có Hạm đội 5 của Hải quân Mỹ đóng tại Bahrain.

Dù vậy, bà Croft cảnh báo Iran vẫn có thể gây rối tại khu vực này bằng cách tấn công tàu chở dầu hoặc thả thủy lôi – những hành động đủ để làm tê liệt tạm thời tuyến vận tải quan trọng và khiến thị trường dầu thêm bất ổn.

Thị trường và nhà đầu tư nên chuẩn bị gì trong tình huống này?

Với tình hình xung đột chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, giới đầu tư cần theo sát diễn biến ở Trung Đông và những phản ứng tiếp theo từ các cường quốc liên quan. Việc giá dầu tăng mạnh có thể kéo theo áp lực lạm phát ở nhiều quốc gia, khiến các ngân hàng trung ương phải điều chỉnh chính sách tiền tệ.

Bên cạnh đó, nếu nguồn cung dầu từ Iran bị gián đoạn hoặc eo biển Hormuz gặp sự cố, các nước nhập khẩu dầu lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia châu Âu sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp.

Nguy cơ chiến tranh lan rộng, giá năng lượng tăng cao, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu – tất cả đang tạo nên một “cơn bão” mà các nền kinh tế và nhà đầu tư không thể làm ngơ.