Tổng thống Vladimir Putin khẳng định kinh tế Nga ổn định, thực tế ra sao?

Thương mại đường sắt giữa Nga và Trung Quốc đang bị ảnh hưởng

Nga đang gặp khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa qua mạng lưới đường sắt phía đông, một phần do nhu cầu vận chuyển liên quan đến chiến tranh và các vấn đề thanh toán xuyên biên giới do lệnh trừng phạt. Những khó khăn này làm chậm quá trình giao thương các mặt hàng như than đá và nhôm.

Theo hãng thông tấn Tass, Tập đoàn Đường sắt Nga (Russian Railways JSC) vừa quyết định cắt giảm 30% ngân sách đầu tư cho năm sau vì chi phí vay tăng cao. Đây là đợt sụt giảm mạnh nhất kể từ khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008-2009.

Ngoài ra, việc Nga ưu tiên vận chuyển hàng hóa phục vụ quân đội đã làm trầm trọng thêm tình trạng tắc nghẽn trên mạng lưới đường sắt, vốn từ lâu đã gặp phải các vấn đề về cơ sở hạ tầng và sự chậm trễ trong bốc xếp hàng hóa.

Mạng lưới đường sắt phía đông của Nga, với chiều dài hơn 14.000 km, bao gồm các tuyến đường nổi tiếng như Đường sắt xuyên Siberia và Baikal-Amur Mainline, là huyết mạch giao thương chính với châu Á. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng cũ kỹ và áp lực tăng cao đã khiến hệ thống này quá tải.

Theo Bộ trưởng Giao thông Nga Roman Starovoit, mặc dù đã đầu tư hàng tỷ USD nâng cấp, các hạn chế về cơ sở hạ tầng vẫn còn tồn tại, làm giảm khả năng vận chuyển hàng hóa. Từ đầu năm đến tháng 11, khối lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường sắt của Nga đã giảm 5,2% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh những khó khăn trong việc duy trì hoạt động hiệu quả.

Khối lượng hàng hóa của Đường sắt Nga giảm 5,2% so với cùng kỳ năm trước tính đến tháng 11

Liệu Nga có thể giải quyết được vấn đề này?

Sự đình trệ của hệ thống đường sắt đã tác động mạnh đến ngành khai thác than và sản xuất nhôm. Nhiều công ty khai thác than không thể xuất khẩu đúng kế hoạch do tình trạng tắc nghẽn. Trong khi đó, United Co. Rusal International PJSC, nhà sản xuất nhôm lớn nhất ngoài Trung Quốc, đang tồn đọng hàng trăm nghìn tấn nhôm tại các nhà máy ở Siberia vì không đủ năng lực vận chuyển.

Trước năm 2022, Rusal chỉ xuất khẩu một lượng nhỏ nhôm sang Trung Quốc. Nhưng sau khi Nga bị áp đặt các lệnh trừng phạt, công ty này đã chuyển hướng xuất khẩu sang châu Á, với hơn một phần ba sản lượng hàng năm hiện nay được bán tại thị trường Trung Quốc.

Tập đoàn Đường sắt Nga đang xem xét cắt giảm tổng ngân sách đầu tư đến năm 2030 xuống còn 7,9 nghìn tỷ ruble (tương đương 77 tỷ USD). Tuy nhiên, Bộ Kinh tế Nga đề xuất giảm sâu hơn nữa, chỉ giữ lại khoảng 15% ngân sách cho việc mở rộng mạng lưới đường sắt phía đông.

Mặc dù Tổng thống Vladimir Putin khẳng định nền kinh tế Nga ổn định, với GDP dự kiến tăng 4% và tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp, nhưng các nhà phân tích cảnh báo rằng đường sắt Nga là "tấm gương phản ánh" thực trạng kinh tế. Nếu không có đầu tư phù hợp, khả năng cải thiện hệ thống vận chuyển sẽ còn bị hạn chế.