Khẳng định sẽ cắt giảm ít nhất 2 nghìn tỷ USD từ ngân sách quốc gia của Mỹ, liệu Elon Musk có làm được?

Vai trò của DOGE

Donald Trump tuyên bố rằng Elon Musk và Vivek Ramaswamy sẽ lãnh đạo một cơ quan mới có nhiệm vụ “giảm bớt quan liêu, cắt giảm chi tiêu không cần thiết và tái cơ cấu các cơ quan liên bang”. Được đặt tên là DOGE - giống với loại tiền mã hóa mà Musk từng quảng bá - cơ quan này được kỳ vọng sẽ thay đổi cách thức hoạt động của chính phủ.

Tuy nhiên, DOGE không thực sự là một bộ phận chính thức, vì nó không có thẩm quyền hành pháp từ Quốc hội. Thay vào đó, đây chỉ là một ủy ban bên ngoài, không thể đưa ra quyết định chính thức. Điều này có nghĩa là Musk và Ramaswamy có thể đề xuất cắt giảm chi tiêu, nhưng Quốc hội mới có quyền quyết định những thay đổi này.

Với vai trò là “trưởng bộ phận”, Musk và Ramaswamy đã đưa ra một số tuyên bố gây chú ý, đặc biệt là lời khẳng định của Musk rằng ông có thể cắt giảm ít nhất 2 nghìn tỷ USD từ ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, việc này gần như không khả thi. Ngân sách liên bang hiện tại lên tới 6,1 nghìn tỷ USD, trong đó chỉ có 1,7 nghìn tỷ là “chi tiêu tùy ý” và cần Quốc hội phê duyệt hàng năm.

Tỷ phú Elon Musk

Elon Musk có thể cắt giảm 2 nghìn tỷ USD?

Cựu Bộ trưởng Tài chính Larry Summers cũng nhận định rằng Musk sẽ may mắn nếu tìm thấy 200 tỷ USD có thể cắt giảm, trong khi nhiều nhà kinh tế khác cho rằng con số 2 nghìn tỷ là không thực tế.

Musk nổi tiếng với các tuyên bố táo bạo, từ việc hứa hẹn về taxi tự lái đến đưa con người lên sao Hỏa. Tuy nhiên, nhiều cam kết của ông đến nay vẫn chưa thành hiện thực. Đề xuất về “Bộ phận Hiệu quả Chính phủ” cũng nằm trong số những lời hứa gây chú ý nhưng khó thành công. Một nhà phê bình nổi tiếng của Musk, Gordon L. Johnson II, gọi DOGE là “một ủy ban vô nghĩa được lập ra chỉ để thỏa mãn một vài tỷ phú”.

Musk còn đùa trên mạng xã hội rằng, “Bộ phận Hiệu quả Chính phủ” chỉ đơn giản là một sản phẩm hài hước để bán hàng hóa. Điều này khiến nhiều người nghi ngờ liệu Musk có nghiêm túc với vai trò của mình trong chính phủ hay không.

Elon Musk hiện đang sở hữu hoặc tham gia vào nhiều công ty công nghệ, trong đó thành công của Tesla đóng vai trò then chốt trong việc duy trì vị thế giàu có nhất thế giới của ông. Giá cổ phiếu của Tesla đã tăng 31% kể từ ngày bầu cử, phần lớn nhờ niềm tin rằng sự hiện diện của Musk trong chính phủ Trump sẽ thúc đẩy thời kỳ giảm bớt quy định kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty như Tesla.

Dù vai trò của Musk trong DOGE có thể chỉ là hình thức, tác động của ông đến thị trường và nhà đầu tư vẫn rất đáng kể. Đây có thể là chiến lược của Musk để duy trì giá trị tài sản và vị trí người giàu nhất thế giới.