Hung thần chín đầu người mọc trên mình rắn có sức mạnh kinh hoàng trong thần thoại Trung Hoa

Tương Liễu trong thần thoại Trung Hoa là hung thần thân rắn, có 9 đầu, giống như quái vật Hydra trong thần thoại Hy Lạp.

Nguồn gốc Tương Liễu

Tương Liễu xuất hiện trong "Sơn Hải Kinh", bộ sách cổ ghi lại những câu chuyện thần thoại và truyền thuyết của người Trung Quốc. Tác giả và thời gian sáng tác của Sơn Hải Kinh đến nay vẫn chưa được xác định chính xác nhưng các học giả Trung Quốc hầu hết đều đồng tình rằng cuốn sách là tác phẩm được viết bởi nhiều người, từ thời Chiến Quốc (thế kỷ thứ 5 TCN - năm 221 TCN) đến đầu triều đại nhà Hán, khoảng năm 202 TCN.

Theo văn bản này, Tương Liễu là thuộc hạ của Cộng Công – thủy thần nổi tiếng với việc gây ra đại hồng thủy trong thần thoại Trung Hoa.

Tương Liễu được miêu tả với hình dáng đáng sợ: chín cái đầu người, thân rắn màu xanh lam. Chín cái đầu tượng trưng cho sức mạnh và quyền năng, nhưng cũng gợi sự kinh hoàng. Một đoạn trong cuốn Sơn Hải Kinh mô tả: “Tương Liễu là trợ thủ đắc lực của Cộng Công, thân hình to lớn đến mức 9 cái đầu có thể nuốt gọn 9 quả núi. Nơi nó đi qua trở thành đầm lầy, máu của nó gây ô nhiễm đất, không thể trồng trọt được”.

Tương Liễu không chỉ đáng sợ về mặt hình dạng mà còn gây ấn tượng bởi hậu quả kinh hoàng mà nó để lại. Điều này cho thấy Tương Liễu không chỉ đại diện cho sức mạnh của thiên nhiên mà còn là biểu tượng của sự hủy diệt, theo quan niệm của người xưa.

 Cuộc đấu nhiều năm với người anh hùng trị thủy

Tương Liễu được mô tả bị vua Đại Vũ trong thần thoại Trung Hoa giết chết.

Tương Liễu nổi tiếng nhất qua trận chiến với vị vua Đại Vũ, nhân vật anh hùng trong thần thoại Trung Hoa. Đại Vũ là người được giao nhiệm vụ trị thủy và chống lại những hiểm họa thiên nhiên. Theo truyền thuyết, Tương Liễu là một trong những trở ngại lớn nhất mà Đại Vũ phải đối mặt trong hành trình trị thủy.

Theo Sơn Hải Kinh, sau khi thủy thần Cộng Công bị Đại Vũ đánh bại, Tương Liễu vẫn không khuất phục, tiếp tục tác quái. Hai bên tranh đấu suốt nhiều năm cho đến khi Đại Vũ giết chết Tương Liễu. 

Không rõ Đại Vũ khuất phục Tương Liễu bằng cách nào, nhưng 9 cái đầu của quái vật này tượng trưng cho 9 sinh mạng và một khi bị cắt đầu thì không thể hồi phục.

Đại Vũ sau đó đã chôn xác Tương Liễu xuống đất. Tuy nhiên, máu của Tương Liễu được miêu tả là độc hại, khiến vùng đất xung quanh trở nên ô nhiễm nặng nề, không thể canh tác hay sinh sống. Trong một số phiên bản của câu chuyện, Đại Vũ phải đào đất đến ba lần để rửa sạch máu của Tương Liễu, nhưng vùng đất đó mãi mãi không thể được khôi phục như trước.

Theo Sohu, hình ảnh Tương Liễu bị đánh bại không chỉ là câu chuyện thần thoại mà còn mang ý nghĩa biểu tượng. Theo một số nghiên cứu địa lý, các vùng đất phía bắc núi Thái Sơn, tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc) có đặc điểm đất nhiễm mặn và lụt lội, khiến việc canh tác trở nên khó khăn. Người xưa được cho là đã sáng tạo ra hình tượng Tương Liễu để lý giải những hiện tượng tự nhiên này.

Tương Liễu trong các nền văn hóa khác

Tương Liễu được phác họa vào thời Edo (1600 -1868) ở Nhật Bản với 9 đầu người.

Tương Liễu không phải là sinh vật thân rắn, nhiều đầu duy nhất trong thần thoại thế giới. Thần thoại Hy Lạp đề cập Hydra – một con quái vật có nhiều đầu, khi một cái đầu bị chặt, hai cái khác sẽ mọc lên. Trong truyền thuyết Nhật Bản, Yamata no Orochi là một con rắn tám đầu, tám đuôi, cũng mang sức mạnh siêu nhiên.

Theo Sohu, Tương Liễu xuất hiện sớm hơn và có nhiều điểm khác biệt. Trong khi Hydra hay Yamata no Orochi thường được gắn liền với các câu chuyện anh hùng, Tương Liễu lại mang tính chất gắn bó sâu sắc hơn với các hiện tượng tự nhiên và môi trường.

Một số học giả Trung Quốc cho rằng, truyền thuyết về Yamata no Orochi của Nhật Bản có thể được lấy cảm hứng từ Tương Liễu. Điều này không khó giải thích vì Nhật Bản chịu ảnh hưởng đáng kể từ văn hóa Trung Hoa, Sohu nhận định.

Sự biến đổi của Tương Liễu qua thời gian

Tương Liễu trong hình dạng con người trong phim truyền hình Trung Quốc. Ảnh minh họa.

Ban đầu được miêu tả là hung thần, hình tượng Tương Liễu dần được chuyển hóa theo thời gian. Trong một số câu chuyện sau này, Tương Liễu được đồng nhất hoặc biến đổi thành các nhân vật tích cực hơn, theo Sohu.

Tương Liễu là một trong 3 nhân vật nam chính trong bộ phim truyền hình Trường Tương Tư. Bộ phim được công chiếu năm 2023 và 2024. 

Tương Liễu trong phim được phác họa trong phim là cao thủ có linh lực đệ nhất Đại hoang (thế giới giả tưởng trong phim), chân thân là yêu quái biển, xà yêu 9 đầu, xưng là Cửu Mệnh Tương Liễu, là yêu vương đáy biển. Vì báo ân mà làm tướng của quân phản loạn, được Cộng Công nhận làm nghĩa tử.

Tương Liễu trong phim được phác họa tóc trắng như mây, thường vận bạch y trắng như tuyết, dung nhan tuấn mĩ yêu dị, phong tư lỗi lạc, băng lãnh tàn nhẫn, lạnh lùng vô tình. Tuy nhiên ẩn bên trong con người Tương Liễu là sự dịu dàng ấm áp và trọng tình trọng nghĩa. Tương Liễu biết kết cục của mình là cái chết nhưng vẫn trung thành với Cộng Công đến cuối cùng.