Tăng cường chăm sóc ung thư đường tiêu hoá tại Việt Nam

Nhu cầu cấp thiết trong phát hiện sớm và chăm sóc chuẩn hoá

Trong phiên thảo luận về ung thư dạ dày và thực quản, bà Katy Miller, Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc toàn cầu nhóm ung thư miễn dịch và ung thư đường tiêu hoá của AstraZeneca, cho biết một trong những thách thức lớn nhất tại các nước châu Á, bao gồm Việt Nam, là tỉ lệ chẩn đoán muộn.

Bà nhấn mạnh: “Tại những thị trường nơi phần lớn bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn tiến xa, việc đẩy mạnh phát hiện sớm và chuẩn hoá quy trình chăm sóc theo hướng dựa trên bằng chứng là yếu tố tạo khác biệt lớn nhất cho kết quả điều trị.”

Đại diện AstraZeneca chia sẻ tại buổi họp cùng các đơn vị báo chí trong khu vực.

Theo các dữ liệu thảo luận tại ESMO Asia 2025, hiện nay ung thư dạ dày có thể điều trị triệt căn khi phát hiện sớm, nhưng phần đông bệnh nhân vẫn nhập viện muộn. Ngay cả ở nhóm bệnh có khả năng phẫu thuật triệt căn, tái phát vẫn phổ biến: khoảng một phần tư bệnh nhân tái phát trong vòng một năm sau phẫu thuật, và chỉ dưới một nửa sống sót sau năm năm. Điều này phản ánh nhu cầu cấp thiết trong việc tối ưu điều trị dựa trên phác đồ tiêu chuẩn quốc tế, bao gồm điều trị toàn thân chu phẫu, đánh giá giai đoạn bằng hình ảnh và giải phẫu bệnh đúng thời điểm, cùng phẫu thuật chất lượng cao.

Bà Katy chia sẻ thêm: “Tại Việt Nam, các khoản đầu tư tập trung cho phát hiện sớm, rút ngắn thời gian trả kết quả xét nghiệm và mở rộng năng lực đa chuyên khoa sẽ mang lại tác động lớn nhất tới kết quả dài hạn.”

Thông tin này tương đồng với đánh giá của ông Atul Tandon, Tổng Giám đốc AstraZeneca Việt Nam, về những khoảng trống hệ thống trong hành trình chăm sóc ung thư tại Việt Nam. Ông cho biết nhiều bệnh nhân ung thư tại Việt Nam vẫn gặp khó khăn từ khâu sàng lọc, do hướng dẫn và chương trình phát hiện sớm đang trong quá trình hoàn thiện và chưa bao phủ toàn quốc. Việc tiếp cận xét nghiệm sinh học phân tử và mô bệnh học còn khác biệt giữa các vùng, khiến người bệnh mất cơ hội điều trị kịp thời.

Ông Atul nhận định: “Khả năng tiếp cận xét nghiệm chất lượng cao chưa đồng đều, mô hình đa chuyên khoa chưa được áp dụng rộng rãi và dữ liệu ung thư còn chưa đầy đủ đang là những rào cản lớn cần được ưu tiên giải quyết.”

Phát triển mô hình đa chuyên khoa và thu hẹp bất bình đẳng trong điều trị

Tại phiên đối thoại về chăm sóc đa chuyên khoa, bà Katy nhấn mạnh vai trò của phối hợp điều trị giữa các chuyên ngành, đặc biệt tại quốc gia có nguồn lực ung thư học phân tán. Bà cho rằng cần xây dựng bộ tiêu chuẩn thực hành cho hội chẩn đa chuyên khoa, đồng thời triển khai các mô hình kết nối như “trung tâm – vệ tinh” hoặc hội chẩn từ xa, để đảm bảo người bệnh dù ở tỉnh thành nào cũng được đánh giá và điều trị dựa trên phác đồ nhất quán.

Sự đồng bộ trong điều trị là một trong những ưu tiên mà AstraZeneca Việt Nam đang hướng tới. Trong một phát biểu tại sự kiện, ông Atul cho biết công ty đang hợp tác với Bộ Y tế và các bệnh viện triển khai nhiều chương trình giúp nâng cao năng lực hội chẩn đa chuyên khoa và đưa các kiến thức từ các diễn đàn quốc tế như ESMO Asia vào thực hành lâm sàng hằng ngày.

Ông nhấn mạnh: “Việc người bệnh nhận đúng điều trị ngay từ đầu là nền tảng quan trọng nhất. Chúng tôi đang phối hợp với các đối tác trong nước để chuẩn hóa quy trình điều trị và rút ngắn hành trình từ chẩn đoán đến điều trị.”

Bà Katy cho biết lĩnh vực ung thư đường tiêu hoá đang bước vào giai đoạn tăng tốc, với nhiều hướng điều trị mới nổi bật, đặc biệt là phân tầng điều trị dựa trên xét nghiệm sinh học phân tử, liệu pháp miễn dịch và nhóm thuốc kháng thể kết hợp thuốc (antibody-drug conjugates). Các dữ liệu được chia sẻ tại ESMO Asia cho thấy liệu pháp miễn dịch đang được đánh giá mạnh mẽ ở cả giai đoạn trước và sau phẫu thuật, mở ra cơ hội cải thiện tỷ lệ chữa khỏi ở bệnh nhân bệnh giai đoạn sớm.

Song song đó, các thuốc mới thuộc nhóm kháng thể-thuốc thế hệ kế tiếp, nhắm vào nhiều mục tiêu khác nhau trên tế bào ung thư đường tiêu hoá, đang cho tín hiệu lâm sàng tích cực và có tiềm năng trở thành lựa chọn mới cho bệnh nhân đã không còn đáp ứng với phương pháp điều trị truyền thống.

Về chương trình nghiên cứu của AstraZeneca, nhiều thử nghiệm giai đoạn II và III đang được triển khai, trong đó có các nghiên cứu EMERALD đánh giá durvalumab trong ung thư gan, MATTERHORN ở ung thư dạ dày và vùng nối dạ dày – thực quản, hay KUNLUN trong ung thư thực quản tế bào vảy. Dữ liệu nghiên cứu MATTERHORN được công bố gần đây, cho thấy Durvalumab kết hợp với phác đồ FLOT cho điều trị chu phẫu ung thư dạ dày và vùng nối dạ dày – thực quản giảm 29% sống không biến cố, cho thấy triển vọng mở rộng điều trị ở nhóm bệnh vốn có tiên lượng rất xấu này.

Hàng nghìn chuyên gia, nhà nghiên cứu và bác sĩ lâm sàng hàng đầu trong lĩnh vực ung thư học đã tới tham dự các phiên thảo luận chuyên môn tại Hội nghị Ung thư ESMO Châu Á 2025

Trong cả phiên thảo luận chuyên môn và hoạt động bên lề hội nghị, ông Atul nhấn mạnh những giải pháp mang tính nền tảng mà AstraZeneca đang triển khai tại Việt Nam. Bao gồm hợp tác thúc đẩy các chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm, trong đó có bệnh ung thư; hỗ trợ nâng cao năng lực xét nghiệm, đặc biệt là sinh học phân tử; thúc đẩy ứng dụng giải pháp trí tuệ nhân tạo hỗ trợ chẩn đoán; đồng thời triển khai các chương trình đào tạo liên tục cho bác sĩ nhằm đưa các tiêu chuẩn điều trị quốc tế vào thực hành.

Ông chia sẻ: “Chúng tôi cam kết đồng hành lâu dài cùng Bộ Y tế và các bệnh viện nhằm xây dựng hệ thống chăm sóc ung thư toàn diện, từ sàng lọc, chẩn đoán đến điều trị và theo dõi. Những tiến bộ được chia sẻ tại ESMO Asia 2025 sẽ chỉ có ý nghĩa khi người bệnh Việt Nam thực sự được tiếp cận kịp thời.”