Giới thiệu nhiều tài liệu quý tại trưng bày “Bình dân học vụ – thắp sáng tương lai”
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, ngày 22/8, tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã diễn ra Lễ Khai mạc trưng bày chuyên đề “Bình dân học vụ – thắp sáng tương lai”.
Lễ Khai mạc trưng bày chuyên đề “Bình dân học vụ – thắp sáng tương lai”.
Sau khi giành chính quyền, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thách thức, trong đó ba “giặc” lớn là giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm, đặt vận mệnh dân tộc vào tình thế vô cùng khó khăn.
Ngay trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời ngày 3/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”, trong khi đó ở nước ta lúc bấy giờ có tới hơn 90% dân số mù chữ, vì vậy, xóa nạn mù chữ là một trong sáu nhiệm vụ cấp bách của đất nước.
Ngày 8/9/1945, Chính phủ lâm thời ban hành Sắc lệnh số 17/SL về việc thành lập Nha Bình dân học vụ – mở đầu cho phong trào học tập chưa từng có trong lịch sử. Hàng triệu người dân trên khắp mọi miền đất nước, không kể tuổi tác, tầng lớp, đều tham gia học chữ như một hành động yêu nước thiêng liêng. Phong trào Bình dân học vụ đã trở thành ngọn đuốc thắp sáng tri thức, hun đúc tinh thần độc lập và khát vọng khai sáng cho toàn dân tộc.
Không gian trưng bày.
Với gần 160 hình ảnh, tài liệu, hiện vật, trưng bày chuyên đề “Bình dân học vụ – thắp sáng tương lai” gồm 3 phần.
Phần 1 có chủ đề “Diệt giặc dốt – cuộc chiến không tiếng súng”, tại đây trưng bày các hình ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 2/9/1945; Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên Hội đồng Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra mắt sau phiên họp đầu tiên, ngày 3/9/1945. Cùng các nhóm tài liệu, hiện vật giới thiệu sự ra đời phong trào Bình dân học vụ: Lời kêu gọi, sắc lệnh, thư…
Trưng bày tư liệu hình ảnh lớp đào tạo cán bộ Bình dân học vụ (khóa Đông Kinh Nghĩa Thục) tại Nhà hát Lớn Hà Nội, năm 1946.
Phần 2 với chủ đề “Ánh sáng tri thức lan tỏa” nhằm khẳng định phong trào “Bình dân học vụ” do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động là biểu tượng của lòng quyết tâm, ý chí, tinh thần đoàn kết giúp người dân thoát khỏi mù chữ, tiếp cận tri thức. Phong trào đã được toàn dân đồng tình hưởng ứng, diễn ra khắp nơi trên cả nước, dấy lên phong trào học chữ quốc ngữ phát triển ngày càng rộng khắp từ Bắc vào Nam, từ thành thị đến nông thôn, miền núi.
Tranh cổ động in trong sách "Cẩm nang chiến dịch tổng quét dốt" Ty Bình dân học vụ tỉnh Thanh Hóa xuất bản trong dịp tổng động viên, năm 1950.
Kết quả phong trào Bình dân học vụ khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng và Chính phủ, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh về quyết tâm tiêu diệt “giặc dốt”; đồng thời thể hiện tinh thần đoàn kết của toàn dân tộc trong xây dựng nền giáo dục mới để phục vụ kháng chiến, kiến quốc.
Tài liệu, hiện vật trưng bày gồm: Một số văn bản thể hiện quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc xóa bỏ “giặc dốt”, coi đây là một phần thiết yếu của sự nghiệp cách mạng và xây dựng một nước Việt Nam độc lập, dân chủ, tiến bộ.
Một số tư liệu được giới thiệu tại trưng bày.
Bên cạnh đó là hình ảnh phong trào Bình dân học vụ trên toàn quốc từ Bắc vào Nam. Các dụng cụ giảng dạy, tài liệu giảng dạy (bảng, sách, bút…), dụng cụ học tập, tài liệu học tập (bàn, ghế, đèn, bút, vở học…).
Tặng phẩm của các Ty, lớp, học viên Bình dân học vụ kính tặng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cùng các sưu tập như: Sưu tập huân, huy chương, cờ, bằng khen tặng các tổ chức, cá nhân trong phong trào Bình dân học vụ; Sưu tập các báo, sách, nội san, nguyệt san về Bình dân học vụ; Sưu tập thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Lãnh đạo Ty Bình dân học vụ… gửi Nha Bình dân học vụ, giáo viên và anh, chị em học sinh; Sưu tập tranh cổ động về phong trào Bình dân học vụ.
Trưng bày huy chương, bằng khen trong phong trào Bình dân học vụ.
Phần 3 với chủ đề “Từ bình dân học vụ đến học tập suốt đời” cho thấy phong trào Bình dân học vụ không chỉ góp phần diệt “giặc dốt” mà còn để lại di sản tinh thần quý báu, trở thành nền tảng cho các phong trào học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập ngày nay. Tinh thần ấy tiếp tục được lan tỏa mạnh mẽ trong kỷ nguyên số với phong trào “Bình dân học vụ số” phổ cập kiến thức, kỹ năng số đến mọi tầng lớp nhân dân, góp phần bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Tài liệu, hiện vật trưng bày gồm hình ảnh của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong công tác chỉ đạo các phong trào: xây dựng xã hội học tập; học tập suốt đời; phong trào Bình dân học vụ số...
Nhóm hiện vật là sản phẩm sáng tạo của sinh viên Lab EDABK của Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội.
Trưng bày nhóm hiện vật là sản phẩm sáng tạo.
Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia Nguyễn Văn Đoàn cho biết, trong trưng bày lần này, hầu hết là các tài liệu, hiện vật quý, có giá trị đều là những hiện vật lần đầu tiên được giới thiệu tới công chúng, tiêu biểu như: Sổ ghi cảm tưởng của các đồng chí lãnh đạo và nhân sĩ trí thức về công tác Bình dân học vụ; Huy hiệu Bình dân học vụ của chiến sĩ cách mạng bị giam ở Côn Đảo vẽ và in để cổ động học Bình dân học vụ trong tù, năm 1951; nhóm hiện vật do các gia đình nhân chứng hiến tặng và những sản phẩm sáng tạo của sinh viên Lab EDABK của Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội…
Sổ ghi cảm tưởng của các đồng chí lãnh đạo và nhân sĩ, trí thức ghi cảm nghĩ, đánh giá về công tác Bình dân học vụ tại Hội nghị tổng kết một năm hoạt động của phong trào Bình dân học vụ, năm 1946.
Nhân dịp này, Bảo tàng Lịch sử quốc gia khai trương Ứng dụng công nghệ trải nghiệm thực tế tăng cường (AR) trên nền tảng định vị không gian trực quan (Visual Positioning System – VPS) tại hệ thống trưng bày thường trực và phòng trưng bày chuyên đề “Bình dân học vụ – Thắp sáng tương lai”.
Theo đại diện Bảo tàng, đây là lần đầu tiên công nghệ điện toán không gian được ứng dụng trong bảo tàng để hiển thị nội dung số ngay tại vị trí thực tế. Khách tham quan chỉ cần dùng điện thoại là có thể khám phá hiện vật qua mô hình 3D, phim tư liệu, hiệu ứng minh họa và thuyết minh tự động. Trải nghiệm này không chỉ mang lại phương thức tham quan hiện đại, cá nhân hóa mà còn tạo cho những tài liệu, hiện vật trở nên sống động và dễ tiếp cận hơn dồng thời mở ra hướng đi mới trong bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản bằng công nghệ số.
Các đại biểu tham quan trưng bày.
Trưng bày cũng thu hút nhiều bạn trẻ đến tham quan.
Trưng bày giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về phong trào Bình dân học vụ cách đây 80 năm và “Bình dân học vụ số” hiện nay như những thời khắc lịch sử đặc biệt quan trọng, đó là hành trình kế thừa và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về “học để làm việc, làm người, học để phụng sự giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”. Từ đó, khơi dậy tinh thần hiếu học, khát vọng học tập và niềm tin bền bỉ vào sức mạnh của tri thức - từ những con chữ đầu tiên năm xưa đến ngọn lửa học tập đang được tiếp nối hôm nay.
Trưng bày mở cửa từ ngày 22/8 đến tháng 12/2025 tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (Hà Nội).
Chiều 20/8, tại Trung tâm Triển lãm Văn hóa nghệ thuật Việt Nam (Hà Nội), Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật...
Bình luận
