Làng làng phố phố qua những câu chuyện thú vị của nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến

Tại buổi giao lưu giới thiệu hai tập sách trên với chủ đề “Làng làng phố phố hà Nội”, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến đã chia sẻ những trải nghiệm, suy tư sâu sắc của ông đối với các lĩnh vực văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam.

Buổi giao lưu diễn ra trong khuôn khổ Hội sách Hà Nội lần thứ VIII. Ảnh: Huyền Thương

Những mẩu chuyện về vùng đất kinh kỳ quê hương

Hà Nội là một đề tài quen thuộc được nghiên cứu và khai thác qua nhiều tác phẩm, thể loại. Theo dòng chảy lịch sử, những thay đổi của Hà Nội luôn được chú ý và được các cây bút tái hiện và ghi nhận bằng sự trân trọng và yêu.

Mỗi khi cầm bút viết về Hà Nội nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến luôn tâm niệm: Phải viết điều gì độc đáo, kể những câu chuyện khiến người khác muốn nghe. Vẫn là những phố ấy, những nhân vật, sự kiện ấy, nhưng ông không bao giờ viết lại những điều đã biết, nói lại những điều người ta nghe đã nhàm.

Tại buổi giao lưu nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến đã chia sẻ những câu chuyện thú vị về làng làng phố phố Hà Nội. Ảnh: Huyền Thương

Trong "Hà Nội còn một chút này" nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến cung cấp cho bạn đọc rất nhiều câu chuyện thú vị về Hà Nội một thời, hầu như là những thông tin không có trên mạng xã hội, trên internet. Đó là “chuyện ga Hàng Cỏ”, “kẻ Chợ có từ bao giờ”, “vì sao nhà ở Hà Nội ôm hết vỉa hè”, “thú chơi xe Harley”, “tiếng Hà “lội””, “vì sao nước hồ Gươm có màu xanh”,…

Hồ Gươm trong câu chuyện của Nguyễn Ngọc Tiến là chốn thanh lịch nhưng cũng là nơi bi phẫn với bao nhiêu cô gái trẻ tìm đến để lìa bỏ cuộc đời. Dân kinh kỳ nổi tiếng với những thú chơi độc lạ, nhưng ít ai biết tường tận để kể lại một thời chơi chó, chơi xe, chơi lô đề cười ra nước mắt như Nguyễn Ngọc Tiến. Những phố, những cửa ô, ga tàu, khu chợ, nhà hàng.... tất thảy đều hiện lên mới lạ dưới sự quan sát tỉ mỉ và lối viết hóm hỉnh của ông.

Rồi đến những câu chuyện hấp dẫn về ẩm thực Hà Nội: Thăng Long, Hà Nội xưa có tầng lớp buôn bán, trung lưu, có thời gian, có điều kiện, họ chế biến, cải tiến những món ăn theo cách riêng của mình. Cái chính để là nên nét tinh tế, đẹp đẽ của ẩm thực Hà Nội chính là người ăn. Từ sự góp ý của người sành điệu, cách nấu, cách chế biến để sao cho món ăn ngon hơn. Hay từ việc có điều kiện, người Hà Nội lựa chọn nguồn thực phẩm đầu vào có chất lượng cũng góp phần tăng lên sự cầu kì, sành điệu của ẩm thực Hà Nội.

Tập tản văn "Hà Nội còn một chút này" của nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến.

Bằng cách trả lời những câu hỏi như thế, cùng rất nhiều những câu hỏi lạ lùng khác, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến kể cho độc giả về những vỉa tầng văn hóa của thành phố, về những vẻ đẹp riêng có, hấp dẫn của Hà Nội.

Tập tản văn "Hà Nội còn một chút này" đã bao quát từ lịch sử, địa lý, văn hóa cho đến những câu chuyện nhỏ nhặt trong đời sống cư dân. Qua những trải nghiệm thực tế của một người gắn bó lâu năm với Hà Nội cùng những điều tra, khảo cứu trong thư tịch, sách vở, tác giả Nguyễn Ngọc Tiến cho ta thấy một Hà Nội thú vị và phong phú biết bao.

Hành trình 30 năm “rong ruổi với chữ nghĩa” 

Nguyễn Ngọc Tiến là người nặng lòng với lịch sử đất nước. Đối với ông, lịch sử chứa đựng những câu chuyện gợi cho ta nhiều suy ngẫm về thực tại hôm nay. Đó có thể là cảm xúc tự hào, say mê nhưng cũng có thể là nỗi trăn trở, ngậm ngùi về những giá trị vang bóng và suy tàn.

Nhà văn Trương Quý khẳng định: “Anh Tiến có bút lực trong rất nhiều đề tài chứ không chỉ riêng về Hà Nội. Anh khám phá những dấu mốc đầu tiên của một sự kiện, hoặc tìm đến những khía cạnh của vấn đề mà chưa ai từng biết. Anh cũng mở ra những lát cắt của lịch sử, xâu chuỗi các sự kiện và dẫn dắt đến những câu chuyện hấp dẫn”.

Nhà văn Trương Quý chia sẻ tại buổi giao lưu. Ảnh: Huyền Thương

Trong cuốn sách "Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn" nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến đã ghi lại những kỷ niệm trên khắp nẻo đường đất nước trong suốt 30 năm “rong ruổi với chữ nghĩa” của mình.

Trong một lần tác giả có cơ hội được nghỉ lại trong Hoàng Thành Huế, được nằm ngay trên nền điện Càn Thành. Khu vực này xưa kia từng là cấm cung lộng lẫy nhưng nay chỉ còn là một nền đất hoang lạnh. Trong bối cảnh và không gian đặc biệt đó, Nguyễn Ngọc Tiến có cơ hội suy ngẫm về lịch sử, từ đó liên tưởng đến hiện tại, về thế thái nhân tình.

Cuốn sách cũng được tạo nên từ sự tò mò của ông về việc các vua chúa ngày xưa đối xử với triều thần ra sao, với con cái thế nào, ăn ngủ ra sao... Từ thực tế thu thập được, ông nhận ra điều quan trọng nhất đối với người làm vua, làm quan đại thần đã làm được gì cho đất nước này, dân tộc này? Nếu không, mọi thứ đều là phù vân mà thôi.

Đọc lịch sử, viết về lịch sử không đơn thuần chỉ để biết về quá khứ, mà quan trọng hơn, là để biết cho hôm nay, biết trăn trở với cuộc đời và đất nước hôm nay. Đó là những thông điệp mà ông muốn gửi gắm tới độc giả trong cuốn sách "Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn".

Cuốn sách "Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn".

Là một nhà báo tài năng và có tiếng, Nguyễn Ngọc Tiến may mắn có cơ hội tiếp xúc với nhiều tài liệu và nhân vật lịch sử, qua đó tái hiện những câu chuyện ít người biết. Ông là người được tiếp cận rất sớm với những tư liệu tiếng Đức về Erwin Borchers cùng các chiến sĩ ngoại quốc trong hàng ngũ Quân đội Nhân dân Việt Nam tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp. Câu chuyện về những chiến sĩ Việt Minh người Đức tưởng chừng xa vời như huyền thoại trong những chuyện kể, giờ đây lại hiện lên đặc biệt chân thực và sinh động qua trang viết của Nguyễn Ngọc Tiến.

Bên cạnh đó, chuyện về những cán bộ Liên Xô sang giúp đỡ Việt Nam trong chiến tranh, chuyện về những “ông quan” với tinh thần đấu tranh, dám nghĩ dám làm đưa Việt Nam đi lên sau thời kỳ Đổi mới, và cả chuyện về những người nghệ sĩ một thời huy hoàng trên sân khấu cải lương, sân khấu chèo…

Vẫn với lối viết quen thuộc, Nguyễn Ngọc Tiến trình hiện những con người và sự kiện đó trước mắt độc giả qua những chi tiết chân thực và độc đáo nhất. Ông rất kiệm lời nhận xét, không ngợi ca cũng không phê phán nhưng người đọc vẫn thấy ở đó một thái độ rõ ràng, một niềm trăn trở khôn nguôi của tác giả.

Khách phong trần nặng tình với núi sông

Đọc sách của Nguyễn Ngọc Tiến, điều thú vị là nó luôn mang phong vị của cả khảo cứu lẫn tùy bút, có cái khách quan của người làm báo, nhưng cũng có cả cái đa tình của người viết văn. Và như thế, trong trang sách của ông bao giờ cũng có dáng dấp của một con người đi và viết, một khách phong trần nặng tình núi sông.

Hai tác phẩm mới ra mắt của nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến.

Ông là khách phong trần, vì ông đi và lăn lộn với đời không hề ít. Có những ngày ông lang thang dọc sông Hồng tìm hiểu về các xóm chài và viết về cộng đồng người Đãn rất hiếm gặp. Lại có khi ông mải miết theo chân những nghệ sĩ, những nhà nghiên cứu đi khắp các sân khấu Nam Bộ vì trót say mê tiếng hò sông Hậu, cũng nhờ thế mà ông có vốn tư liệu dày dặn để viết về một lịch sử chưa xa của ngành cải lương Việt Nam. Tha thiết được đi để trải đời của Nguyễn Ngọc Tiến là khi ông tìm mọi cách để được ngủ lại trong hoàng thành Huế, qua một đêm ở nơi từng là nhà của các vua thời Nguyễn.

Nguyễn Ngọc Tiến cũng là người nặng tình núi sông. Ông đi để viết về những vẻ đẹp phong tình quyến rũ của đất nước với những “mắm Nghệ, lòng giòn, rượu ngon, cơm trắng”. Ông cũng đi để viết nên nỗi đau thống khổ của dân nghèo kiệt quệ chạy dịch COVID-19 trong những ngày hè đỏ lửa.

Sống với từng nhịp thở của mảnh đất Hà Nội quê hương, cũng trải nghiệm khắp các vùng miền từ Nam ra Bắc, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến tiết lộ, Hà Nội còn nhiều điều thú vị, hấp dẫn mà ông sẽ tiếp tục kể trong những tác phẩm tiếp theo.

Huyền Thương

Thông điệp chữa lành trong cuốn sách thiếu nhi hơn 100 tuổi

"Heidi" là một tác phẩm văn học thiếu nhi kinh điển, đã được xuất bản ở Việt Nam từ nhiều năm nay, nhưng khi bản...