Khác biệt chỉ số IQ giữa trẻ thích đi chơi và trẻ thích ở nhà sau 10 năm

Chỉ số IQ là một thước đo được sử dụng rộng rãi để đánh giá khả năng tư duy, hiểu biết và khả năng học hỏi của một người. Đặc biệt, IQ ở trẻ em là một chủ đề được nhiều bậc phụ huynh quan tâm, vì có thể phản ánh tiềm năng học tập và phát triển trong tương lai. 

Nhiều nghiên cứu cho thấy, sở thích và tính cách có tác động nhất định đến việc rèn luyện IQ của trẻ. Các yếu tố này ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ, định hình cách trẻ tiếp cận học tập và giải quyết vấn đề. Theo qua việc so sánh từ nhiều yếu tố, các chuyên gia nhận thấy có sự khác biệt về IQ giữa trẻ thích chơi ngoài trời và trẻ thích ở nhà, sau 10 năm.

Hoạt động ngoài trời so với ở nhà: Một trận chiến thầm lặng trong não

Kết nối nơ-ron: Đường cao tốc so với đường hẹp

Khi trẻ vui chơi ngoài trời, các tế bào thần kinh trong não sẽ được xây dựng (kết nối với nhau) với tốc độ nhanh như tiếng pháo nổ.

Hãy tưởng tượng rằng có vô số dây dẫn được bố trí trong não của trẻ. Mỗi lần tránh vũng nước, bắt đĩa bay hoặc bước chân trần trên cỏ, vỏ não thị giác + trung tâm vận động + tiểu não sẽ cùng nhau hoạt động để quấn các sợi thần kinh bằng "vỏ myelin", tăng gấp đôi tốc độ truyền tín hiệu, giống như cuốn lá vàng quanh dây điện.

Trong khi đó trẻ ở thường có xu hướng thụ động, đường dẫn thần kinh giống như việc lặp lại con đường cũ, thẳng tắp nhưng đơn điệu.

Nói cách khác, mạng lưới thần kinh của nhóm trẻ ngoài trời giống như một cầu vượt 3 chiều, trong khi nhóm trẻ ở nhà được ví như đường xa lộ thẳng tắp.

Khi trẻ vui chơi ngoài trời, các tế bào thần kinh trong não sẽ được xây dựng.

Thùy trán: Thực tế so với học thuật

Các nghiên cứu đã chỉ ra, trẻ em thích chơi ngoài trời phản ứng với các trường hợp khẩn cấp nhanh hơn 1/5 giây so với những bạn cùng lứa tuổi không vận động, điều này tương đương với thời gian vượt xe ở góc cua quan trọng trong một cuộc đua ô tô.

Thùy trán giống như giám đốc điều hành của một công ty, chịu trách nhiệm đưa ra quyết định và phản ứng. Hầu hết này ngày nào cũng ra ngoài và thường xuyên phải xử lý các trường hợp khẩn cấp (như né bóng bay), và tất cả do giám đốc điều hành não xử lý.

Lấy việc trèo cây làm ví dụ. Khi trẻ ôm thân cây, thùy trán sẽ ngay lập tức kích hoạt sự phối hợp đa bộ phận.

Phòng Kế hoạch Chiến lược: Quét độ nghiêng của thân cây (phân tích trực quan) → dự đoán tuyến đường leo tốt nhất (mô hình không gian) → tính toán khoảng cách giữa điểm tiếp đất bằng tay và chân (ứng dụng hình học).

Phòng Kiểm soát Rủi ro: Kẹp một cành cây để đo tải trọng (đánh giá cơ học) → phanh ngay khi nghe thấy tiếng "rắc" (cảnh báo bằng âm thanh) → đánh giá xem độ cao so với mặt đất có thể chấp nhận được hay không (tính toán xác suất)

Nhóm tư vấn cảm xúc: Bắt đầu hít thở sâu khi lòng bàn tay đổ mồ hôi (điều hòa căng thẳng) → kìm nén bản năng hét lên khi bạn bỏ lỡ một bước (kiểm soát xung lực) → trì hoãn sự thỏa mãn và không khoe khoang sau khi đạt đến đỉnh cao (quản lý cơ chế khen thưởng)

Đội kế hoạch khẩn cấp: Khi thân cây rung chuyển đột ngột, vỏ não trước trán sẽ huy động tiểu não để điều chỉnh trọng tâm trong vòng 0,5 giây (báo động vàng) → vỏ não vận động thắt chặt các cơ trung tâm (thực hiện chiến thuật) → hồi hải mã lấy lại ký ức về cú ngã.

Ổ cứng Hippocampus: 64G so với 32G

Nhiệm vụ chính của hồi hải mã là lưu trữ ký ức. Các nhà khoa học phát hiện tốc độ tăng trưởng hàng năm của thể tích hồi hải mã ở những "đứa trẻ hoang dã" thường xuyên khám phá ngoài trời có thể đạt tới hơn 6%, và việc rèn luyện trí nhớ không gian 3 chiều như trốn tìm có thể kích hoạt hồi hải mã nhiều hơn gần 8%, so với việc đọc thuộc lòng một cách máy móc.

Giống như một chiếc điện thoại di động chỉ có bộ nhớ 32G được mở rộng lên 64G, sẽ tiện lợi khi sử dụng. Trẻ em thích chạy nhảy trên cỏ và ngoài đồng, tương đương với việc mở rộng trí nhớ của não bộ. Hồi hải mã trở nên lớn hơn, não bộ hoạt động tốt hơn một cách tự nhiên.

Trẻ em ở nhà và tập trung chơi có thể chai (cầu nối não trái và não phải) dày hơn.

Khả năng không gian: Người tạo mô hình 3D so với nhà thiết kế đồ họa

Tại sao trẻ dễ học hình học ngoài trời? Các em đã tích lũy đủ kinh nghiệm trong thế giới thực - hiểu "cấu trúc 3 chiều" là gì khi trèo cây, hiểu "bảo toàn thể tích" là gì khi chơi dưới nước, hay thực hành "dự đoán parabol" bằng cách ném bao cát ...

Khi những nhận thức cụ thể này tích lũy, đến lúc giáo viên toán dạy công thức thể tích hình khối, trẻ sẽ có sẵn phần mềm mô hình hóa 3D trong đầu. Mặt khác, những trẻ thiếu khả năng nhận thức không gian có thể cần phải sử dụng các phương tiện hỗ trợ giảng dạy để hiểu.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác phát hiện, trẻ em ở nhà và tập trung chơi cờ vua hoặc đọc sách có thể chai (cầu nối não trái và não phải) dày hơn. Khi chơi cờ vua, não trái tính toán các nước đi và não phải ghi nhớ hình dạng của các quân cờ. Sự hợp tác giữa các não này làm cho tư duy trừu tượng tỉ mỉ hơn.

Vì vậy, "vua não bộ" thực sự không phải là kiểu người "thích hoạt động ngoài trời" hay "thích ở nhà", mà là kiểu "kết hợp giữa vận động và tĩnh lặng". Điều quan trọng là kích thích não bộ theo nhiều cách khác nhau. Giống như chúng ta không thể chỉ ăn bánh mì, bởi não cần ngũ cốc nguyên hạt để phát triển.

Nếu trẻ thích chơi ngoài trời là lớp học năng động 3D, thì trẻ ở nhà là trại huấn luyện 2D đặc biệt. Khi có sự kết hợp thuận lợi, hai kiểu tính cách này sẽ là nền tảng vững chắc giúp trẻ phát triển tốt.  

Cách nuôi dạy trẻ thông minh: Bản đồ chiến đấu theo độ tuổi

Nguồn ảnh: Pinterest.

Giai đoạn vàng hình thành não bộ trước 6 tuổi

Trẻ từ 0 đến 6 tuổi, não bộ giống như đất sét nặn và việc định hình dễ dàng nhất vào thời điểm này. Ngoài việc đọc sách, bố mẹ nên đưa con đi khám phá thế giới, bằng cách: 

Bật "radar" cơ thể: Đi chân trần trên cỏ, bóp đá viên bằng tay và ngửi mùi hương khác nhau của cây long não và cây liễu - những kích thích này có thể đánh thức các tế bào xúc giác đang ngủ yên.

Trở thành bậc thầy không gian: Xây dựng một căn cứ bí mật trong hộp chuyển phát nhanh, sử dụng cơ thể như một thước kẻ để đo căn phòng, nhặt cành cây để xây dựng một túp lều trong rừng và để bộ não tự động tạo ra một bản đồ 3D. Việc trẻ học hình học sẽ không còn khó khăn trong tương lai.

Bài học sinh tồn xã hội: Lập nhóm đào "hào" và thay phiên nhau đẩy xích đu. Những tương tác có vẻ trẻ con này thực chất là thực hành nghệ thuật quản lý cảm xúc - biết khi nào nên chiến đấu và khi nào nên thỏa hiệp.

Ngoài việc đọc sách, bố mẹ nên đưa con đi khám phá thế giới.

Cuộc phiêu lưu an toàn: Trèo cây thấp và đi trên lề đường để rèn luyện sự cân bằng dưới sự quan sát của bố mẹ. Trong những khoảnh khắc rung lắc này, tiểu não đang tính toán - bám vào đâu để giữ thăng bằng? Cú ngã đau đớn thế nào? Lần sau trẻ có dám làm điều đó nữa không?

Ở giai đoạn này, bố mẹ đừng vội lo lắng trẻ bẩn và ồn ào, bởi vi khuẩn đất mà trẻ tiếp xúc khi chơi trong bùn có thể kích thích tiết serotonin, khiến trẻ vui vẻ, thúc đẩy sự kết nối chặt chẽ hơn giữa các dây thần kinh não.

Hướng dẫn nâng cao trí não cho trẻ từ 6-12 tuổi

Ở giai đoạn này, não bắt đầu loại bỏ kết nối xấu và giữ lại tinh túy, và đây là lúc bố cần rèn luyện ở cấp độ cao hơn.

Trại huấn luyện sinh tồn: Sử dụng cành cây để đo độ sâu của nước (học toán trong thực tế), nhìn mây để đoán thời tiết (phân tích khí tượng), tự làm la bàn (định vị không gian) và rèn luyện kỹ năng ra quyết định, quan sát.

Phòng thí nghiệm thể thao: Luyện tập nhịp điệu với trò nhảy dây thú vị, tiến hành trinh sát bằng trò định hướng, luyện tập dự đoán với trò chơi ném đĩa.

Kỹ sư thiên nhiên: Xây đập bằng đá (thực hành vật lý), vẽ bản đồ kho báu bằng lá cây (khai sáng địa lý) sẽ biến kiến ​​thức trong sách giáo khoa thành kết quả hữu hình.

Những trò chơi này giống như việc dọn dẹp mạng lưới thần kinh - thử thách càng thú vị thì càng giữ lại được nhiều mạch não chất lượng cao.

Hướng dẫn trẻ phát triển trí tuệ đúng cách.

Trẻ thích vui chơi ngoài trời giúp mở "chiều rộng" của mạng lưới thần kinh, trong khi trẻ ở nhà có xu hướng suy nghĩ sâu sắc, giúp thắt chặt "mật độ" của mạch não. Giống như nấu ăn cần có ngọn lửa vừa nhẹ vừa mạnh, thay vì lo lắng xem trẻ nào thông minh hơn, bố mẹ hãy hướng dẫn con là "đứa trẻ hoang dã" vào ban ngày để tích lũy kinh nghiệm, và làm "mọt sách nhỏ" vào ban đêm nhằm mài giũa tư duy.