Mẹ không cần đợi bé lớn để phán đoán thông minh hay không, nhìn vào 3 dấu hiệu trước 1 tuổi là biết ngay

Bố mẹ đều  mong con phát triển trí não khỏe mạnh và có một tương lai tươi sáng, tươi sáng. Nắm chặt tay mẹ, cười khúc khích, trốn trong vòng tay mẹ khi gặp người lạ - những hành động đáng yêu này ẩn chứa bí mật về sự phát triển não bộ của trẻ.

Trên thực tế, trước khi trẻ được 1 tuổi, nếu não bộ phát triển tốt, sẽ có một số dấu hiệu rõ ràng. Ngay cả khi chỉ có một, điều đó cho thấy bé đang phát triển khỏe mạnh.

Bàn tay nhỏ nắm bắt linh hoạt, từ phản xạ đến kiểm soát độc lập

Chắc hẳn không người mẹ nào quên khoảnh khắc con yêu nắm chặt lấy ngón tay mình khi chào đời.

Trên thực tế, phản xạ nắm bắt là khả năng bẩm sinh của trẻ sơ sinh, nhưng khi não bộ phát triển, phản xạ vô thức này sẽ dần chuyển thành phản xạ nắm bắt có ý thức.

Dòng thời gian phát triển khả năng cầm nắm của bé:

- Trẻ 1-2 tháng: Nắm bắt chủ yếu là hành vi phản xạ, lòng bàn tay thường nắm chặt lại.

- Trẻ 3-4 tháng: Bắt đầu cố gắng cầm nắm đồ vật, nhưng thường không thể ước lượng chính xác khoảng cách.

- Trẻ 5-6 tháng: Có khả năng chủ động với tới và nắm bắt đồ vật, chuyền đồ vật giữa hai tay.

- Trẻ 7-9 tháng: Phát triển kỹ năng cầm nắm dạng càng cua (nhặt các vật nhỏ bằng ngón cái và ngón trỏ).

- 10-12 tháng: Có thể chủ động thả tay ra để đặt đồ vật xuống và cố gắng xếp các khối lego.

Bàn tay được gọi là bộ não thứ hai, vì các chuyển động của bàn tay đòi hỏi sự phối hợp chính xác giữa trung tâm cảm giác và vận động của não. Mỗi khi trẻ cố gắng cầm nắm một vật gì đó, các mạch thần kinh sẽ được củng cố và thúc đẩy sự phát triển của não bộ.

Chuyên gia gợi ý: Bố mẹ cung cấp đồ chơi làm từ nhiều chất liệu khác nhau (vải, gỗ, nhựa) để trẻ có thể chạm vào nhiều hơn, chơi trò "đưa bạn - đưa tôi" để rèn luyện sự phối hợp tay mắt, giúp bé tự cầm đồ ăn và tự ăn trong điều kiện an toàn.

Bàn tay nhỏ nắm bắt linh hoạt.

Giai đoạn lo lắng rõ ràng với người lạ, cùng với sự phát triển nhanh chóng về khả năng nhận thức

Nhiều bậc bố mẹ nhận thấy trẻ từ 6-8 tháng tuổi đột nhiên trở nên nhút nhát, khóc lóc và tránh né người lạ. Thực ra, đây không phải là điều xấu, mà là một bước tiến lớn trong quá trình phát triển nhận thức của bé.

Tại sao trẻ sơ sinh nhút nhát ở giai đoạn này lại là điều tốt?

Lo lắng khi gặp người lạ cho thấy trẻ sơ sinh có thể phân biệt được khuôn mặt quen thuộc và lạ lẫm, đây là một dấu hiệu quan trọng cho thấy sự phát triển trí nhớ và khả năng nhận biết. Điều này cũng có nghĩa là não bộ đang xây dựng nhận thức xã hội và bắt đầu hình thành các mối quan hệ gắn bó an toàn.

Một người mẹ đã chia sẻ kinh nghiệm của mình trên mạng xã hội. Cô kể rằng khi con gái 7 tháng tuổi, có ông bà từ quê lên thăm. Bất ngờ, bé khóc òa lên khi nhìn thấy ông, thậm chí không chịu bế. Ông bà rất buồn, cảm thấy đứa trẻ đã được nuông chiều.

Giai đoạn lo lắng rõ ràng với người lạ.

Trên thực tế, đây không phải việc trẻ hư mà là dấu hiệu của sự tiến bộ về nhận thức.

Mô hình phát triển của trẻ sơ sinh:

- Trẻ 0-4 tháng: Nhìn và mỉm cười với hầu hết mọi người.

- Trẻ 5-7 tháng: Bắt đầu thích những khuôn mặt quen thuộc, nhưng vẫn thân thiện với người lạ.

- Trẻ 8-12 tháng: Giai đoạn bộc lộ lo lắng, trở nên cảnh giác và sợ hãi người lạ.

Trung tâm Phát triển Trẻ em của Đại học Harvard chỉ ra, nỗi sợ người lạ là một cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển nhận thức xã hội của trẻ sơ sinh. Nghiên cứu cho thấy trẻ có thể phân biệt giữa nơi an toàn và mối đe dọa tiềm ẩn, một bản năng sinh tồn được hình thành từ quá trình tiến hóa.

Chuyên gia gợi ý: Bố mẹ nên tôn trọng nỗi sợ hãi và không ép trẻ tiếp xúc với người lạ, hãy để người lạ giữ khoảng cách khi gặp mặt, thường xuyên đưa trẻ đến các môi trường khác nhau nhưng vẫn có người quen ở bên để tạo cảm giác an toàn.

Khả năng bắt chước mạnh mẽ

Một dấu hiệu quan trọng khác cho thấy sự phát triển não bộ của trẻ là sự xuất hiện và phát triển khả năng bắt chước. Từ khả năng bắt chước phản xạ trong giai đoạn sơ sinh đến khả năng bắt chước hành vi có ý thức, điều này phản ánh sự trưởng thành của hệ thống tế bào thần kinh gương trong não.

Dòng thời gian phát triển khả năng bắt chước của trẻ:

- Trẻ 1-2 tháng: Có thể bắt chước các biểu cảm trên khuôn mặt như thè lưỡi và há miệng.

- Trẻ 6-8 tháng: Bắt đầu bắt chước các chuyển động và âm thanh đơn giản, chẳng hạn như vỗ tay và phát ra tiếng "tách tách".

- Trẻ 9-12 tháng: Có thể bắt chước các hành động phức tạp hơn, chẳng hạn như gọi điện thoại và vẫy tay tạm biệt.

Khả năng bắt chước mạnh mẽ.

Nghiên cứu từ Đại học Parma ở Ý đã phát hiện, các tế bào thần kinh phản chiếu trong não là cơ sở sinh lý của sự bắt chước. Khi chúng ta quan sát hành động của người khác, các tế bào thần kinh này được kích hoạt, khiến chúng ta có cảm giác như mình cũng đang thực hiện những hành động tương tự. Đây là nền tảng của mọi hoạt động học tập xã hội.

Chuyên gia gợi ý: Thể hiện biểu cảm cường điệu khi đối diện với bé, chơi trò bắt chước, chẳng hạn như bắt chước tiếng kêu của động vật, sử dụng hành động phù hợp với ngôn ngữ, hay nói "tạm biệt" trong khi vẫy tay.

Tất nhiên, mỗi trẻ đều có sự phát triển riêng và tốc độ phát triển khác nhau. Một số trẻ phát triển nhanh hơn ở lĩnh vực này, nhưng chậm hơn ở lĩnh vực khác, và điều này hoàn toàn bình thường.

Những tình huống bố mẹ cần phải cảnh trong quá trình phát triển của trẻ.

- Trẻ không giao tiếp bằng mắt sau 4 tháng.

- Không cười sau 6 tháng.

- Không phản hồi giọng nói hoặc tên sau 9 tháng.

- Không có ngôn ngữ ký hiệu (chẳng hạn như chỉ tay hoặc vẫy tay) sau 12 tháng.

Nếu tình trạng trên xảy ra, bố mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ nhi khoa. Tuy nhiên, mẹ cần nhớ rằng việc đánh giá tình trạng chậm phát triển của trẻ cần có sự tư vấn của chuyên gia, không nên quá lo lắng.