Hành trình lưu giữ những giá trị nghệ thuật qua triển lãm “Nguyễn Đỗ Cung – Một huyền thoại”

Các tác phẩm trưng bày tại triển lãm thuộc bộ sưu tập quý giá của nhà sưu tập Lê Quang Tuyến, gồm hơn 100 tác phẩm, với nội dung phong phú và đa dạng chất liệu, góp phần tái hiện những lát cắt quan trọng trong hành trình sáng tác của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung và phản ánh những biến chuyển sâu sắc của đất nước qua từng giai đoạn lịch sử.

Triển lãm “Nguyễn Đỗ Cung – Một huyền thoại” thu hút đông đảo nghệ sĩ và công chúng đến tham quan trong ngày đầu khai mạc.

Bên cạnh loạt tác phẩm thuộc giai đoạn Nam tiến – một dấu mốc định hình phong cách và tư duy sáng tạo của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung, triển lãm còn giới thiệu những sáng tác tiêu biểu ở thời kỳ đất nước bước vào công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế – xã hội, ghi dấu sự hòa quyện giữa cảm hứng nghệ thuật và hơi thở thời đại. Có thể kể tới một số tác phẩm tiêu biểu như: Xưởng cơ khí (lụa, 1960), Binh đoàn thiết giáp (bột màu, 1967), Tổ tự vệ nhà máy (bột màu, 1972), Đất nước đổi mới (sơn dầu, 1976)…

Tác phẩm "Binh đoàn thiết giáp" (bột màu, 1967).

Bên cạnh đó là các tác phẩm tranh phong cảnh mang đậm dấu ấn phong cách Nguyễn Đỗ Cung, vừa giàu tính tạo hình vừa tinh tế trong bố cục và hài hòa trong sắc màu. Ở mỗi bức tranh, ông không chỉ tái hiện cảnh vật với con mắt quan sát sắc sảo, mà còn gửi gắm cảm xúc và suy tưởng sâu lắng về con người, quê hương và thời cuộc. Đó là các tác phẩm: Cửa hàng hợp tác xã (màu nước, 1960), Làng ven sông (màu nước, 1965), Phong cảnh chùa Hương (màu nước, 1967), Phong cảnh (màu nước, 1970), Nhà sàn Bác Hồ (màu nước, 1974), Cửa hàng sửa chữa xe đạp (màu nước, 1975), Miếu đền Cổ Loa (màu nước, 1977)…

Tác phẩm "Cửa hàng hợp tác xã" (màu nước, 1960).

Tác phẩm "Nhà sàn Bác Hồ" (màu nước, 1974).

Một số bức tranh chân dung của Nguyễn Đỗ Cung cũng được giới thiệu tại triển lãm, giúp người xem cảm nhận được phong cách vẽ chân dung của họa sĩ, vừa giản lược, vừa tinh tế với gam màu trầm ấm, ánh sáng tập trung vào gương mặt và đôi mắt để khắc họa nên thần thái, chiều sâu tâm lý của nhân vật.

Trưng bày một số tranh chân dung của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung tại triển lãm.

Đặc biệt, phần lớn tác phẩm trưng bày tại triển lãm là những bức ký họa nhân vật trong các hoạt động lao động, chiến đấu và sản xuất, mảng đề tài gắn bó mật thiết với cuộc đời sáng tác của Nguyễn Đỗ Cung. Với nét bút khoáng đạt nhưng tinh tế, ông đã khắc họa sinh động hình ảnh con người Việt Nam trong những thời khắc lịch sử đầy sôi động, từ công trường, nhà máy, chiến trường đến những sinh hoạt hàng ngày. Mỗi bức ký họa không chỉ ghi lại khoảnh khắc chân thật của đời sống, mà còn toát lên niềm tự hào, sự kiên cường và tinh thần đoàn kết của một dân tộc đang vươn mình trong gian khó. Qua đó, giúp người xem cảm nhận rõ hơi thở thời cuộc, cùng cái nhìn nhân văn sâu sắc của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung.

Trưng bày các bức ký họa của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung.

Chia sẻ tại triển lãm, nhà sưu tập Lê Quang Tuyến cho biết, họa sĩ – nhà nghiên cứu Nguyễn Đỗ Cung (1912 – 1977) không chỉ là một gương mặt tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, mà còn là người đặt nền móng vững chắc cho công tác bảo tồn di sản mỹ thuật dân tộc. Ở ông, tài năng sáng tạo của một họa sĩ luôn song hành cùng trí tuệ uyên bác của một nhà nghiên cứu, cùng với đó là một nhân cách cao quý, tận tụy, nghiêm cẩn và giàu tâm huyết trên từng trang vẽ, trang viết. Ông đã để lại cho hậu thế một di sản không chỉ bằng tác phẩm, mà còn bằng tấm gương làm nghề đáng trân trọng.

Chia sẻ về triển lãm “Nguyễn Đỗ Cung – Một huyền thoại”, nhà sưu tập Lê Quang Tuyến bày tỏ: “Sau nhiều năm dày công sưu tầm và nâng niu, gìn giữ những tác phẩm, với sự đồng thuận của gia đình cố họa sĩ và các đơn vị quản lý, tôi quyết định tổ chức triển lãm này như một lời tri ân. Tôi hy vọng, khi bước vào không gian trưng bày, công chúng yêu hội họa không chỉ được chiêm ngưỡng những sáng tác quý giá, mà còn cảm nhận được tâm hồn, nhân cách và khát vọng sáng tạo của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung”.

Nhà sưu tập Lê Quang Tuyến (thứ hai từ phải qua) giới thiệu về các tác phẩm.

Tới tham quan triển lãm, công chúng không chỉ có cơ hội được chiêm ngưỡng những sáng tác mang giá trị nghệ thuật và lịch sử đặc biệt, mà còn hiểu thêm về hành trình sáng tạo bền bỉ của một người nghệ sĩ đã góp phần quan trọng vào việc định hình diện mạo mỹ thuật hiện đại Việt Nam.

Công chúng tham quan triển lãm.

Chia sẻ với phóng viên về những giá trị to lớn mà nhà nghiên cứu – họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung để lại, họa sĩ Vi Kiến Thành khẳng định, Nguyễn Đỗ Cung là một tên tuổi tiêu biểu, ghi dấu sâu đậm trong tiến trình phát triển của mỹ thuật hiện đại Việt Nam, không chỉ ở vai trò sáng tác mà còn ở những đóng góp mang tính nền tảng cho ngành mỹ thuật nước nhà. Ông là người khởi xướng và góp công lớn trong việc thành lập Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam – một thiết chế quan trọng trong gìn giữ và phát huy di sản mỹ thuật dân tộc.

Ở mảng sáng tác, Nguyễn Đỗ Cung để lại nhiều tác phẩm nổi bật, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng như Chân dung Bác Hồ, Du kích La Hai, Học hỏi lẫn nhau, Tan ca, mời chị em đi họp để thi thợ giỏi… Ngoài ra, những ghi chép và ký họa của ông cho thấy một tinh thần tìm tòi, thể nghiệm không ngừng, cùng sức làm việc bền bỉ và niềm say mê sáng tạo của một nghệ sĩ được đào tạo từ cái nôi danh tiếng – Trường Mỹ thuật Đông Dương.

Họa sĩ Vi Kiến Thành tại triển lãm.

“Tôi rất bất ngờ khi biết nhà sưu tập Lê Quang Tuyến sở hữu được bộ sưu tập quý này. Điều đó không chỉ thể hiện niềm say mê sưu tập, sự trân trọng các tác phẩm, tình cảm dành cho họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung, mà còn cho thấy tâm huyết muốn đưa các tác phẩm của họa sĩ đến gần hơn với đông đảo công chúng yêu nghệ thuật”, họa sĩ Vi Kiến Thành nói.

Triển lãm “Nguyễn Đỗ Cung – Một huyền thoại” diễn ra từ ngày 13/8 – 20/8/2025 tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (42 Yết Kiêu, Hà Nội).

Hương Thảo

Chiêm ngưỡng những tác phẩm gốm lấy cảm hứng sáng tác từ văn chương của Nguyễn Huy Thiệp

Triển lãm "Gốm Thiệp" là minh chứng cho sự cuốn hút của văn chương Nguyễn Huy Thiệp, tại đây trưng bày hơn 100 tác...