Khi đám cưới chuột, ném Pao, rồng rắn lên mây,... đối thoại với tranh gỗ Nhật Bản

Triển lãm thu hút đông đảo công chúng và du khách yêu hội họa.

Từ ngày 23/01 - 12/3/2024, Triển lãm “Đối thoại với dòng tranh gỗ Nhật Bản Ukiyo-e” sẽ diễn ra tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Triển lãm do Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp với nhóm họa sĩ trẻ thuộc dự án “Từ truyền thống tới truyền thống” và Quỹ Japan Foundation tổ chức. Giám tuyển triển lãm, giảng viên hướng dẫn là họa sĩ Nguyễn Thế Sơn, giảng viên Khoa các Khoa học liên ngành - Đại học Quốc gia Hà Nội.

Triển lãm có sự hỗ trợ chuyên môn của các hoạ sĩ, nhà nghiên cứu: Nhà nghiên cứu, hoạ sĩ Trần Hậu Yên Thế, Nghệ sĩ thị giác Triệu Minh Hải, Hoạ sĩ Phạm Khắc Quang, Hoạ sĩ Tuệ Thư, Họa sĩ Hồng Nhung (Zó project), Hoạ sĩ thiết kế Trương Thuỷ.

Các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm.

Tham gia triển lãm có 34 tác giả là các hoạ sĩ trẻ từng và hiện đang theo học tại Khoa Hội hoạ của trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam với 38 tác phẩm tạo hình phản ánh những nét đặc sắc trong đời sống sinh hoạt văn hóa của người Việt vừa quen vừa mới lạ được thể hiện qua những góc nhìn đương đại.

Lấy cảm hứng từ tác phẩm “Vườn mơ ở Kameido” (1857) của Ando Hiroshige, tranh sơn khắc mang tên “Làng” của tác giả Nguyễn Hà Anh đã khắc họa lại cuộc sống sinh hoạt thường nhật trong ngôi làng Việt, cũng như khung cảnh đoàn người đi ngắm vườn mơ, hoạt động văn hóa đặc trưng ở xứ sở hoa anh đào. Đó đều là những hình ảnh thân thuộc trong văn hóa lịch sử, thói quen sinh hoạt, đời sống giải trí đối với người dân hai nước.

Tác phẩm “Làng” của tác giả Nguyễn Hà Anh.

Tác phẩm “Sự phong ấn (2)” của tác giả Phạm Thủy Tiên được lấy cảm hứng từ con cá trê khổng lồ trong thần thoại Nhật Bản, theo đó lưu truyền một truyền thuyết về nguyên nhân động đất. Tác phẩm cũng lấy cảm hứng từ hình ảnh trê cóc trong tranh dân gian Đông Hồ.

Tác phẩm “Sự phong ấn (2)” của tác giả Phạm Thủy Tiên.

Các tác phẩm tranh in giấy Dó “Tù lu”, “Ném Pao”, “Rồng rắn lên mây” của tác giả Nguyễn Thu Uyên được lấy cảm hứng từ dòng tranh Kodomo chuyên về hoạt động đời thường trẻ con như học tập, vui chơi,… Tác giả chia sẻ: “Khi tìm hiểu về Kodomo, tôi đã phát hiện ra trò chơi Kotoro Kotoro của Nhật Bản có sự tương đồng lớn với trò Rồng rắn lên mây của Việt Nam. Từ đây, tôi muốn đối thoại với dòng tranh bằng cách tái hiện lại các cảnh vui chơi của trẻ em Việt với bố cục và bảng màu của dòng tranh Ukiyo-e”.

Các tác phẩm tranh in giấy Dó “Tù lu”, “Ném Pao”, “Rồng rắn lên mây” của tác giả Nguyễn Thu Uyên.

Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, họa sĩ Nguyễn Thế Sơn - Giám tuyển của Triển lãm chia sẻ: “Đối thoại với dòng tranh gỗ Nhật Bản Ukiyo-e” là kết quả những nỗ lực không ngừng nghỉ của các họa sĩ trẻ trong hành trình thúc đẩy thực hành nghệ thuật, lấy cảm hứng từ các giá trị văn hoá mỹ thuật truyền thống của Việt Nam cũng như của các nền văn hoá khác. Hoạt động thực hành “sáng tạo truyền thống” cũng là động lực cho những sáng tạo mang dấu ấn cá nhân, góp phần thúc đẩy thế hệ trẻ ngày nay nói chung và họa sĩ trẻ nói riêng tiếp tục học hỏi, kế thừa tinh hoa nghệ thuật truyền thống để từ đó có thêm động lực và cảm hứng nuôi dưỡng đam mê sáng tạo nghệ thuật.

Tiếp nối dự án “Từ truyền thống tới truyền thống” bắt đầu thực hiện và ra mắt vào năm 2020, trải qua nhiều lần tiến hành nghiên cứu và tương tác với dòng tranh Hàng Trống, dự án đã phát triển và ra mắt được rất nhiều triển lãm trong 3 năm gần đây. Chất liệu hội họa truyền thống của Việt Nam như lụa, sơn mài, giấy Dó. Đã được đối thoại với các bức tranh Hàng Trống để từ đó sáng tạo ra những truyền thống mới với hình hài cũng như tinh thần của thế hệ trẻ trong thời đại mới.

Tặng bằng khen và hoa chúc mừng các nghệ sĩ tham gia triển lãm.

Theo họa sĩ Nguyễn Thế Sơn, qua dự án “Đối thoại với tranh khắc gỗ Nhật bản Ukiyo-e” các nghệ sĩ mong muốn tiếp tục nối dài những cuộc đối thoại với nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản cụ thể là dòng tranh khắc gỗ Nhật Bản Ukiyo-e, hay còn được gọi dưới cái tên Phù thế hội (浮世绘 - những bức tranh của thế giới phù du hư ảo). Dòng tranh này có thể nói mang được đầy đủ giá trị tinh hoa trong sáng tạo cũng như tinh thần Nhật Bản.

Với sự sáng tạo của những nghệ nhân có phần mộc mạc giản dị trong tranh Hàng Trống của nghệ nhân Lê Đình nghiên, dự án này đã thúc đẩy tiến trình của dự án khi chuyển tiếp sang một dòng tranh khắc gỗ tinh xảo là tổng hoà kỹ năng và khối óc của những người hoạ sĩ sáng tác cùng với những nghệ nhân khắc gỗ, in ấn, bồi biểu các công đoạn. Dự án muốn đi xa hơn khi đẩy những nguồn cảm hứng của những cuộc đối thoại xuyên văn hoá, xuyên quốc gia. Mà trong trường hợp này, dòng tranh khắc gỗ Nhật Bản quả thật là một đối tượng nghiên cứu tuyệt vời.

Triển lãm diễn ra từ ngày 23/01 - 12/3/2024.

Dự án hi vọng sẽ viết tiếp và thúc đẩy những thực hành nghệ thuật thị giác lấy cảm hứng từ các giá trị văn hoá, các giá trị mỹ thuật truyền thống của Việt nam cũng như của các nền văn hoá khác. Hoạt động thực hành “sáng tạo truyền thống” qua đó cũng được khích lệ, động viên được các hoạ sĩ trẻ mới tốt nghiệp có thêm động lực và cảm hứng nuôi dưỡng đam mê sáng tạo nghệ thuật.

Công chúng tham quan triển lãm.

Triển lãm “Đối thoại với dòng tranh gỗ Nhật Bản Ukiyo-e” mong muốn quảng bá nét đẹp, sự độc đáo của các chất liệu mỹ thuật cổ truyền Việt Nam đến đông đảo người yêu mến nghệ thuật truyền thống, đặc biệt là thế hệ trẻ và du khách quốc tế. Đồng thời cũng là dịp để giới thiệu tới công chúng sản phẩm văn hóa được kết tinh từ quá trình khám phá các giá trị nghệ thuật truyền thống của những cuộc đối thoại văn hóa, xuyên quốc gia.

Một số tác phẩm được trưng bày tại triển lãm:

Huyền Thương

Lan tỏa tình yêu di sản văn hóa qua hội họa

Cuộc thi vẽ tranh "Di sản văn hoá Việt Nam qua hội hoạ lần thứ I - năm 2023" đã góp phần phản ánh những nét hay, nét...