Em bé sơ sinh thông minh mặc định thích làm 3 điều này sớm, mẹ nên vui thầm

Đối với trẻ sơ sinh, quá trình phát triển trí não bộ diễn ra nhanh chóng, bởi đây là giai đoạn vàng của sự hình thành và kết nối giữa các neuron (khớp thần kinh). Trong những tháng đầu đời, não bộ của trẻ phát triển mạnh mẽ, tạo ra hàng triệu liên kết mới mỗi ngày, điều này ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng học hỏi và tiếp thu kiến thức sau này.

Các trải nghiệm và tương tác mà trẻ nhận được trong thời gian này đóng vai trò quan trọng trong việc định hình khả năng tư duy, ngôn ngữ và cảm xúc. Cụ thể, bố mẹ có thể được nhận thấy qua những cử động nhỏ hàng ngày, đặc biệt là 3 hành vi sau đây. 

Đôi tay bận rộn khám phá

Bố mẹ có thể nghĩ rằng trẻ nghịch ngợm, tay chân quờ quạng khắp nơi, đập xoong nồi, làm vỡ đồ chơi... Nhưng thực chất, bàn tay của trẻ là một phần mở rộng của bộ não. Mỗi hành động, dù có vẻ ngẫu nhiên hay lộn xộn, đều mang ý nghĩa trong quá trình phát triển tư duy và nhận thức.

Một số trẻ sẽ lặp đi lặp lại cùng một hành động, chẳng hạn như làm đổ các khối lego và sau đó đợi chờ bố mẹ lắp lại. Theo góc nhìn từ khoa học não bộ, đây chính là cách học nguyên thủy nhất của trẻ về quy luật nhân quả: Đẩy một vật gì đó thì nó sẽ đổ xuống, nhấn nút thì sẽ phát ra âm thanh. 

Hành vi này là cách để trẻ phát triển kỹ năng tư duy logic. Khi trẻ lặp đi lặp lại những hành động, có nghĩa đang thử nghiệm và quan sát kết quả, từ đó rút ra những kết luận và xây dựng kiến thức. Điều này giúp trẻ hiểu rằng hành động của mình có thể ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, nền tảng để hình thành ý thức về trách nhiệm và sự phản hồi.

Thêm vào đó, những hoạt động này giúp trẻ rèn luyện kỹ năng vận động tinh, khi học cách điều khiển bàn tay và các ngón tay của mình. Hành động vứt đồ chơi, làm vỡ đồ... giúp trẻ phát triển sức mạnh cơ bắp, cải thiện sự khéo léo và khả năng phối hợp giữa tay và mắt.

Giác quan nhạy cảm

Khi mới sinh, năm giác quan của bé đã có chức năng cơ bản, nhưng thị giác vẫn chưa được hoàn thiện. Mọi thứ trông như một bức tranh khảm, ngay cả khuôn mặt của mẹ cũng mờ nhạt.

Tuy nhiên, theo thời gian, các giác quan dần phát triển, và khả năng thị giác bắt đầu xuất hiện. Khoảng 2 tháng tuổi, trẻ sơ sinh có thể phân biệt đen trắng, và sau ba tháng, khả năng phân biệt màu sắc của trẻ dần được cải thiện.

Trẻ bắt đầu dõi theo đồ chơi chuyển động và thậm chí tập trung nhìn chằm chằm vào mặt mẹ. Những phản ứng này cho thấy sự phát triển não bộ khỏe mạnh, phản ánh quá trình xử lý cảm giác bình thường, đồng thời tạo ra những kết nối quan trọng trong não bộ của trẻ. Từ khoảng 4 tháng tuổi trở đi, trẻ bắt đầu nhận diện những khuôn mặt quen thuộc và thậm chí phản ứng với cảm xúc của người khác.

Trẻ mỉm cười khi thấy mẹ, hoặc có thể bộc lộ sự không thoải mái khi gặp người lạ. Đây là dấu hiệu cho thấy trẻ đang không ngừng mở rộng khả năng giao tiếp và hiểu biết về thế giới xung quanh. Ngược lại, nếu bé vẫn không giao tiếp bằng mắt hoặc phản ứng chậm sau vài tháng, có thể phát triển giác quan của bé hơi chậm và bé cần được kích thích và đồng hành nhiều hơn. 

Trẻ sơ sinh phát triển giác quan nhạy bén có nhiều lợi thế trong việc học ngôn ngữ và xây dựng trí nhớ, tiếp nhận thông tin tốt hơn. Vì vậy, bố mẹ nên thường xuyên nói chuyện, hát hò và chơi đùa với trẻ, nhằm tao cảm giác an toàn và được yêu thương, đồng thời kích thích sự phát triển của tất cả các giác quan. 

Học nói sớm

Ngôn ngữ là một trong những chức năng phức tạp nhất của não bộ, phụ thuộc vào sự phối hợp hoạt động của nhiều vùng não khác nhau. Trẻ bập bẹ "ê a", phát ra những âm thanh the thé khi được 3 hoặc 4 tháng tuổi, đánh dấu sự khởi động hệ thống ngôn ngữ. Những âm thanh này là bước đầu tiên trong việc hình thành khả năng giao tiếp.

Trong giai đoạn này, trẻ bắt đầu tập nói các âm tiết khác nhau thông qua tiếng la hét và bập bẹ. Nhìn chung, những trẻ có giai đoạn la hét bắt đầu sớm và kéo dài hơn thường có xu hướng nói sớm và phát triển kỹ năng tổ chức ngôn ngữ tốt. 

Tất nhiên, chậm nói không đồng nghĩa với việc trẻ chậm phát triển trí tuệ. Bố mẹ không nên quá lo lắng, hãy chú ý tương tác với bé thường xuyên, đọc truyện tranh, hát ru và kích thích ngôn ngữ nhiều hơn, khả năng ngôn ngữ tự nhiên phát triển tốt hơn.

Các hoạt động như chơi trò chơi ngôn ngữ, kể chuyện và thậm chí là trò chuyện hàng ngày đều có thể giúp trẻ xây dựng vốn từ vựng và khả năng giao tiếp. 

Trí thông minh không phải là một món quà tự nhiên xuất hiện, mà phát triển dần qua quá trình tích lũy chi tiết trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi câu chuyện, bài hát, cuộc trò chuyện đều đóng góp vào sự hình thành tư duy và khả năng ngôn ngữ của trẻ. Nếu trẻ có những đặc điểm trên, cho thấy nạo bộ đang phát triển nhanh chóng.

Tất nhiên, bên cạnh ảnh hưởng của gen, môi trường gia đình và sự tương tác giữa bố mẹ và con cũng đóng một vai trò quan trọng. Môi trường giàu ngôn ngữ và cảm xúc sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển trí tuệ, tự tin hơn trong việc giao tiếp.