Trẻ ở nhà thích "bắt nạt" người thân, ra ngoài lại nhút nhát là do bố mẹ mắc phải 3 lỗi này

Thực tế, hành vi ở nhà bắt nạt, ra ngoài nhút nhát của trẻ phần lớn là do sự mất cân bằng trong cách nuôi dạy của gia đình. Nếu chúng ta quan sát kỹ môi trường trẻ lớn lên, sẽ dễ dàng tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.

Sự nuông chiều quá mức: Trẻ bị nuông chiều đến mức có xu hướng trở nên ích kỷ

Nếu bố mẹ quá cưng chiều, đáp ứng mọi nhu cầu, theo thời gian, trẻ dường như trở thành trung tâm trong gia đình. Điều này có thể dẫn đến việc trẻ phát triển một cái nhìn lệch lạc về thế giới xung quanh.

Khi bước ra môi trường tập thể, trẻ sẽ nhận ra rằng không phải ai cũng sẽ chấp nhận và đáp ứng nhu cầu của mình, dẫn đến cảm giác choáng ngợp, sợ hãi và thu mình lại. Đây chính là lý do tại sao nhiều trẻ cảm thấy rơi vào tình thế khó xử "thống trị ở nhà, nhút nhát ở ngoài".

Bố mẹ nên hiểu rằng tình yêu đích thực không chỉ là sự thỏa mãn vô hạn, mà còn là sự hướng dẫn có nguyên tắc. Những nhu cầu chính đáng của trẻ nên được đáp ứng, nhưng không nên chiều chuộng một cách mù quáng. 

Ví dụ, khi trẻ có hành vi vô lý, bố mẹ nên giữ bình tĩnh, không vội phản ứng ngay lập tức. Thay vào đó, hãy đợi cho đến khi cảm xúc của trẻ bình tĩnh lại trước khi giao tiếp. 

Thêm vào đó, việc giao cho trẻ một số công việc nhà trong khả năng ngay từ khi còn nhỏ sẽ giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa “công sức” và “phần thưởng”. Khi trẻ thấy rằng nỗ lực mang lại kết quả, sẽ dần hình thành ý thức trách nhiệm và tự tin hơn trong các mối quan hệ xã hội.

Bảo vệ quá mức: Làm giảm đi lòng can đảm để trẻ lớn lên

Nhiều bậc bố mẹ luôn lo lắng con sẽ bị tổn thương dù chỉ một chút. Từ thức ăn, quần áo, nhà cửa, phương tiện đi lại đến việc học hành, đều muốn can thiệp vào mọi chi tiết trong cuộc sống của trẻ. Kiểu bảo vệ "toàn diện" này vô tình tước đi cơ hội cho trẻ tự mình giải quyết vấn đề và phát triển kỹ năng sống cần thiết.

Khi trẻ thiếu can đảm để tự mình đối mặt với thế giới bên ngoài, sẽ gặp khó khăn khi rời xa vòng tay che chở của bố mẹ.

Bảo vệ quá mức làm giảm đi lòng can đảm để trẻ lớn lên.

Vì vậy, trẻ trở nên rụt rè khi phải đối mặt với người lạ hoặc môi trường mới. Trẻ có thể cảm thấy rằng mọi thứ đều được giải quyết mà không cần nỗ lực cá nhân, dẫn đến việc không phát triển tính kiên nhẫn và khả năng đối phó với khó khăn.

Do đó, bố mẹ nên học cách buông bỏ và tin tưởng vào khả năng của trẻ. Khi trẻ muốn tự mặc quần áo, buộc dây giày hoặc leo cầu thang, ngay cả khi các động tác còn vụng về, hãy khuyến khích trẻ tự hoàn thành. Những trải nghiệm này giúp trẻ rèn luyện lòng dũng cảm và kỹ năng giao tiếp trong các tương tác xã hội thực tế. 

Phương pháp giáo dục không nhất quán: Trẻ "lợi dụng" khoảng trống

Trong nhiều gia đình, sự đồng thuận giữa các nhà giáo dục còn thiếu. Một số bà mẹ khắt khe yêu cầu con phải tự lập, trong khi ông bà có xu hướng nuông chiều. 

Hay người bố luôn đặt ra những quy tắc, trong khi các bà mẹ lại dễ mềm lòng và âm thầm đưa ra những ngoại lệ.

Mâu thuẫn này khiến trẻ nhanh chóng học được cách "Nói A với người này, nói B với người kia" và "bắt nạt kẻ yếu" ở nhà.

Nhận thức của trẻ vẫn còn non nớt và dễ bị ảnh hưởng bởi sự bất nhất giữa các thành viên trong gia đình. Khi tìm được người bảo vệ mình, trẻ sẽ có chọn lọc các quy tắc của gia đình, cư xử tốt trước mặt một bên và cư xử không đúng mực trước mặt bên kia.

Tuy nhiên, khi trẻ ở trong những tình huống xã hội xa lạ và không có "chiếc ô bảo vệ" quen thuộc, sẽ dễ rơi vào trạng thái sợ hãi hoặc rút lui vì không biết phải phản ứng thế nào.

Vì vậy, các thành viên trong gia đình nên thống nhất quan điểm về giáo dục. Bố mẹ cần trao đổi kỹ lưỡng trước khi giáo dục con, làm rõ nguyên tắc và mục tiêu của nhau.

Trong nhiều gia đình, sự đồng thuận giữa các nhà giáo dục còn thiếu.

Đồng thời, cũng nên kiên nhẫn giải thích cho người thân trong gia đình về tầm quan trọng của sự nhất quán trong giáo dục đối với sự phát triển của trẻ.

Bằng cách thiết lập một hệ thống quy tắc thống nhất và ổn định, trẻ mới có những tiêu chuẩn rõ ràng về đúng sai, từ đó học cách hành xử nhất quán và bình tĩnh trong các môi trường khác nhau.

Vì vậy, trẻ thích bắt nạt ở nhà nhưng lại nhút nhát khi ra ngoài không phải sinh ra đã như vậy, mà đa phần được hình thành bởi môi trường gia đình.

Khi trẻ lớn lên với phương pháp giáo dục sai lầm trong thời gian dài, có thể phát triển tính cách thiếu an toàn hoặc kỹ năng xã hội kém. Vì vậy, bố mẹ yêu thương con cũng cần thể hiện đúng cách.

Không có bậc bố mẹ nào hoàn hảo trong việc nuôi dạy con cái, nhưng nếu bố mẹ sẵn sàng học hỏi và cải thiện phương pháp giáo dục có thể giúp trẻ xây dựng lại sự tự tin và trở thành những người thực sự dũng cảm, độc lập và quyết đoán.