Một đồng tiền châu Á áp sát bảng Anh, tiến gần vị trí đồng tiền giao dịch nhiều thứ tư thế giới

Theo khảo sát ba năm một lần của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), nhân dân tệ hiện chiếm 8,5% tổng giá trị giao dịch ngoại hối toàn cầu, tăng mạnh so với mức 7,0% năm 2022. Với mức này, CNY giữ vị trí đồng tiền được giao dịch nhiều thứ năm thế giới, nhưng đã rút ngắn đáng kể khoảng cách với bảng Anh – đồng tiền hiện đứng thứ tư với thị phần giảm từ 12,9% xuống còn 10,2%.

Trung Quốc đã dành nhiều năm thúc đẩy vị thế toàn cầu của CNY thông qua các biện pháp nới lỏng kiểm soát vốn và mở rộng phạm vi sử dụng trong thương mại và đầu tư quốc tế. Nỗ lực này nhằm dần dần làm giảm sự thống trị của đồng USD trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Chuyên gia Moh Siong Sim, chiến lược gia ngoại hối tại Ngân hàng Singapore, nhận định: “Nhân dân tệ đang nhanh chóng áp sát bảng Anh, cho thấy chiến lược quốc tế hoá của Trung Quốc đã có những tiến triển rõ rệt”.

Liệu nhân dân tệ đã thực sự trở thành đồng tiền toàn cầu?

Mặc dù giao dịch ngoại hối tăng mạnh, các chỉ số về mức độ sử dụng nhân dân tệ quốc tế lại cho thấy bức tranh không hoàn toàn nhất quán. Theo dữ liệu của SWIFT – hệ thống thanh toán quốc tế, tỷ trọng của CNY trong các giao dịch thanh toán toàn cầu chỉ đạt 2,9% vào tháng 8, giảm mạnh so với 4,7% cùng kỳ năm ngoái.

Điều này phản ánh thực tế rằng dù Trung Quốc đang mở rộng vai trò của CNY trên thị trường tài chính, nhưng các rào cản về dòng vốn xuyên biên giới và sự thống trị lâu dài của USD vẫn là những trở ngại lớn. Việc mở rộng thanh toán quốc tế bằng nhân dân tệ vẫn chưa theo kịp đà tăng trong hoạt động đầu cơ và giao dịch ngoại hối.

Các chuyên gia nhận định, để trở thành một đồng tiền toàn cầu thực sự, CNY cần được sử dụng rộng rãi trong cả thanh toán thương mại, dự trữ ngoại hối và các hoạt động tài chính xuyên quốc gia - những lĩnh vực mà hiện nay USD vẫn chiếm ưu thế gần như tuyệt đối.

Những đồng tiền nào khác đang trỗi dậy trên thị trường ngoại hối?

Ngoài nhân dân tệ, cuộc khảo sát của BIS cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh của đồng franc Thụy Sĩ. Giá trị giao dịch hàng ngày của CHF tăng lên 612 tỷ USD, vượt qua đồng đô la Úc và đô la Canada để trở thành đồng tiền được giao dịch nhiều thứ sáu thế giới.

Đồng đô la Hồng Kông (HKD) cũng tăng thị phần đáng kể, từ 2,6% lên 3,8%, phản ánh vai trò ngày càng lớn của trung tâm tài chính Hồng Kông trong giao dịch ngoại hối khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Những thay đổi này cho thấy thị trường ngoại hối toàn cầu đang ngày càng đa dạng, không còn chỉ xoay quanh “bộ ba quyền lực” USD – EUR – JPY như trước kia.