Kỷ niệm tròn 15 năm vở nhạc kịch “Hai người mẹ” của thiếu tướng nhạc sỹ An Thuyên: NSƯT Nguyễn Hương Giang và chị Sứ Hòn đất

Có những thời gian Thiếu tướng, Nhạc sỹ An Thuyên rất thăng hoa khi viết những vở nhạc kịch đương đại, với mong muốn mang dòng âm nhạc bác học đến với đông đảo công chúng và những người chiến sỹ. Đó là giai đoạn nhạc sỹ là Thiếu tướng - Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội và dành rất nhiều tâm huyết sáng tác những vở opera lớn về những cuộc kháng chiến đã qua của đất nước. Như các vở “Đất nước đứng lên” dựa theo tiểu thuyết cùng tên của Nhà văn Nguyên Ngọc, “Mảnh trăng cuối rừng” theo truyện của nhà văn Nguyễn Minh Châu và “Hai người mẹ” theo tiểu thuyết “Hòn đất” của nhà văn Anh Đức.

Năm 2008, tại Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân, vở nhạc kịch” Hai người mẹ" (tác giả và đạo diễn: Thiếu tướng, nhạc sĩ An Thuyên) của Đoàn nghệ thuật Quân khu 9 miền cực Nam Tổ quốc gây được một tiếng vang lớn, giành 3 Huy chương vàng, 3 Huy chương bạc tại Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân, được chọn để biểu diễn tại Nhà hát Quân Đội phục vụ ngày 22/12, và được chọn để phát sóng trực tiếp trên Ðài Truyền hình Việt Nam.

Dư luận ghi nhận đây là bước đi tự tin, mạnh dạn, một bước đột phá của Ðoàn nghệ thuật Quân khu 9 của miền sông nước Cửu Long khi đến với một loại hình nghệ thuật biểu diễn mới, tầm cao cả về tư duy và hình thức thể hiện. Với Nhạc sĩ An Thuyên, tiếp sau nhạc kịch Ðất nước đứng lên, anh đã dấn bước với vở Hai người mẹ, một nỗ lực, một dấu ấn đáng rất đáng biểu dương trên con đường đưa nghệ thuật bác học đến với mọi tầng lớp nhân dân.

Kỷ niệm tròn 15 năm vở nhạc kịch “Hai người mẹ” của thiếu tướng nhạc sỹ An Thuyên: NSƯT Nguyễn Hương Giang và chị Sứ Hòn đất - 1

Một cảnh trong nhạc kịch “Hai người mẹ”.

Dư luân cũng ghi nhận: Vở diễn nhạc kịch “Hai người mẹ” là bước tiên phong của một Đòan nghệ thuật Quân khu, bước đột phá mới cho Ðoàn nghệ thuật Quân khu 9 khi công chúng vùng đất đồng bằng sông Cửu Long được tiếp xúc với một thể loại âm nhạc mang tính bác học, giàu biểu cảm. Tuy nhiên, để có được kết quả này, không thể không nói đến những nỗ lực vượt bậc của nam, nữ diễn viên, nhất là những người đóng vai chính.

Một trong những điểm sáng của vở diễn đó là hình tượng chị Sứ anh hùng, gắn liền với quê hương Kiên Giang Tây Nam bộ, và do nữ nghệ sỹ Nguyễn Hương Giang thể hiện. Báo Nhân dân ngày ấy viết về nữ nghệ sỹ trẻ này: “Hình ảnh Chị Sứ thật dũng cảm, thủy chung, yêu nước đến quên mình được phác họa khá sinh động. Ca sĩ Hương Giang từng tốt nghiệp tại Ðại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội được giao đảm nhiệm vai diễn này. Gương mặt đẹp thánh thiện và dịu dàng, giọng nữ cao đầy quyến rũ và kỹ thuật thanh nhạc khá điêu luyện đã khiến vai Chị Sứ của Hương Giang thành công bất ngờ”.

Kỷ niệm tròn 15 năm vở nhạc kịch “Hai người mẹ” của thiếu tướng nhạc sỹ An Thuyên: NSƯT Nguyễn Hương Giang và chị Sứ Hòn đất - 2

Hình tượng chị Sứ anh hùng, gắn liền với quê hương Kiên Giang Tây Nam bộ do nữ nghệ sỹ Nguyễn Hương Giang thể hiện.

Chúng ta đều biết vở nhạc kịch hai người Mẹ được nhạc sỹ Thiếu tướng An Thuyên sáng tác trên nền cuốn tiểu thuyết "Hòn Đất" nổi tiếng của nhà văn Anh Đức, với mong muốn thêm một lần với hình tượng chị Sứ trên sân khấu, ngợi ca người phụ nữ Việt Nam vô cùng dũng cảm nhưng cũng đầy nhân ái, khơi gợi niềm tự hào về truyền thống yêu nước, cách mạng cho thế hệ trẻ.

Thiếu tướng, nhạc sĩ An Thuyên đã nhiều lần về với Kiên Giang, quê hương của chị Lê Thị Ràng anh hùng - nhân vật chị Sứ trong "Hòn Đất", đến địa danh Núi Hòn, Hang Hòn, nơi những người du kích năm xưa từng chiến đấu, để sống lại những cảm xúc hào hùng của cuộc chiến tranh vừa đi qua mảnh đất này. Hình tượng âm nhạc mà An Thuyên tâm huyết nhất chắc chắn là người anh hùng- chị Sứ của vở diễn. Khi phần âm nhạc đã hoàn thành, việc tìm ra người nghệ sỹ đảm nhận được vai diễn cũng không phải đơn giản, vì đây là một vở Opera- nhạc kịch.

Ở những đoàn nghệ thuật Quân khu hay địa phương thường chưa có thể loại âm nhạc bác học này! Có được những nghệ sỹ, nói thẳng là tài năng nghệ thuật đủ trình độ thanh nhạc hát cổ điển liền 90 phút trên sân khấu, tròn vành rõ chữ và tuân thủ những quy định khắt khe của hát nhạc kịch không phải đ8ơn giản! May thay Đoàn nghệ thuật QK 9 đã có những nghệ sỹ như thế, mà nổi bật lân là một nghệ sỹ trẻ xinh đẹp mang quân hàm trung úy là Nguyễn Hương Giang, tuy chỉ tốt nghiệp hệ Trung cấp thanh nhạc của Trường Nghệ thuật Quân đội và sau đó về công tác tại Đoàn quân khu 9 miền sông nước Cửu Long xa xôi, nhưng giọng hát nữ cao của chị rất giàu nội lực, vừa mang tính hùng ca, lại đậm đà màu sắc trữ tình.

Bởi thế khi được giao vai chị Sứ anh hùng, chị đã hoàn thành rất xuất sắc vai diễn. “Vẻ đẹp dịu dàng cùng với chất giọng cao sáng, kỹ thuật ổn định của Hương Giang đã thực sự đánh thức trong lòng khán giả một hình ảnh chị Sứ dịu dàng, tình cảm mà cũng rất đỗi anh hùng. Sự hy sinh của chị Sứ lắng lại trong lòng người xem tình cảm tiếc thương, khâm phục mà không bi lụy, đúng với hình ảnh anh hùng của chị và tinh thần vở diễn”. Báo Nhân dân, báo Công An nhân dân và nhiều bác khác những ngày tháng ấy đã ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực nghệ thuật của người nghệ sỹ đóng vai chị Sứ là Trung úy Nguyễn Hương Giang. Dư luận và báo chí không chỉ gọi chị thuần túy là Nguyễn Hương Giang, mà gắn liền tên người nữ anh hùng với nghệ danh của chị….

Kỷ niệm tròn 15 năm vở nhạc kịch “Hai người mẹ” của thiếu tướng nhạc sỹ An Thuyên: NSƯT Nguyễn Hương Giang và chị Sứ Hòn đất - 3

Khi được giao vai chị Sứ anh hùng, chị đã hoàn thành rất xuất sắc vai diễn.

15 năm đã trôi qua. Không ít người mỗi khi về vùng sông nước Cửu Long, lại thầm hỏi chị Sứ ngày ấy bây giờ ở đâu. Ấn tượng mãi mãi trong họ là một người nghệ sỹ xinh lắm, hát hay lắm, hát khỏe lắm, và cũng từng lấy đi của họ bao dòng nước mắt xúc động. Những hào quang của người nghệ sỹ năm xưa như vẫn chói sáng trong lòng khán giả, tiếng hát cao trong khi hoành tráng, khi thiết tha vẫn vang vọng trong lòng khán giả, và gương mặt rất đẹp, rất thánh thiện của chị…

Tôi cũng không ít lần tự hỏi như thế mỗi bận về Cần Thơ, về Quân Khu 9. Và rồi cũng lặng lẽ đi tìm dấu vết người nghệ sỹ hào quang còn chưa tắt ngày ấy. Thì mới hay rằng, chị là người xứ Nghệ như bao người lính khác về công tác tại quân khu 9 chứ không phải người con gái Kiên giang, hay Bến Tre. Chị về công tác Đoàn nghệ thuật QK9 sau khi tốt nghiệp hệ Trung cấp Trường Nghê thuật quân đội.

Sau 6 năm phục vụ ở Đoàn QK9, với huy chương vàng vai chị Sứ, chị tiếp tục được cử về học thanh nhạc hệ đại học Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội, và khi tốt nghiệp, trở thành giọng hát nữ đơn ca của Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội, tiếp tục gặt hái nhiều huy chương vàng bạc qua các kỳ hội diễn, và hiện là Giảng viên Trường Đại học VHNT quân đội.

Với nhiều thành tích nghệ thuật xuất sắc, chị được tặng thưởng các loại Huân chương Chiến sĩ vẻ vang 1,2,3 và Huân chương chiến sĩ quyêt thắng được phong quân hàm Thượng tá quân đội và được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Nghệ sỹ ưu tú”. Với một nữ nghệ sỹ quân đội lấy chiến hào, trân địa, đồn biên phòng…làm sân khấu biểu diễn, với những danh hiệu và quân hàm trên, cùng những huân chương cao quý, kể cũng là rất thành đạt và mỹ mãn trên con đường nghệ thuật.

Kỷ niệm tròn 15 năm vở nhạc kịch “Hai người mẹ” của thiếu tướng nhạc sỹ An Thuyên: NSƯT Nguyễn Hương Giang và chị Sứ Hòn đất - 4

Thượng tá NSƯT Nguyễn Hương Giang.

Nhắc nhớ lại thành tích nghệ thuật chói sáng của mình ngày ấy, Thượng tá NSƯT Nguyễn Hương Giang nói nhiều hơn về đoàn, về tập thể nghệ sỹ đoàn QK9 chị rất yêu như một người hàm ơn và rất nhiều gắn bó. Găng hỏi một kỷ niệm nhớ mãi của Hội diễn ngày ấy, chị rất xúc đông tâm sự: “Thật sự ngày ấy dựng Nhạc kịch là một nỗ lực rất lớn của Đoàn Quân khu 9, mà nói thật chưa Đoàn nghệ thuật Quân khu nào dám làm.  Lúc đó Đoàn văn công Qk 9 nghèo lắm, quá trình dài luyện tập dựng vở đã phải vượt qua rất nhiều khó khăn, đến cả  khi lên đường ra Hà nội tham dự liên hoan Anh Bá trưởng đoàn là người yêu đoàn và lăn lộn lo cho anh em để đủ kinh phí đưa đoàn ra Hà Nội tham gia hội diễn chuyên nghiệp toàn quân đã đành, mà còn lo trang thiết bị để biểu diễn vì ngày ấy nói thật đoàn đến cái mix cho diễn viên chính cũng k đủ kinh phí để mua, nên đành dùng tạm cái mix của đội sân khấu, cái mix được coi là tốt nhất nhưng  cũng phải băng bó bằng băng dính, đúng đêm thi vừa xuất hiện đc mấy phút khi chị Sứ bị tên Xăm rượt đuổi, cái mix chính bị gãy, lỏng băng dính rơi xuống cổ áo diễn viên. Lúc đó đang diễn, tôi lặng đi và xác định lại tinh thần đây là thi hát và đến phần hát mới là chính nên phải rất tập trung kể cả không có mix thì vẫn hát, vì tuyến nhân vật đang xuyên suốt khônhg thể dừng lại đổi mix. Lúc đó cả nhà hát Quân đội im như tờ, cả ban Giám khảo, khán giả và các đồng nghiệp... Thế rồi tiếng hát mình vẫn tiếp tục vang lên, như cang hay hơn, chuẩn hơn trước đó. Và có lẽ bởi vậy, phần thường cao nhất của Hội diễn đã đến với tôi…”

Triệu Phong

Tin liên quan

Tin mới nhất

Sôi động cuộc thi “Sáng tác cùng Dế” – Hồi hộp chờ đợi lễ trao giải quý

Sôi động cuộc thi “Sáng tác cùng Dế” – Hồi hộp chờ đợi lễ trao giải quý

Tháng 7/2025, Cuộc thi “Sáng tác cùng Dế” - sân chơi sáng tạo dành cho các em học sinh từ 6 đến 16 tuổi trên toàn quốc đang bước vào giai đoạn cao trào khi hàng ngàn bài dự thi đầy tâm huyết, độc đáo đã được gửi về từ khắp mọi miền đất nước. Không khí chuẩn bị cho lễ trao giải quý đang trở nên nóng hơn bao giờ hết, thu hút sự quan tâm lớn từ phụ huynh, thầy cô và đông đảo các

Đường đời, đường văn Hà Phạm Phú

Đường đời, đường văn Hà Phạm Phú

Hà Phạm Phú sinh ngày 15/9/1943 trong một gia đình nông dân ở làng Hạ Đan, xã Đan Hà, huyện Hạ Hòa, một vùng quê hẻo lánh thuộc tỉnh Phú Thọ, nên tuổi thơ của anh ít điều kiện được học hành chu đáo. Mãi đến sau ngày hòa bình lập lại mới được cắp sách đến trường, rồi khi lên học ở trường cấp III Hùng Vương, Hà Phạm Phú mới có điều kiện tiếp cận văn học. Đặc biệt, sự cuố

Giá đồng tăng kỷ lục vì thuế nhập khẩu 50% của ông Trump

Giá đồng tăng kỷ lục vì thuế nhập khẩu 50% của ông Trump

Kế hoạch áp thuế 50% lên đồng nhập khẩu của Tổng thống Donald Trump đã khiến giá đồng tăng vọt lên mức cao chưa từng thấy. Nhưng đằng sau đó là những hệ lụy có thể ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế Mỹ — từ sản xuất, xây dựng cho đến túi tiền của người tiêu dùng.

Lý tưởng, tình yêu và khát vọng cống hiến của nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm qua cuốn nhật ký thứ ba

Lý tưởng, tình yêu và khát vọng cống hiến của nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm qua cuốn nhật ký thứ ba

Cuốn sách “Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ ba” không chỉ là tư liệu quý mở rộng thêm những lát cắt sâu sắc về tâm hồn, lý tưởng và cuộc đời của nữ bác sĩ, liệt sĩ, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Đặng Thùy Trâm, mà còn là kết tinh của hành trình gìn giữ đầy tâm huyết từ những người thân trong gia đình bà. Qua từng trang viết được sưu tầm và lưu giữ công phu suốt n

Thể lệ Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) Đảng uỷ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương và biểu trưng (logo) Đại hội đại biểu Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Thể lệ Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) Đảng uỷ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương và biểu trưng (logo) Đại hội đại biểu Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Thiết thực chào mừng Đại hội Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương lần thứ nhất-nhiệm kỳ 2025-2030, thực hiện công văn số 59-CV/ĐULH ngày 15/7/2025 của Đảng uỷ Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam về việc giao nhiệm vụ tổ chức cuộc thi. Thời báo Văn học nghệ thuật, Quỹ hỗ trợ sáng tạo Văn học nghệ thuật Việt Nam, phối hợp với Chi bộ Hội Mỹ thuật V