Những dòng tâm tình gửi trường xưa, thày cũ
(Nhân đọc tập sách “Một thời A7” của nhiều tác giả - NXB Thế giới, 1978)
“Một thời A7” là tập sáng tác gồm nhiều trang văn xuôi với các hình thức truyện hoặc tản văn và nhiều bài thơ của các cựu học sinh lớp 10A7 niên khóa 1975-1978. Tập sách xuất bản năm 2018.
Bốn mươi năm (1978-2018), một khoảng cách quá dài so với hành trình của một đời người. Bốn mươi năm ấy trong một khoảng thời gian dằng dặc và trong những miền không gian vô tận với biết bao những biến cố của thời cuộc… tưởng tất cả sẽ đi vào quên lãng. Nhưng ít người biết đến vẫn còn một sợi chỉ xanh óng ánh vô hình, thiêng liêng níu buộc lấy 59 trái tim của những học trò lớp 10A7, khiến nó tồn tại bên nhau, mỗi khi hội tụ, hoặc vô tình chạm tới. Tất cả những điều ấy tích hợp lại thành những tiếng lòng, thứ lưới tơ tình thấm đẫm chất tâm hồn, ẩn trong những vỏ chữ, cất tiếng thành những trang văn, câu thơ sâu lắng.
Tập sách “Một thời A7”
Có rất nhiều đề tài được thể hiện qua những vần thơ của tập sách: đó là tình yêu đất nước, tổ quốc đằm thắm; hay hình ảnh quê hương như một đối tượng thi ca trung tâm lay thức trái tim các tác giả và miền ký ức tuổi học trò với tình bạn sáng trong, mái trường, lớp học… Nhưng có lẽ sâu đằm nhất vẫn là những bài thơ viết về thầy cô giáo một thời.
Ấn tượng đầu tiên là những dòng viết xúc động, sâu sắc về Thày chủ nhiệm. Nay Thày đã đi xa, song trong lòng học trò 10A7, thày Đồng Huy Khương (một nhà giáo quê Thanh Hóa) mãi mãi là một biểu tượng kính yêu. Các câu chuyện của Đoàn Việt Cường và một số bè bạn, gắn với những chuyến đi cùng Thày thời đang học, những cuộc gặp gỡ Thày nhiều năm sau, đã tái hiện được hình ảnh người Thày đời thường mà trí tuệ, nghiêm khắc mà nhân ái bao dung. Thày đã sống một đời sống thanh đạm khi từ giã Hải Phòng về Nông Cống tỉnh Thanh tiếp tục nghề dạy học. Thày có cả chục năm làm Hiệu trưởng trường THPT Nông Cống III nhưng vẫn sống trong một ngôi nhà gỗ lấy từ cây vườn nhà. Thày giữ cốt cách thì cao khiết ấy và một tấm lòng thảo thơm dành cho trò đến khi nhắm mắt xuôi tay…
Hình ảnh của Thày Chủ nhiệm luôn như là trái tim, bộ óc, là linh hồn của lớp 10A7; và vì vậy, khi Thày đi xa, tất cả trở thành trống vắng ngẩn ngơ nuối tiếc nhớ thương:
Hôm nay họp mặt nơi này
Chúng em đông đủ, còn Thầy nơi đâu?
(Vũ Văn – Nhớ Thày chủ nhiệm)
Có khi cảm xúc trào dâng nức nở ngay bên bàn thờ người thày yêu kính:
Hôm nay về lại quê nhà.
Nén tâm nhang thắp… trò xa khóc thầy
(Việt Cường- Câu chuyện thứ ba)
Lớp 10A7, là lớp chọn đặc biệt của trường Phổ thông cấp 3 Vĩnh Bảo, 3 năm học của khóa đều được Trung ương đoàn TBCS Hồ Chí Minh tặng cờ “Tập thể học sinh xã hội chủ nghĩa”, một thành tích duy nhất đối với đơn vị lớp học đạt được của cả ngành Giáo dục Vĩnh Bảo nửa thế kỷ qua. Đây cũng là lớp có rất nhiều học trò thành danh trên nhiều lĩnh vực, song họ cũng không làm gì để vượt thoát được quy luật của cõi thế, Thày vẫn đi về cõi vĩnh hằng! Song sự thật, con người sẽ còn sống mãi và chỉ thực sự chết khi tan biến triệt để vào lãng quên. Trong trái tim 10A7, thày vẫn hằng sống trong hành trình của lứa học trò, trong sự ngưỡng vọng biết ơn:
Bao nhiêu tiến sỹ, nhà thơ…
Bạc vàng, cấp chức… bây giờ bằng không
Nghẹn lời nhủ với mênh mông
Mình như cây cỏ, nếu không có Thầy!
(Huyền Phong - Viết bên nấm mồ thày)
Bên cạnh hình ảnh trung tâm của Thày Chủ nhiệm là những nỗi nhớ vương chút buồn day dứt về các thày cô cùng thời, những thày cô đã góp phần tạo nên hai phẩm chất cao cấp nhất của xã hội, đó là trí tuệ và tâm hồn cho những học trò A7; và nhờ đó họ sống, vượt lên, băng qua các lộ trình đầy thử thách của cuộc sống. Vũ Nội thể hiện điều ấy bằng câu thơ ngập tràn niềm thương yêu, lồng cảm giác buồn tiếc nuối:
Thày, Cô nay đã già rồi
Mái đầu bạc trắng, đồi mồi màu da
Còn Vũ Bình lại trải cảm xúc nhớ thương tới các thầy cô một thời gắn bó cùng các học trò, theo dòng chảy cuộc đời giờ tan tác muôn phương bằng một câu thơ khắc khoải:
Lòng sao thương nhớ bồi hồi
Thầy, cô còn được bao người ...nơi đâu?
Trong những dòng hồi ức đời thường qua các câu chuyện hàng năm, hình ảnh các thày cô vẫn đong đầy nỗi nhớ: đó là Thày hiệu trưởng Đào Nguyên Trúc, thấp nhỏ mà tràn ngập lòng yêu thương học trò, thày Trần văn Liệu cao gầy và luôn nghiêm khắc… bây giờ đã đi xa! Đó còn là những thày cô của lớp, của trường với nhiều dáng vẻ. Dù các thày cô chỉ đi qua lớp bằng một tiết dạy thay, một cuộc gặp gỡ bên lề cuộc sống… nhưng các Thày Cô luôn là biểu tượng cao khiết trong trái tim học trò A7.
Thế nên dù thời gian phôi pha, dòng đời xoáy lốc thì các Thày Cô vẫn mang đến một sức mạnh tinh thần vô giá khiến các học trò đúc kết bài học lọc mình sáng trong hơn khi vươn tới đích làm Người:
Lấy của đời ít, trả cho đời nhiều hơn
Như dòng sông phải đắp bồi khi tự làm xói lở
Con soi mình vào thày,
Nghe bao tiếng từ thẳm sâu vụn vỡ
Hiểu đích thành Người chưa hết gian nan?
(Nguyễn Hải Long - Dưới bóng thày xưa)
Lớp 10 A7 nhận cờ TW đoàn năm học 1976 -1977.
Đọc tập sách “ Một thời A7”, có cảm giác giống như nó đang dẫn dụ người đọc một cuộc hành trình về nguồn cội, ở đó từng lát cắt thời gian, sự kiện được tái hiện, những trầm khúc tình cảm ẩn dấu như vỉa quặng che mờ dưới lớp bụi dữ dội của đời sống thường nhật..bất ngờ được phơi lộ lung linh; Như tất cả các con suối đổ về sông như dòng xúc cảm của các trò đổ về trường xưa thày cũ. Điều trân quý là tập sách được tổ chức sáng tác, biên tập in ấn bằng công sức của các thành viên lớp 10 A7, khi mà gần nửa thế kỷ đã đi qua và chúng ta đang ở giữa thời kỳ mà cơ chế thị trường với mặt trái của nó đang tấn công dữ dội vào lối sống đẹp vốn có của con người. Tập sách như bó hoa thơm giúp người đọc tỉnh thức lại để nhớ và ngẫm lại về mái trường về công lao của các thày cô giáo đã thầm lặng vì chúng ta mà dâng hiến.
Tuy chưa từng một lần gặp thi sĩ Nguyễn Tiến Thanh ở ngoài đời, nhưng tôi đã đọc và bình thơ anh không ít. Thơ Nguyễn...
Bình luận
