Tula - quê hương của Đại văn hào Lev Tolstoy

Tạm biệt Moskva cổ kính, chúng tôi theo ô tô bus đến Tula vào một buổi chiều thu nắng vàng rực rỡ. Con đường từ Moskva đến Tula như một tấm lụa mềm, có dải phân cách khá rộng, với thảm cỏ xanh mướt và hai bên đường là những cánh rừng bạch dương đang độ vào thu lá vàng óng ánh, xen lẫn trong những cánh rừng bạch dương là những ngôi nhà gỗ “rất Nga”, làm cho hành khách trên xe cảm thấy thoải mái trên cung đường dài.

Toàn cảnh thành phố Tula.

Sau hai giờ, Tula cổ kính đã hiện ra trước mắt với hàng loạt  căn nhà cổ, những cung điện nguy nga, những ngôi nhà thờ đạo Chính thống hoành tráng lộng lẫy dưới nắng thu vàng.

Thành phố Tula hiện thuộc Liên bang Nga, nằm trên bờ sông Upa, nhánh tả của sông Oka, trên quốc lộ Moskva - Cymeropon.

Theo các sử liệu, vào năm 1146, thị trấn nhỏ Tula được các thủ lĩnh người Nga đề xuất phương án xây dựng thành một pháo đài quan trọng trong tuyến phòng ngự ở khu vực phía Nam, nhằm bảo vệ nước Nga trước kẻ thù xâm lược.

Lối vào mộ của Lev Tolstoy.

Tula một trong những thành trì chính của bang Moscovite. Tula được nhắc đến lần đầu trong các văn kiện ở cuối thế kỷ XIV. Từ năm 1712, Pierre Đại đế đến thăm Tula và cho xây dựng ở Tula một xưởng sản xuất vũ khí đầu tiên của nước Nga. Từ thế kỷ XVII, Tula nổi tiếng là một trung tâm công nghiệp kim khí, sắt thép lớn nhất châu Âu. Năm 1607, ở Tula những người tham gia cuộc chiến tranh nông dân dưới sự lãnh đạo chỉ huy của I. Bolonikov, đã chống trả được sự vây hãm của quân chính phủ suốt 4 tháng ròng rã. Ngày 07 tháng Chạp năm 1917, Chính quyền Xô Viết được thiết lập tại Tula. Trong cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại từ cuối tháng 10  đến tháng 12  năm 1941, vùng ngoại ô Tula đã diễn ra nhiều trận chiến đấu ác liệt giữa Hồng quân Liên Xô với quân phát xít Đức, được biết dưới cái tên: Chiến dịch tiến công Tula 1941.

Thành phố có thiết kế quy hoạch hình tròn, trung tâm bố cục là điện Kremli Tula, đươc xây dựng vào năm 1529, với nhà thờ Uxpenski có 5 ngọn tháp được xây từ 1762 - 1764. Trong các di tích cổ đó: nhà thờ Nikola Zaretski với gác chuông được xây dựng trong những năm 1730 - 1734, các tòa nhà lớn của Liventxop được xây trong những năm 1760; Demizop được xây vào khoảng những năm 1730; câu lạc bộ quý tộc được xây trong khoảng thời gia 1830 - 1840. Ở Tula có tượng Piotr Đệ nhất  được dựng năm 1912, tượng V.F. Rudnep dựng năm 1956.

Năm 1966, thành phố Tula được tặng thưởng Huân chương Lénine. Năm 1976, Tula được tặng danh hiệu Thành phố Anh hùng và được tặng Huân chương Sao vàng của Nhà nước Xô Viết.

Cách Tula khoảng 14km có trang ấp Yasnaya Polyana của Đại văn hào Lev Tolstoy, nơi ông mở tiếng khóc chào đời vào năm 1828 và đã sống ở đây  trên 60 năm. Trang ấp Lev Tostoy, cách thành phố Tula khoảng 14 km về phía Tây Nam. Con đường dẫn vào trang ấp của Lev Tolstoy, dưới nắng thu vàng, hai bên đường là rừng bạch dương lá vàng rực rỡ dường như không thể vàng hơn và bầu trời xanh lúc này dường như không thể xanh hơn. Chúng không nén nổi xúc động khi được đặt chân lên mảnh đất lừng danh này, được hít thở bầu không khí nơi đây, được chiêm ngưỡng không gian lịch sử nơi đây và vinh dự biết nhường nào, khi chúng tôi chầm chậm bước trên con đường nhỏ lên ngọn đồi thấp, nơi ngôi nhà quá ư bình dị của Đại văn hào Lev Tolstoy ẩn hiện dưới rặng bạch dương vàng lá và dưới tán lá phong đỏ thắm. Trong không gian vắng lặng ấy, hình như nghe đâu đó văng vẳng tiếng nói sang sảng của nhà văn lúc đương thời.

Người trông coi trang ấp kể với chúng tôi rằng: căn nhà nhỏ của Lev Tolstoy luôn luôn cuốn hút bất cứ ai từng đặt chân đến đều được khám phá thư viện riêng của Đại văn hào, với 22.000 đầu sách được in bằng 30 ngôn ngữ. Tháng 5 năm 2011, thư viện này được đề cử vào danh sách “ký ức thế giới” thuộc chương trình bảo vệ di sản tư liệu  của UNESCO. 

Sau một hồi xem lướt qua những quyển sách đặt ngay ngắn trên giá. Chúng tôi bước ra khỏi phòng, lòng bồi hồi nhớ về một con người vĩ đại, một nhà văn lớn của nhân loại, chúng tôi nôn nóng muốn đến viếng mộ ông. Thật sự không thể tưởng tượng nổi, một con người được cả thế giới ngưỡng mộ, ấy thế mà ngôi mộ của ông thật bình dị, bé nhỏ, nằm bên lối mòn, bên bờ suối cạn, được che phủ bời những cành trắc bá diệp xanh mơn mởn, căng tràn sức sống mãnh liệt. Trên ngôi mộ cỏ mọc xanh ngắt, đó đây những chiếc là phong, lá sồi vàng rơi ngập tràn khu mộ. Không một tấm bia, không một dòng chữ ghi tên họ, ngày sinh ngày mất. Ta có cảm tưởng như ngôi mộ vô danh, nhưng kỳ lạ thay, ai ai đến đây đều nhận biết: Đây mộ của Đại văn hào Lev Tolstoy. Chính điều đó càng làm cho ngôi mộ trở nên vĩ đại, trong sự khiêm tốn, bình dị.  Có thể nói sự bình dị, mà vĩ đại của nhà văn được toát ra từ ngôi mộ cỏ, nơi mà không ngày nào, tháng nào không có hàng trăm, hàng nghìn lượt người tới viếng thăm để được nghiêng mình trước anh linh của một nhân cách vĩ đại mãi mãi trường tồn với thời gian, dù trái tim ông đã ngừng đập từ hơn một thế kỷ trước.

Mộ của Lev Tolstoy.

Tại trang ấp này, Tolstoy đã viết bộ tiểu thuyết kinh điển “Chiến tranh và hòa bình”, tiểu thuyết “Anna Karenia” và rất nhiều truyện vừa, truyện ngắn, bút ký, tiểu luận, ông còn cho ra đời ở đây tạp chí “Yasnaya Polyana” vào năm 1862. Tại nơi này ông còn tổ chức trường học cho trẻ em của những nông dân nghèo. Từ năm 1921, trang trại của Tolstoy trở thành Bảo tàng Trang ấp Quốc gia L. N. Tolstoy. Năm 1978, Bảo tàng này được thưởng Huân chương Lénine.

Mảnh đất Tula nơi có nhiều nhà văn, nhà thơ, họa sỹ, nghệ sỹ nổi tiếng như nhà thơ A. Gukopski, họa sỹ  Pelenop...

Tula còn là một trung tâm công nghiệp sản xuất máy móc và chế biến thép, sản xuất  máy gặt đập liên hợp, vũ khí, nồi súp de, quạt thông gió, sản xuất các đồ gia dụng: ấm Samovar của Nga. Samovar theo nghĩa đen có nghĩa là “nồi đun sôi tự động”, thực tế nó là một nồi kim loại dùng để nấu nước sôi pha trà theo truyền thống Nga.

Tula là quê hương của “vàng đen” với mỏ than Moskva ở gần mỏ sắt. Tại đây còn có nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng, công nghiệp nhẹ, chế biến thực phẩm.

Tuala có các trường đại học cơ khí, mỏ, và đại học sư phạm, có ba nhà hát ca kịch, nhà hát rối búp bê và nhà hát tuổi trẻ. Tại Tula có 4 bảo tàng đặc sắc, trong đó đáng chú ý là Bảo tàng Samovar, Bảo tàng Bánh gừng và Bảo tàng Lịch sử Vũ khí. Bảo tàng này vẻ bề ngoài trông giống như chiếc mũ bảo hiểm chiến đấu khổng lồ.

Bài và ảnh: Trần Mạnh Thường

Phần Lan - xứ sở của ông già Noel

Sau một ngày trải nghiệm ở thành phố đẹp nhất Liên bang Nga - Sankt-Peterburg,16 giờ chúng tôi rời Cung điện Mùa Hè đến...