“Rụng” hai vệ tinh Starlink mỗi ngày, SpaceX đang khiến thế giới lo ngại
SpaceX đang tích cực mở rộng hệ thống vệ tinh Starlink, nhưng điều này cũng mang đến những lo ngại về môi trường.
Jonathan McDowell, nhà thiên văn học tại Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard-Smithsonian, cảnh báo rằng số lượng vệ tinh rời khỏi quỹ đạo sẽ gia tăng nhanh chóng. Ông ước tính mỗi ngày có từ một đến hai vệ tinh Starlink quay trở lại bầu khí quyển Trái Đất và bốc cháy.
Có khoảng 1-2 vệ tinh Starlink quay trở lại Trái Đất.
McDowell cho biết, nếu các chòm sao vệ tinh khác như Kuiper của Amazon hoặc các hệ thống từ Trung Quốc tham gia vào quá trình phóng vệ tinh, số lượng vệ tinh được phóng có thể tăng lên 5 vệ tinh mỗi ngày trong những năm tới.
Kể từ khi chương trình Starlink ra mắt vào năm 2019, SpaceX đã phóng gần 10.000 vệ tinh lên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp, trong đó khoảng 8.500 vệ tinh hiện đang hoạt động, trong khi số còn lại đã ngừng hoạt động hoặc đã cháy rụi.
Các vệ tinh Starlink hoạt động ở độ cao khoảng 550 km, nhưng dần dần mất độ cao và rơi trở lại bầu khí quyển. Thông thường chúng cháy hoàn toàn, nhưng đôi khi một số mảnh vỡ vẫn rơi xuống Trái Đất. McDowell cho biết, trung bình cứ 5 năm, các vệ tinh cần được thay thế. Với kế hoạch mở rộng lên khoảng 30.000 vệ tinh, số lần vệ tinh quay trở lại khí quyển cũng sẽ gia tăng. Tình hình có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi các dự án vệ tinh khác có thể làm tăng tổng số vệ tinh trên quỹ đạo lên hơn 50.000.
Một yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của vệ tinh là hoạt động của Mặt Trời. Trong các cơn bão Mặt Trời, tầng khí quyển trên cùng giãn nở, làm tăng sức cản không khí và khiến vệ tinh mất độ cao nhanh hơn. Ví dụ, vào tháng 2/2022, khoảng 40 vệ tinh Starlink đã mất tín hiệu do một cơn bão địa từ.
Các vụ phóng vệ tinh tăng mạnh gần đây gây ra nỗi lo lớn cho nhân loại.
Nguy cơ va chạm trong không gian cũng đang gia tăng. Một vụ va chạm giữa hai vật thể trên quỹ đạo có thể tạo ra các mảnh vỡ không gian, và khi mật độ các vật thể tăng lên, khả năng xảy ra va chạm cũng tăng theo. Một vụ va chạm đơn lẻ có thể dẫn đến một chuỗi các vụ va chạm khác, được gọi là hiệu ứng Kessler.
Sự gia tăng số lượng vệ tinh bốc cháy cũng có thể gây hại cho bầu khí quyển Trái Đất. Khi tái xâm nhập vào các tầng khí quyển dày đặc, các hạt nhôm oxit được hình thành và tích tụ ở tầng trên của khí quyển. Một nghiên cứu của Mỹ ước tính rằng đến năm 2040, lượng phát thải hàng năm có thể lên tới 10.000 tấn nhôm oxit, con số đủ để làm ấm tầng trên của khí quyển khoảng 1,5 độ C và có thể làm thay đổi thành phần hóa học của tầng ozone.
Mặc dù đã có các hướng dẫn quốc tế về việc xử lý vệ tinh đã ngừng hoạt động, nhưng hiện chưa có quy định toàn cầu bắt buộc nào về việc tháo dỡ các chòm sao vệ tinh lớn. Do đó, các chuyên gia đang kêu gọi một phương pháp tiếp cận quốc tế phối hợp để giám sát an toàn quỹ đạo và giảm thiểu những tác động tiềm tàng lâu dài lên bầu khí quyển Trái Đất.
Bình luận
