5 kiểu chỉ trích mà trẻ sẵn sàng nghe nhất, nhưng bố mẹ chưa bao giờ nói ra

Nhiều trường hợp bố mẹ than phiền rằng lời phê bình của mình không có tác dụng khi con cái mắc lỗi, thậm chí ngày càng trở nên khó dạy bảo.

Trên thực tế, nếu trẻ không chấp nhận lời phàn nàn của bố mẹ, rất có thể đã sử dụng sai phương pháp.

Phê bình là điều mà mọi đứa trẻ đều phải trải qua trong quá trình trưởng thành. Nhưng khi có phương pháp đúng đắn, trẻ mới có thể lắng nghe lời phê bình.

Trẻ hy vọng không bị bố mẹ chỉ trích nơi đông người

Một người mẹ đã mắng con gái vì cô bé không tập trung vẽ tranh. Cuộc trách mắng diễn ra trong một nhà hàng vào giờ ăn tối. Người mẹ phớt lờ ý kiến của mọi người xung quanh, chỉ tập trung vào việc mắng con gái.

"Con không học hành chăm chỉ ở lớp. Con không thấy xấu hổ sao? Ngay cả mẹ cũng thấy xấu hổ."

"Có vẽ tranh cũng không làm được, sau này lấy gì mà sống?"

Giọng nói của mẹ vang lên, nặng nề và đầy phê phán.

Cô bé buồn bã, nước mắt lăn dài trên má, khóc nức nở sau khi bị mẹ mắng. Trong khoảnh khắc ấy, mọi niềm vui như bị dập tắt.

Cảm giác xấu hổ đọng lại trong lòng, lời chỉ trích đã khiến trẻ cảm thấy tự ti và không đủ tốt. Cô bé bắt đầu nghi ngờ khả năng của mình, không dám thể hiện bản thân hay theo đuổi đam mê.

Việc trách mắng trẻ ở nơi công cộng sẽ làm tổn hại đến lòng tự trọng, thậm chí là oán giận bố mẹ. Trẻ em nhạy cảm trước sự đánh giá của người khác, và khi bị chỉ trích giữa đám đông, sẽ cảm thấy như bị phơi bày.

Khen ngợi con trước mặt mọi người, trách mắng khi ở riêng tư

Nơi tốt nhất để phê bình là phòng của trẻ. Nếu ở bên ngoài, hãy kéo trẻ sang một bên và nói nhỏ. Việc phê bình ở nơi riêng tư tạo điều kiện cho một cuộc trò chuyện chân thành và cởi mở hơn.

Khi phê bình trong không gian riêng tư, trẻ sẽ không phải đối mặt với sự xấu hổ hay cảm giác bị đánh giá từ bạn bè, người lạ. Điều này giúp trẻ giữ được thể diện, đồng thời giảm bớt áp lực tâm lý.

Trẻ hy vọng lời trách mắng có thể được kết hợp với lời khen ngợi

Cựu Tổng thống Hoa Kỳ John Calvin Coolidge đã từng nói: "Kẹp những lời chỉ trích vào giữa những lời khen ngợi."

Ông đưa ra ví dụ sau: "Bạn đã bao giờ thấy thợ cắt tóc cạo râu cho ai đó chưa? Trước khi cạo, họ sẽ thoa một ít phấn lên người. Với phấn, việc cạo râu sẽ không bị đau."

Khi phê bình trẻ, bố mẹ không nhất thiết phải dùng lời lẽ tiêu cực hay gay gắt mọi lúc. Mẹ có thể sử dụng từ ngữ khẳng định.

Đầu tiên hãy khẳng định điểm mạnh của trẻ ở một số khía cạnh, sau đó để trẻ tự tìm ra vấn đề ở các lĩnh vực khác, cảm thấy được chấp nhận về mặt cảm xúc.

Thông qua phản hồi tích cực, hành vi tốt của trẻ được củng cố dần.

Trẻ hy vọng lời phàn nàn không quá gay gắt

Nhiều bậc bố mẹ trách mắng con để giải tỏa cảm xúc. Tuy nhiên, kiểu trách mắng này không giúp trẻ nhận ra hoặc sửa chữa lỗi lầm. Thay vào đó, tạo nên bầu không khí căng thẳng và lo âu. Đứa trẻ cảm thấy bị từ chối và không được yêu thương, vì sự chú ý gần như hoàn toàn tập trung vào lời trách mắng.

Vậy nên, nếu muốn phê bình hiệu quả, bố mẹ nên giải quyết cảm xúc của mình trước. Hãy dành thời gian để bình tĩnh lại, suy nghĩ về vấn đề một cách khách quan và rõ ràng. Khi cảm xúc được kiểm soát, bố mẹ mới có thể truyền đạt thông điệp nhẹ nhàng và tích cực hơn.

Sau đó, hãy tiếp cận trẻ bằng cách giáo dục và hướng dẫn. Thay vì chỉ tập trung vào sai lầm, hãy giúp trẻ hiểu rõ nguyên nhân của vấn đề và cách để cải thiện. Sử dụng những lời lẽ tích cực, mọi người đều mắc sai lầm và điều quan trọng là học hỏi từ chúng.

Lời phàn nàn có thể giúp trẻ đi đúng hướng

Trẻ em rất dễ mắc lỗi. Nhưng điều này không phải là xấu. Trẻ dần hiểu ra nhiều điều thông qua quá trình mắc lỗi và sửa lỗi. Trên thực tế, mỗi sai lầm đều là một bài học quý giá, giúp trẻ trau dồi kỹ năng giải quyết vấn đề và phát triển tư duy.

Khi giáo dục, năng lượng của bố mẹ không nên tập trung vào việc trừng phạt, mà hãy tạo ra một môi trường khuyến khích trẻ sửa lỗi và học hỏi từ chúng.

Vì vậy, bước cuối cùng của việc phê bình là đưa ra cho trẻ những gợi ý tốt. Những gợi ý này là hướng dẫn, cần được truyền tải một cách nhẹ nhàng và tích cực, để trẻ cảm thấy được hỗ trợ thay vì chỉ bị chỉ trích.

Ví dụ, nếu trẻ làm đổ sơn ra sàn, hãy yêu cầu trẻ tự mình lau sạch. Hay trẻ cãi nhau với bạn, hãy chỉ cho con cách làm hòa bằng cách giao tiếp chân thành.

Khi trẻ tự sửa chữa lỗi lầm, ý thức trách nhiệm sẽ được nuôi dưỡng. Trẻ sẽ học cách đối mặt với khó khăn và tìm kiếm giải pháp, từ đó phát triển sự tự tin và khả năng kiểm soát cảm xúc. Hơn nữa, những trải nghiệm này giúp trẻ hình thành kỹ năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp.