Trong 3 lần này biết nói "không" là đang cứu cả tương lai của trẻ

Tính cách của một đứa trẻ dễ thỏa hiệp và có xu hướng làm hài lòng người khác thường phản ánh những đặc điểm và thói quen hình thành từ môi trường gia đình, bạn bè và xã hội xung quanh.

Những trẻ này thường được biết đến với sự nhạy cảm, khả năng lắng nghe và sự quan tâm đến cảm xúc của người khác, thay vì tập trung vào bản thân.

Vì vậy, bố mẹ không nên để trẻ lãng phí thời gian và năng lượng vào những "tình bạn giả tạo". Hãy dạy con ba điểm này, duy trì thiện chí và kiểm soát thời gian của mình, cũng như biết cách xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.

Xác định rõ mức độ ưu tiên: Trước khi giúp đỡ người khác, hãy tự hỏi vấn đề hiện tại của tôi có cấp bách không?

Nhiều trường hợp trẻ được bạn bè nhờ giúp đỡ, nhưng lại không biết cách từ chối. Điều này có thể xuất phát từ việc trẻ muốn được chấp nhận, mong muốn làm hài lòng người khác, hoặc đơn giản là không muốn gây khó khăn cho bạn bè.

Tuy nhiên, việc không biết từ chối có thể dẫn đến những hệ quả không mong muốn, khiến trẻ cảm thấy quá tải và bỏ bê những trách nhiệm của chính mình.

Nhìn vào vấn đề này từ góc độ xử lý giao dịch, nếu trẻ có những việc quan trọng cần làm ngay lúc này, thì việc giúp đỡ người khác không còn là ưu tiên hàng đầu nữa. Đôi khi, trẻ cần nhận ra rằng việc hoàn thành công việc của bản thân là cách tốt nhất để tạo ra giá trị cho chính mình. 

Trước khi quyết định giúp đỡ người khác, trẻ nên tự hỏi: "Vấn đề này có cấp bách không?" Điều này sẽ giúp trẻ đánh giá tình huống và đưa ra quyết định hợp lý hơn. Ví dụ, trẻ có thể nói: "Mình phải làm bài tập về nhà ngay bây giờ. Mình sẽ giúp các bạn khi rảnh trong nửa tiếng nữa, được không?" 

Một người bạn thực sự sẽ không ép buộc trẻ dừng làm việc ngay lập tức. Họ sẽ đánh giá sự cân bằng giữa việc giúp đỡ lẫn nhau và hoàn thành trách nhiệm cá nhân. 

Một người bạn thực sự sẽ không ép buộc trẻ dừng làm việc ngay lập tức.

Học cách từ chối nhẹ nhàng: Sử dụng lý do cụ thể + giải pháp thay thế thay vì “Tôi xin lỗi”

Đôi khi trẻ nói lời từ chối nhưng lại bị gắn nhãn không phải là một người bạn tốt. Điều này có thể khiến trẻ cảm thấy áp lực và lo lắng khi phải đối mặt với những yêu cầu từ bạn bè. Trong những tình huống như vậy, bố mẹ nên dạy cho trẻ một cách từ chối “nghe có vẻ gây hại” nhưng vẫn lịch sự và hiệu quả.

Một phương pháp hữu ích là sử dụng cấu trúc “lý do cụ thể + giải pháp thay thế”. Cách này giúp trẻ từ chối một cách nhẹ nhàng, cũng như thể hiện sự quan tâm đến nhu cầu của người khác. Ví dụ, nếu bạn nhờ trẻ chép bài, thay vì chỉ nói "không", trẻ có thể đáp: "Tớ đang sắp xếp lại ghi chú trên lớp, nên không thể làm việc đó ngay bây giờ, tớ sẽ giúp cậu lần tới nhé!".

Học cách từ chối nhẹ nhàng.

Câu trả lời này duy trì các nguyên tắc cá nhân, mang lại cho đối phương một lối thoát, giúp họ không cảm thấy bị từ chối thẳng thừng. Điều này tránh sự bối rối và giúp duy trì mối quan hệ bạn bè một cách tích cực. Hơn nữa, việc đưa ra giải pháp thay thế cũng cho thấy rằng trẻ vẫn sẵn lòng hỗ trợ bạn bè, chỉ là vào một thời điểm khác. 

Bố mẹ cũng nên nhấn mạnh rằng việc đặt ra giới hạn là một phần quan trọng trong việc duy trì các mối quan hệ lành mạnh. Trẻ cần hiểu rằng việc từ chối một yêu cầu không phải là không tốt bụng hay không còn là bạn bè. Thay vào đó, trẻ đang học cách tôn trọng bản thân và những cam kết của mình.

Khuyến khích trẻ thực hành những tình huống này trong đời sống hàng ngày, nhằm nuôi dưỡng sự tự tin trong việc giao tiếp và kết nối các mối quan hệ xã hội.

Nhận biết bạn bè thực sự: Đừng nhầm lẫn sự phụ thuộc với tình bạn

Cô bé A Hân cho rằng những người thường xuyên chơi cùng nhau sẽ là bạn tốt. Do đó, cô bé cảm thấy mình nên đáp lại yêu cầu của một số bạn cùng lớp mà mình thường chơi cùng, vì tin rằng đây là điều mà bạn bè nên làm. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến những áp lực không cần thiết và khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi.

Thực tế, một người bạn chân chính sẽ không chối bỏ tính cách của trẻ. Họ cũng không coi sự "giúp đỡ" là điều hiển nhiên hay một nghĩa vụ bắt buộc. Tình bạn chân chính là sự thấu hiểu lẫn nhau, khả năng tôn trọng không gian và thời gian của nhau, không phải những đòi hỏi đơn phương. Một mối quan hệ tốt đẹp được xây dựng trên nền tảng của sự tôn trọng và việc thấu hiểu rằng mỗi người đều nhu cầu, giới hạn riêng.

Nhận biết bạn bè thực sự.

Vì vậy, mẹ của A Hân dạy con gái rằng lòng tốt phải có giới hạn, và nên dành cho những người biết trân trọng. Không cần phải hy sinh thời gian học tập và nghỉ ngơi để duy trì một tình bạn giả tạo. 

Lòng tốt của trẻ con rất đáng quý, nhưng còn đáng quý hơn nữa là biết cách duy trì nhịp điệu và ranh giới của riêng mình ngoài lòng tốt. Dạy con can đảm nói "không" không khiến trẻ trở nên thờ ơ, mà ngược lại, giúp con hiểu rằng khi chăm lo cho nhu cầu của bản thân trước tiên, trẻ mới có đủ sức mạnh để thực sự giúp đỡ những người xứng đáng.

Những người bạn thực sự sẽ tôn trọng sự lựa chọn của trẻ và hiểu rằng tình bạn không phải là việc đáp ứng mọi yêu cầu. Thay vào đó, đó là sự đồng hành và hỗ trợ trong những lúc cần thiết, cả hai bên đều cảm thấy thoải mái và được trân trọng.