Chuyên gia: Dạy trẻ quá hiền lành và trung thực là đang ép con chịu thiệt

Chắc hẳn nhiều phụ huynh từng dạy con phải biết trung thực, ngoan ngoãn, hiền lành vâng lời. Tuy nhiên, theo góc nhìn từ một chuyên gia tâm lý, trẻ lớn lên với tính cách quá hiền lành thường chịu thiệt hơn.

 "Đứa trẻ quá lương thiện như hoa hồng không gai, ai cũng muốn hái một nắm.”

Trung thực là một đức tính, nhưng quá trung thực có thể khiến trẻ phải chịu những mất mát tiềm ẩn trong quá trình phát triển, như không dám chống cự khi bị bắt nạt, không biết cách từ chối nếu bị lợi dụng, và thường chọn chịu đựng khi bị xúc phạm.

Theo đó, chuyên gia chỉ ra 3 hệ luỵ tiềm ẩn ở tính cách đứa trẻ quá trung thực, hiền lành.

Trẻ quá trung thực không hiểu nghệ thuật từ chối

Một số người trong cuộc sống sẽ sử dụng sự trung thực của người khác để đưa ra yêu cầu vô lý. Những đứa trẻ không biết từ chối thường âm thầm chịu áp lực không nên thuộc về mình, và điều này có thể dẫn đến những hệ lụy cho sự phát triển tâm lý.

Như trường hợp cô bé A Hiên, các bạn cùng lớp thường xuyên yêu cầu cô giúp làm bài tập về nhà và đe dọa: "Nếu cậu không giúp, tớ sẽ không làm bạn với cậu nữa." Vì sợ mất bạn bè, A Hiên bí mật thức khuya mỗi ngày để giúp các bạn viết bài tập. Tuy nhiên, việc này đã khiến chất lượng bài tập của cô bé giảm sút, luôn cảm thấy buồn ngủ trong lớp học.

Mãi cho đến khi giáo viên phát hiện ra sự bất thường của A Hiên và trao đổi với bố mẹ, cô bé mới nói lên sự thật. Mẹ của A Hiên tiếc nuối khi dạy con gái về lòng "giúp đỡ" và "không mâu thuẫn với các bạn cùng lớp", nhưng lại không dạy con cách phân biệt giữa yêu cầu hợp lý và vô lý, hay chưa biết nói "không" kiên quyết.

Khi trẻ lớn lên, thế giới trở nên phức tạp hơn, và nếu không biết cách từ chối, khả năng bị đồng nghiệp và bạn bè đòi hỏi quá mức. Điều này dẫn đến việc trẻ đảm nhận những công việc vượt quá khả năng hoặc liên tục thỏa hiệp trong các mối quan hệ.

Trẻ quá trung thực không hiểu nghệ thuật từ chối.

Trẻ quá trung thực dễ mất đi bản lĩnh đấu tranh giành cơ hội

Trong thế giới của trẻ, việc sở hữu đồ chơi, cơ hội và sự chú ý là quyền lợi cần được bảo vệ. Trẻ cần biết cách đấu tranh hợp lý để bảo vệ quyền và lợi ích của mình. Tuy nhiên, nếu trẻ quá trung thực và không có đủ can đảm để bày tỏ nhu cầu vì lo lắng làm người khác không vui, dễ dẫn đến đánh mất cơ hội tốt.

Ví dụ, trẻ dễ nhường đồ chơi cho bạn khác, sau đó đứng im lặng bên cạnh và quan sát, với tâm lý bất an và không thoải mái với chính lựa chọn. Trong những tình huống này, các bậc phụ huynh thường dạy trẻ rằng nên để người khác và tránh xung đột, nhưng lại quên nhấn mạnh rằng việc đấu tranh hợp lý cho những gì mình muốn không phải là ích kỷ, mà là tôn trọng bản thân.

Nếu trẻ đã quen với việc "trao cho người khác" khi còn nhỏ, khả năng bỏ lỡ những cơ hội tốt đẹp trong cuộc sống.

Khi lớn lên, dễ gặp khó khăn trong việc đứng lên bảo vệ quyền lợi, đặc biệt là trong môi trường làm việc hoặc trong các mối quan hệ hợp tác. 

Trẻ quá trung thực dễ mất đi bản lĩnh đấu tranh giành cơ hội.

Trẻ quá trung thực sẽ bỏ lỡ con đường đúng đắn cho bản thân

Sự trưởng thành thực sự đòi hỏi trẻ có những phán đoán và ý tưởng riêng. Nếu trẻ quá trung thực và thường xuyên quen với việc tuân theo sự sắp xếp của người khác, khi gặp phải sự lựa chọn, nghĩ rằng: "Tôi sẽ chọn những gì người khác chọn." Điều này khiến trẻ khó lòng vững vàng đi trên con đường mình mong muốn.

Cậu bé A Quân từ nhỏ đã quen với việc lắng nghe mọi chỉ dẫn từ bố mẹ, từ việc chọn lớp học năng khiếu cho đến những quyết định quan trọng trong học tập.

Khi bước vào đại học, A Quân không có hứng thú với chuyên ngành máy tính mà bố mẹ đã chọn cho. Kết quả là, điểm số của cậu giảm mạnh, và A Quân thường xuyên phải đối mặt với mất ngủ và lo lắng. Cuối cùng, dưới sự hỗ trợ của một giáo viên tâm lý, A Quân lấy hết can đảm để nói với bố mẹ rằng cậu muốn chuyển sang chuyên ngành nghệ thuật.

Dù cuối cùng A Quân đã thành công trong việc chuyển đổi chuyên ngành, nhưng cậu đã lãng phí hai năm và phải chịu áp lực tâm lý lớn.

Sự trưởng thành thực sự đòi hỏi trẻ có những phán đoán và ý tưởng riêng.

Điều này cho thấy, trong cuộc sống, có vô vàn sự lựa chọn khi trẻ lớn lên. Nếu trẻ chưa bao giờ thể hiện ý kiến riêng, khả năng bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác và chọn một con đường không phù hợp.

Việc nuôi dạy con không quá trung thực không phải là trở nên ích kỷ, kiêu ngạo hay vô lý, mà biết cách bày tỏ nhu cầu, kiên quyết từ chối những đòi hỏi vô lý, và dũng cảm khẳng định ý kiến của bản thân. Điều này giúp trẻ hình thành bản sắc cá nhân, trang bị kỹ năng cần thiết để đối mặt với những thách thức trong cuộc sống.

Điều này giống như việc khoác lên mình một "mảnh áo giáp", để tự bảo vệ mình trong một thế giới phức tạp. Hãy khuyến khích trẻ dũng cảm theo đuổi cuộc sống mà mình mong muốn, không dễ dàng chấp nhận làm sai bản thân.

Vì vậy, hãy giúp trẻ tìm thấy sự cân bằng giữa lòng nhân ái và sức mạnh cá nhân, để sống một cuộc đời trọn vẹn và ý nghĩa.