Nhiều bố mẹ Việt hiểu lầm hướng nội là điểm yếu, nhưng chuyên gia chỉ ra 4 lợi thế giúp trẻ hướng nội dễ thành công

Nhiều người thường nói: "Tính cách quyết định cuộc đời", chính vì như thế mà ngay từ khi con còn nhỏ, bố mẹ đã dành sự quan tâm mạnh mẽ đến việc rèn luyện tính cách cho trẻ để sau này con có thể trở thành một người luôn giữ năng lượng tích cực, và quan trọng là mang lại giá trị tốt đẹp cho xã hội.

Thông thường, đa số các bậc phụ huynh đều thích đứa trẻ của mình có tính cách hướng ngoại, nghĩa là vui vẻ và hoạt bát, giỏi các vấn đề thuộc về bên ngoài hơn là khi con có tính hướng nội. Thậm chí nhiều bố mẹ còn cho rằng, trẻ hướng nội là một khuyết điểm và điều này có hại cho tương lai về sau của con. Chính vì thế mà họ tỏ ra lo lắng, tìm mọi cách để thay đổi những đứa trẻ hướng nội.

Trẻ hướng nội thường sống nội tâm, thiên về cảm xúc bên trong thay vì tương tác nhiều ra bên ngoài (Ảnh minh hoạ).

Vậy quan điểm trên có thực sự chính xác, và so với đứa trẻ hướng ngoại thì trẻ hướng nội có kém phát triển, khó đạt được thành công hơn hay không?

Để giải đáp thắc mắc về vấn đề được nhiều phụ huynh quan tâm này, Tiến sĩ Tâm lý Nhi Nguyễn Thị Tú Anh sẽ có những phân tích sâu sắc và hướng dẫn cụ thể dưới đây. Bố mẹ có thể tham khảo để có cái nhìn chuẩn xác, cũng như kịp thời điều chỉnh cách giáo dục con sao cho phù hợp và hiệu quả nhất.

Tiến sĩ Tâm lý Nhi Nguyễn Thị Tú Anh.

Thưa chuyên gia, những đứa trẻ hướng nội sẽ khác trẻ hướng ngoại ở các đặc điểm nổi bật nào?

Trẻ hướng nội và hướng ngoại có nhiều đặc điểm nổi bật khác nhau dựa trên cách trẻ tương tác với môi trường xung quanh, và cách trẻ “nạp năng lượng” cho chính mình. Ví dụ một số điểm khác biệt chính:

- Nguồn năng lượng: Trẻ hướng nội thường tìm thấy năng lượng và sự thoải mái khi ở một mình hoặc trong nhóm nhỏ, ít có các kích thích từ môi trường (âm thanh, ánh sáng..), trong khi trẻ hướng ngoại thường tìm kiếm và cảm thấy hào hứng khi ở trong các tình huống xã hội lớn và đông người, hoặc nhiều kích thích từ môi trường ngoài.

- Cách giao tiếp: Trẻ hướng nội có xu hướng suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi nói, và thường cảm thấy thoải mái hơn trong các cuộc trò chuyện sâu sắc với một hoặc hai người. Ngược lại, trẻ hướng ngoại thường thoải mái khi nói chuyện với nhiều người và thường tham gia vào nhiều cuộc trò chuyện xã hội.

- Xử lý thông tin: Trẻ hướng nội có xu hướng xử lý thông tin theo hướng nội tâm, dành thời gian để suy nghĩ và phản ánh về trải nghiệm của mình. Trẻ hướng ngoại thường xử lý thông tin thông qua việc tương tác với người khác, và thường đưa ra phản hồi nhanh chóng hơn.

- Môi trường học tập: Trẻ hướng nội thường thích học tập trong môi trường yên tĩnh và không bị phân tâm, trong khi trẻ hướng ngoại thường thích tham gia vào các hoạt động nhóm và học tập có nhiều tương tác.

Một số ý kiến cho rằng: "Hướng nội là một khuyết điểm của trẻ", chuyên gia nghĩ điều này đúng hay sai, vì sao?

Quan điểm cho rằng "hướng nội là một khuyết điểm của trẻ" là không hợp lý. Hướng nội không phải là một khuyết điểm mà là một đặc điểm tính cách tự nhiên (tính khí). Các nghiên cứu khoa học về tâm lý học phát triển, ví dụ như lý thuyết về 5 đặc điểm tính cách (Big Five Personality Traits), cho thấy rằng hướng nội và hướng ngoại đều có những giá trị và lợi thế riêng.

- Sự đa dạng tính cách: Sự đa dạng trong tính cách là rất quan trọng cho sự phát triển và thành công của xã hội. Cả hai loại tính cách đều đóng góp vào những cách suy nghĩ và hành động khác nhau, làm phong phú thêm cho nhóm và cộng đồng.

- Lợi thế của hướng nội: Trẻ hướng nội thường có khả năng tự phản ánh cao, có khả năng tư duy sâu sắc và sáng tạo. Người hướng nội thường rất tỉ mỉ và chú ý đến chi tiết, có thể làm việc tốt trong những môi trường yêu cầu sự tập trung cao và phân tích sâu sắc.

Trẻ hướng nội có lợi thế gì dễ thành công hơn so với trẻ khác không thưa chuyên gia?

Trẻ hướng nội có nhiều lợi thế có thể dẫn đến thành công, tùy thuộc vào lĩnh vực và môi trường mà trẻ hoạt động khi lớn lên. Một số lợi thế nổi bật bao gồm:

- Khả năng tập trung: Người hướng nội thường có khả năng tập trung cao và có thể làm việc tốt trong các dự án yêu cầu sự tỉ mỉ, chú ý đến chi tiết.

- Tư duy phản biện: Họ có xu hướng suy nghĩ kỹ lưỡng và phân tích tình huống trước khi đưa ra quyết định, điều này có thể dẫn đến những quyết định sáng suốt và chiến lược.

- Khả năng lắng nghe: Người hướng nội thường là những người lắng nghe tốt, có khả năng đồng cảm và thấu hiểu người khác, điều này rất quan trọng trong các mối quan hệ cá nhân và chuyên nghiệp.

- Sáng tạo: Nhiều người hướng nội có khả năng sáng tạo cao, và có thể phát triển ý tưởng mới mẻ khi làm việc một mình hoặc trong môi trường ít bị phân tâm.

Bố mẹ có thể làm gì để nuôi dạy tốt hơn những đứa trẻ hướng nội?

Để nuôi dạy tốt những đứa trẻ hướng nội, bố mẹ cần áp dụng những chiến lược sau:

- Tôn trọng tính cách của con: Hiểu và tôn trọng tính cách hướng nội của con, không cố gắng thay đổi con trở nên hướng ngoại. Tạo môi trường mà con cảm thấy an toàn và thoải mái.

- Khuyến khích sự tự tin: Khuyến khích con tham gia vào các hoạt động mà con yêu thích và giỏi, giúp trẻ xây dựng sự tự tin và kỹ năng xã hội.

- Tạo không gian yên tĩnh: Cung cấp không gian yên tĩnh và thời gian để con có thể tự suy nghĩ và thư giãn. Điều này rất quan trọng để trẻ nạp năng lượng và phát triển khả năng tư duy.

- Khuyến khích giao tiếp: Dù trẻ hướng nội có xu hướng thích ở một mình, vẫn cần khuyến khích trẻ giao tiếp và tham gia các hoạt động xã hội theo cách mà trẻ cảm thấy thoải mái.

- Đồng hành và hỗ trợ: Luôn luôn lắng nghe và đồng hành cùng con, tạo điều kiện để con có thể chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc của mình. Hỗ trợ con phát triển kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề.

- Tạo cơ hội học tập đa dạng: Cung cấp các cơ hội học tập phong phú, từ việc đọc sách, tham gia các lớp học nghệ thuật, đến việc thực hiện các dự án cá nhân, giúp trẻ phát triển toàn diện.

Bằng cách hiểu và hỗ trợ tính cách hướng nội của con, bố mẹ có thể giúp trẻ phát triển một cách toàn diện và thành công trong cuộc sống.