Trẻ ngủ với mẹ và không ngủ với mẹ: Hai cách khác nhau của tuổi thơ tạo ra khác biệt lớn khi trưởng thành

Gần đây, câu hỏi “trẻ dưới 3 tuổi nên ngủ với ai, bố mẹ hay ông bà?” trở thành chủ đề gây tranh luận. Nhiều bố mẹ tin rằng cho con ngủ chung với mẹ sẽ giúp con cảm thấy an toàn và gắn bó hơn. Ngược lại, không ít người cho rằng việc tách giường sớm mới là cách rèn luyện tính tự lập một cách hiệu quả.

Một chuyên gia giáo dục mầm non với nhiều năm kinh nghiệm, người đã trực tiếp chứng kiến vô số trường hợp thực tế cho biết: sự khác biệt trong quá trình phát triển giữa trẻ ngủ cùng mẹ và trẻ tự ngủ rõ ràng. Và đằng sau những khác biệt này thường không phải là “ngủ chung hay ngủ riêng”, mà là sự nhầm lẫn của bố mẹ về ranh giới giữa đồng hành và phụ thuộc, giữa hỗ trợ và tước mất cơ hội tự lập của con.

Giá trị cốt lõi của việc trẻ ngủ cùng mẹ là xây dựng nền tảng cảm giác an toàn 

Trong giai đoạn sơ sinh, nhịp tim, nhiệt độ cơ thể và mùi hương của mẹ đóng vai trò là "mã an toàn" giúp trẻ nhận thức thế giới.

Nghiên cứu tâm lý cho thấy, từ 0-3 tuổi là giai đoạn quan trọng để hình thành sự gắn bó. Trẻ ngủ cùng mẹ nhận được phản ứng nhanh chóng khi thức dậy vào ban đêm, trải nghiệm "được gặp gỡ ngay lập tức" này củng cố niềm tin của trẻ rằng "mình được yêu thương và thế giới an toàn".

Một người mẹ chia sẻ rằng, con trai cô đã ngủ cùng cô cho đến năm 4 tuổi, và giờ đây, cậu bé rất vui vẻ và tự tin, luôn sẵn sàng tâm sự với cô ngay lập tức khi gặp khó khăn. Cảm giác an toàn này giống như một hạt giống dần dần nảy mầm thành lòng can đảm của trẻ khi đối mặt với thế giới, có khả năng yêu thương lớn hơn.

Giá trị cốt lõi của việc trẻ ngủ cùng mẹ là xây dựng nền tảng cảm giác an toàn.

Tuy nhiên, việc ngủ với mẹ không nên vô giới hạn, sự phụ thuộc quá mức có thể cản trở sự phát triển của trẻ. Một số bố mẹ, vì thương con hay khóc, đã cho con ngủ cùng cho đến tận tiểu học, dẫn đến việc trẻ thiếu tính tự lập - trẻ sợ ngủ hoặc tắm một mình, thậm chí không thể giải quyết những mâu thuẫn nhỏ ở trường.

Chìa khóa của việc ngủ với mẹ là đồng hành chất lượng cao, chứ không phải sự phụ thuộc vô điều kiện. Phương pháp đúng đắn là dần hướng dẫn trẻ ngủ riêng đến khoảng 3 tuổi, có thể bằng cách đặt một chiếc giường nhỏ trong cùng phòng để trấn an rằng "mẹ vẫn ở đó", trước khi từ từ chuyển sang phòng riêng. Trong quá trình này, bố mẹ nên kiên nhẫn và động viên, cho phép trẻ học cách tự lập dần với cảm giác an toàn mạnh mẽ.

Những đứa trẻ không ngủ chung với mẹ thường có lợi thế về tính độc lập

Trong một số gia đình, do hoàn cảnh đặc biệt, trẻ ngủ với ông bà hoặc ngủ một mình từ nhỏ. Những đứa trẻ này học cách tự mặc quần áo và dọn giường sớm hơn, có xu hướng tự giải quyết vấn đề hơn.

Một cô bé bắt đầu ngủ riêng từ năm 18 tháng tuổi, và giờ đây, ở tuổi lên 5, bé đã có thể tự đọc, tự sắp xếp thời gian biểu và có tính cách điềm tĩnh và nhạy bén. Điều này là do những đứa trẻ không ngủ chung với mẹ học cách đối mặt với sự cô đơn và những thử thách sớm hơn trong quá trình phát triển. Trải nghiệm này nhanh chóng nâng cao tính tự chủ và khả năng thích nghi, tạo nền tảng vững chắc cho cuộc sống tự lập sau này.

Những đứa trẻ không ngủ chung với mẹ thường có lợi thế về tính độc lập.

Tuy nhiên, nguy cơ của việc trẻ không ngủ cùng mẹ nằm ở thiếu an toàn. Nếu bố mẹ quá vội vàng khi tách giường và không hỗ trợ đủ về mặt tinh thần, con có thể cảm thấy "mẹ không còn yêu thương mình nữa", dẫn đến lo lắng, tự ti và những cảm xúc tiêu cực khác.

Thực tế, tiền đề của việc trẻ không ngủ cùng mẹ là sự kết nối cảm xúc không bị gián đoạn. Ngay cả khi trẻ ngủ một mình trong phòng, bố mẹ nên dành nhiều thời gian cho con trước khi đi ngủ, chẳng hạn như kể chuyện hoặc trò chuyện, để con cảm thấy "dù không ngủ cùng mẹ, tình yêu thương của mẹ vẫn luôn ở đó".

Chú ý giai đoạn phát triển, đặc biệt từ 0-3 tuổi

Thực tế, không có đúng hay sai tuyệt đối trong việc trẻ ngủ cùng mẹ hay không, điều quan trọng nằm ở sự điều độ và sự quan tâm.

Dù lựa chọn thế nào, điều đó nên dựa trên giai đoạn phát triển của trẻ: từ 0-3 tuổi, trọng tâm là xây dựng cảm giác an toàn, vì vậy ngủ chung hoặc ngủ chung phòng nhưng giường riêng là tốt nhất.

Sau 3 tuổi, trọng tâm chuyển sang nuôi dưỡng sự độc lập, dần hướng dẫn trẻ ngủ riêng trên giường và phòng riêng. Quan trọng hơn, bố mẹ truyền cho trẻ hiểu rằng không phải đồng hành hình thức, mà là quan tâm chất lượng. Ngay cả khi bố mẹ ngủ cùng con nhưng dùng điện thoại, thiếu tương tác sẽ không tạo ra cảm giác an toàn hiệu quả.

Từ 0-3 tuổi, trọng tâm là xây dựng cảm giác an toàn, vì vậy bố mẹ nên chú ý đồng hành, quan tâm và tương tác với con ở giai đoạn này.