Trẻ sở hữu 3 năng lực này sẽ luôn đứng vững, cả đời không lo lắng

Đứa trẻ tích cực, chăm chỉ, kỷ luật và có hoài bão thường không cần ai nhắc nhở vẫn biết đặt mục tiêu, nỗ lực, đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã. Mỗi ngày, trẻ tiến thêm một chút, không ồn ào, nhưng vững vàng và đầy năng lượng.

Bố mẹ nào cũng mong con có cuộc sống tốt đẹp, tích cực và đầy triển vọng. Nhưng ước muốn đó khó thành hiện thực bằng lời động viên suông. Để trẻ phát triển tốt, biết tự vươn lên và trở thành phiên bản tốt, bố cần gieo vào lòng con ba năng lực cốt lõi – “chìa khóa vàng” mở ra tương lai bền vững.

Ổn định về mặt cảm xúc

Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng từng có lúc đưa ra quyết định bốc đồng vì một lời nói hay một chuyện nhỏ, rồi sau đó lại hối hận. Cũng có những ngày cảm thấy mình bị đối xử bất công, dễ cáu gắt, than phiền, chán nản, và dường như mọi việc đều không như ý muốn. Hoặc cố gắng làm hài lòng người khác, luôn kìm nén cảm xúc thật, khiến bản thân mệt mỏi và tổn thương, nhưng chẳng ai thật sự hiểu hay nhìn thấy điều đó.

Cảm xúc ảnh hưởng đến tâm trạng, tâm trạng chi phối hành vi, và hành vi lặp lại nhiều lần sẽ định hình cả cuộc đời một con người. Cuộc sống, suy cho cùng, chính là chuỗi phản ứng liên hoàn từ cảm xúc.

Theo đó, đứa trẻ cảm xúc không ổn định thường dễ bị ngoại cảnh tác động, lúc vui, lúc buồn, khi phấn khởi rồi lại rơi vào thất vọng. Trẻ dễ xung đột với người khác, khó giữ mối quan hệ lâu dài và thường cảm thấy cô đơn, bất an.

Ngược lại, trẻ có cảm xúc ổn định hiếm khi bị lung lay. Trẻ biết lắng nghe, suy nghĩ trước khi phản ứng, hành động có lý trí và biết cân bằng giữa lý trí – cảm xúc. Nhờ vậy, trẻ xử lý tốt các tình huống, được người khác tin cậy và dễ dàng gặt hái thành công.

Vì vậy, khi trẻ học được cách quản lý cảm xúc, có thể sống nhẹ nhàng, thoải mái và tự do hơn.

Nếu bố mẹ thường xuyên nổi nóng, phàn nàn hay chấp nhặt những chuyện nhỏ, đứa trẻ sẽ học cách phản ứng tương tự, trở nên dễ cáu kỉnh, mâu thuẫn nội tâm và khó kiểm soát cảm xúc. Ngược lại, khi con lớn lên trong bầu không khí yêu thương, được bố mẹ thấu hiểu, động viên và khẳng định, con sẽ cảm thấy an toàn. Chính cảm giác an toàn giúp con tự tin, vui vẻ, biết yêu thương và tin vào giá trị của chính mình.

Độc lập và chính trực

Bố mẹ Việt thường dành cho con nhiều tình yêu và sự chăm sóc, đến mức tình thương ấy đôi khi trở thành sự bao bọc quá mức. Chính điều này, dù xuất phát từ lòng tốt, lại vô tình khiến nhiều trẻ lớn lên mà thiếu đi tính độc lập, một kỹ năng sống quan trọng.

Không ít người trẻ hiện nay, dù đã trưởng thành, thậm chí bước qua tuổi 30 mươi, vẫn sống như những “đứa trẻ lớn xác”: Không biết tự chăm sóc bản thân, thiếu khả năng tự quyết, phụ thuộc vào bố mẹ cả về vật chất lẫn tinh thần. Họ không dám lựa chọn, không dám chịu trách nhiệm, và cũng không thật sự biết mình muốn gì trong cuộc sống.

Tác giả Nie Shengzhe từng nói “Tự nuôi sống bản thân là kỹ năng mà mỗi người bắt buộc phải học. Khi làm được điều đó, con người mới có thể đứng vững trong xã hội và đủ tự do để theo đuổi mơ ước và những chân trời xa xôi.”

Nuôi dưỡng tính độc lập chính là trao cho con khả năng sống tự lập, tự quyết và tự chịu trách nhiệm khi rời vòng tay bố mẹ. Đứa trẻ độc lập sẽ biết chăm sóc bản thân, có khả năng thích nghi với hoàn cảnh, dám nghĩ, dám làm và giữ được tinh thần tích cực dù ở bất kỳ đâu. Trẻ hiểu rõ điều mình muốn, biết lập kế hoạch, kiên trì theo đuổi mục tiêu và có thể tự mình tạo ra hạnh phúc, thay vì trông chờ vào người khác.

Vì vậy, bố mẹ yêu thương con đúng cách không phải là làm thay mọi việc, mà trao cơ hội để tự làm, tự vấp ngã và tự đứng dậy. Bố mẹ cần học cách buông tay đúng lúc, tin tưởng để con học cách trưởng thành qua từng ngày.

Khả năng ham học hỏi

Trong khi nhiều người vẫn đang loay hoay đối mặt với “khủng hoảng tuổi 35”, thì chị A Hinh (Trung Quốc) năm nay 40 tuổi vừa được thăng chức, tăng lương và bước sang một giai đoạn rực rỡ hơn trong sự nghiệp.

Điều khiến nhiều người ngưỡng mộ nhất ở cô ấy không chỉ thành công, mà là tinh thần học hỏi bền bỉ suốt bao năm qua.

Cô chưa từng ngừng trau dồi bản thân: Liên tục cập nhật kiến thức chuyên môn, hoàn thành nhiều chứng chỉ nâng cao, mở rộng hiểu biết sang các lĩnh vực mới. Khi công ty thay đổi hướng đi, trong khi nhiều người loay hoay không theo kịp, cô lại nhanh chóng thích ứng và trở thành nhân tố quan trọng.

Không chỉ giỏi nghề, cô còn là người luôn tò mò và đam mê khám phá cuộc sống. Ngoài giờ làm, cô tự học tiếng Pháp, đăng ký lớp học làm bánh, đi trượt tuyết, và luôn tràn đầy năng lượng dù đã ở tuổi 40. Cô sống như thể tuổi tác chỉ là một con số – còn tinh thần học hỏi mới là “thước đo” của tuổi trẻ.

Cuộc sống vốn không ưu ái những người bằng lòng với hiện tại. Ai dậm chân tại chỗ sẽ bị bỏ lại phía sau. Ngược lại, những người biết học hỏi suốt đời luôn có thể làm mới mình, vượt qua mọi biến động, và nắm bắt cơ hội khi người khác còn đang bối rối.

Học tập không chỉ là đọc sách hay nâng cao kỹ năng chuyên môn. Đó còn là giữ vững tinh thần tò mò, thái độ cầu tiến, và khát khao khám phá thế giới. Những người như vậy thường sống tích cực, yêu đời, biết trân trọng từng trải nghiệm và luôn sẵn sàng vươn tới những tầm cao mới.

Vì vậy, bố mẹ cần gieo vào con niềm say mê học tập, không phải để trẻ “biết nhiều hơn người khác”, mà có năng lực tự học và tự phát triển suốt đời. Hãy giúp trẻ hình thành thói quen đọc sách, khuyến khích đặt câu hỏi, thảo luận, chia sẻ ý kiến, và nhìn thế giới bằng nhiều góc nhìn khác nhau. Mỗi lần trẻ mở rộng tư duy, là một lần con bước thêm gần hơn tới tương lai của chính mình.