Trong cuộc đời, có 3 cơ hội để trẻ thông minh hơn, bố mẹ đã nắm bắt được hết?

Điều hạnh phúc nhất của bố mẹ là thấy con lớn lên khỏe mạnh, thông minh, vui vẻ. Vì vậy, nếu đứa trẻ có được 3 điều này, hành trình cuộc sống thường suôn sẻ và hạnh phúc hơn.

Vậy làm sao để trẻ dễ dàng có được ba điều này? Theo các chuyên gia, điều quan trọng là bố mẹ hiểu được giai đoạn vàng phát triển não bộ và nắm bắt 3 cơ hội để giúp trẻ trở nên thông minh hơn.

Quá trình phát triển não bộ kỳ diệu ở trẻ em

Não người có từ 15 đến 20 tỷ tế bào thần kinh. Trên thực tế, trẻ sơ sinh có số lượng tế bào thần kinh gần bằng người lớn. Nhưng tại sao trẻ sơ sinh không thể làm những gì người lớn có thể làm? Bởi vì các tế bào thần kinh trong não của trẻ vẫn chưa được kết nối.

Thực tế, phát triển não bộ thực chất là tạo ra các kết nối nơ-ron và liên tục thắp sáng các mạch não. Bộ não con người có thể được chia thành các phần như sau.

Não bản năng

Được gọi là "thân não" hoặc "não bò sát", là phần phát triển sớm nhất. Thời kỳ phát triển đỉnh cao là từ 0 đến 3 tuổi. Nó chịu trách nhiệm cho các chức năng cần thiết cho sự sống của cơ thể, chẳng hạn như hô hấp, nhịp tim và tiêu hóa.

Não bộ cảm xúc 

Được gọi là "hệ viền", bao gồm hạch hạnh nhân, chịu trách nhiệm về phản ứng cảm xúc và hồi hải mã, chịu trách nhiệm về trí nhớ ngắn hạn. Thời kỳ phát triển vàng của trẻ là từ 0-6 tuổi. Về cơ bản, trẻ đã trưởng thành trước tuổi 15, nhưng khả năng kiểm soát cảm xúc vẫn chưa thực sự ổn định.

Điều hạnh phúc nhất của bố mẹ là thấy con lớn lên khỏe mạnh, thông minh, vui vẻ.

Não lý trí

Còn gọi là “vỏ não” (đặc biệt là thùy trán), phát triển từ khi mới sinh ra, có tốc độ phát triển nhanh trong khoảng từ 12 đến 15 tuổi và không trưởng thành cho đến khoảng 25 tuổi, chịu trách nhiệm cho việc ra quyết định, lập kế hoạch và tổ chức, tự chủ và dự đoán hậu quả. 

Não bộ phát triển theo thứ tự "sinh tồn → cảm xúc → học tập". Nếu ví bộ não như một ngôi nhà, thì bộ não bản năng là tầng một, bộ não lý trí là tầng hai và bộ não cảm xúc kết nối tầng một và tầng hai.

Chúng ta bắt đầu xây nhà từ đâu? Trước tiên phải xây tầng một, sau đó là cầu thang và tầng hai. Não bộ cũng tương tự như vậy. Bộ não bản năng phải được phát triển trước thì hai bộ não kia mới có thể phát triển đến mức tối đa.

Khi sự sống còn được đảm bảo, phần lõi dần trở nên mạnh mẽ hơn và não không phải tốn thời gian vào những việc không cần thiết . Nó sẽ tự nhiên ưu tiên phân bổ nguồn lực để phát triển toàn diện bộ não lý trí, khiến bản thân ngày càng thông minh hơn.

Sau khi bước vào tuổi dậy thì, mặc dù hệ thống limbic, cầu thang nối liền tầng một và tầng hai đã được xây dựng, nhưng thùy trán vẫn chưa trưởng thành và khả năng tự chủ còn hạn chế. Bố mẹ cần kiên nhẫn hướng dẫn trẻ, tránh gây áp lực để con thực sự trở thành người có bản lĩnh và trí tuệ ổn định.

Nắm bắt 3 giai đoạn vàng phát triển trí não ở trẻ

Trước 3 tuổi

Trước 3 tuổi, ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc và chơi đùa vui vẻ đều giúp não bộ phát triển tốt. Đây là giai đoạn vàng trong sự phát triển, khi não bộ hình thành hàng triệu kết nối thần kinh, ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng học hỏi và phát triển sau này.

Chế độ ăn uống cân bằng và giàu dinh dưỡng là yếu tố then chốt. Trẻ cần được cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất, protein và chất béo lành mạnh để hỗ trợ sự phát triển của não bộ. 

Giấc ngủ cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ. Trong khi ngủ, não bộ xử lý và củng cố thông tin đã học được trong ngày.

Trước 3 tuổi, ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc và chơi đùa vui vẻ đều giúp não bộ phát triển tốt.

Trẻ nhỏ cần từ 12 đến 14 giờ ngủ mỗi ngày để đảm bảo cơ thể và trí não được phục hồi và phát triển. Thiếu ngủ có thể dẫn đến các vấn đề về tập trung, hành vi và khả năng học hỏi, làm giảm khả năng phát triển toàn diện.

Ngoài ra, thông qua việc chơi, trẻ học cách tương tác với bạn bè, rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề và phát triển tư duy sáng tạo. 

Trước 6 tuổi

Trước 6 tuổi, hãy ôm con nhiều hơn. Giai đoạn này là thời điểm quan trọng để xây dựng nền tảng cảm xúc và trí tuệ. Những cái ôm mang lại cảm giác an toàn, trẻ cảm nhận được tình yêu thương và sự hỗ trợ từ bố mẹ. 

Thay vì chỉ nói về lý thuyết, hãy tạo ra những cơ hội cho trẻ phát triển khả năng tập trung và tư duy logic thông qua các hoạt động thực tế.

Các trò chơi trí tuệ, bài tập xây dựng, hoặc các hoạt động nghệ thuật có thể kích thích sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề. 

Hãy tương tác với trẻ nhiều hơn, nhằm xây dựng nền tảng cảm xúc và trí tuệ.

Sau 12 tuổi

Sau 12 tuổi, não bộ lý trí vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và khả năng điều chỉnh cảm xúc còn tương đối yếu. Đây là thời điểm mà trẻ bắt đầu trải nghiệm nhiều thay đổi về mặt sinh lý và tâm lý, điều này có thể dẫn đến những cảm xúc mãnh liệt và đôi khi khó kiểm soát. Trong giai đoạn này, việc duy trì một môi trường yêu thương và hỗ trợ là vô cùng quan trọng.

Khi trẻ cảm thấy được yêu thương, sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển sự tự tin và khả năng đối phó với những thách thức trong cuộc sống.