Cơn sốt AI tạo ra tỷ phú với tốc độ kỷ lục: Nơi đây lại thành "mỏ vàng"
Chỉ trong vài năm, trí tuệ nhân tạo (AI) đã tạo nên một làn sóng giàu có chưa từng có, biến hàng chục nhà sáng lập và nhà đầu tư thành tỷ phú. Từ những vòng gọi vốn khổng lồ đến các thương vụ mua bán sáp nhập, giá trị của các công ty AI đang bùng nổ, tập trung chủ yếu tại khu vực Vịnh San Francisco – nơi từng là tâm điểm của bong bóng dot-com.
AI đang tạo ra loạt tỷ phú mới
Năm 2024, các startup AI như Anthropic, Safe Superintelligence, OpenAI, Anysphere… đã huy động hàng tỷ USD, đẩy định giá lên mức kỷ lục. Theo CB Insights, hiện có tới 498 "kỳ lân" AI (công ty tư nhân trị giá trên 1 tỷ USD) với tổng định giá 2.700 tỷ USD, trong đó 100 công ty được thành lập chỉ từ 2023. Ngoài ra, hơn 1.300 công ty AI đang có giá trị trên 100 triệu USD.
Giới chuyên gia nhận định chưa từng có thời điểm nào trong hơn 100 năm qua mà khối tài sản mới được tạo ra nhanh và lớn như hiện tại. Những vòng gọi vốn khủng không chỉ giúp các nhà sáng lập trở thành tỷ phú trên giấy, mà còn kéo theo sự tăng giá mạnh của cổ phiếu các “ông lớn” như Nvidia, Microsoft hay Meta.
Ví dụ, Anthropic đang đàm phán gọi 5 tỷ USD với định giá 170 tỷ USD, gần gấp ba so với hồi tháng 3. Anysphere, do CEO 25 tuổi Michael Truell sáng lập, tăng định giá từ 9,9 tỷ USD lên khoảng 18-20 tỷ USD chỉ trong vài tuần.
Mira Murati, Giám đốc Công nghệ của OpenAI (L) và Dario Amodei
Tài sản "trên giấy" và những con đường rút tiền
Phần lớn tài sản AI hiện nằm trong các công ty tư nhân, khiến việc “rút tiền” không hề dễ dàng. Khác với thời dot-com, startup AI có thể ở lại trạng thái tư nhân lâu hơn nhờ dòng vốn dồi dào từ quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ quốc gia và nhà đầu tư cá nhân.
Tuy nhiên, thị trường thứ cấp đang phát triển nhanh, cho phép các cổ đông bán cổ phần cho nhà đầu tư khác hoặc vay dựa trên giá trị cổ phiếu. OpenAI hiện cũng đang đàm phán bán cổ phần thứ cấp để trả tiền mặt cho nhân viên, với định giá dự kiến lên tới 500 tỷ USD.
Ngoài ra, các thương vụ mua bán sáp nhập và đầu tư chiến lược cũng giúp một số nhà sáng lập hiện thực hóa lợi nhuận. Ví dụ, sau khi Meta đầu tư 14,3 tỷ USD vào Scale AI, nhà sáng lập Alexandr Wang đã gia nhập đội ngũ AI của Meta, còn đồng sáng lập Lucy Guo mua biệt thự 30 triệu USD ở Hollywood Hills.
Silicon Valley vẫn là "đất thánh" của AI
Làn sóng AI tập trung mạnh ở khu vực Vịnh San Francisco – nơi năm ngoái huy động hơn 35 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm. Thành phố này hiện có 82 tỷ phú, vượt qua New York với 66 người. Số triệu phú ở Bay Area đã tăng gấp đôi trong 10 năm, trong khi New York chỉ tăng 45%.
Giá nhà và tiền thuê ở San Francisco tăng mạnh, nhiều căn biệt thự trị giá trên 20 triệu USD được bán trong năm 2023 – con số kỷ lục lịch sử. Chỉ vài năm trước, thành phố còn lo ngại rơi vào “vòng xoáy suy thoái” (doom loop).
Giới chuyên gia cho rằng, bất chấp nhiều dự báo về "sự kết thúc của Silicon Valley", nơi đây vẫn giữ vai trò trung tâm vì tập trung đủ yếu tố: con người, vốn, kinh nghiệm và mạng lưới để sáng lập và phát triển công ty công nghệ.
AI giàu nhanh, nhưng quản lý tài sản vẫn là bài học cũ
Giống bong bóng dot-com, phần lớn tài sản AI hiện chưa thể chuyển thành tiền mặt và nhiều doanh nhân mới giàu chọn tái đầu tư vào các công ty cùng lĩnh vực. Chỉ khi thị trường chứng khoán hóa hoặc gặp rủi ro biến động, họ mới tìm đến dịch vụ quản lý tài sản chuyên nghiệp.
Các công ty quản lý tài sản đang tìm cách tiếp cận giới siêu giàu mới nổi từ AI, từ tư vấn thuế, lập kế hoạch thừa kế, đến từ thiện và xây dựng danh mục đầu tư. Một số nhà sáng lập dot-com trước đây thậm chí đã tự lập công ty quản lý tài sản riêng để phục vụ nhu cầu đặc thù của mình – kịch bản được dự đoán sẽ lặp lại với giới tỷ phú AI.
Dù là những người tiên phong và quen phá vỡ chuẩn mực, nhiều nhà sáng lập AI cuối cùng sẽ nhận ra giá trị của dịch vụ quản lý tài sản truyền thống – nhất là khi muốn bảo toàn và phát triển khối tài sản khổng lồ của mình lâu dài.
Bình luận