Trung Quốc vẫn cấm xuất khẩu thứ này sau thỏa thuận đình chiến thương mại với Mỹ

Trung Quốc tạm dừng hạn chế xuất khẩu với 28 công ty Mỹ sau thỏa thuận đình chiến thương mại với chính quyền Tổng thống Trump tại Thụy Sĩ cuối tuần qua. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn duy trì lệnh cấm xuất khẩu bảy kim loại hiếm sang Mỹ, vốn là nguyên liệu quan trọng cho các ngành quốc phòng, năng lượng và ô tô.

Theo tuyên bố tại Geneva, Trung Quốc cam kết “thực hiện các biện pháp hành chính để tạm dừng hoặc dỡ bỏ các biện pháp phi thuế quan áp đặt với Mỹ từ ngày 2/4/2025.” Một trong số đó là hạn chế xuất khẩu kim loại hiếm. Tuy nhiên, tại họp báo ngày 15/5, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết chưa có thông tin về việc nới lỏng kiểm soát kim loại hiếm.

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent bắt tay Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong trong cuộc gặp song phương giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, tại Geneva, Thụy Sĩ, vào ngày 11/5. Ảnh: Reuters

Ngày 4/4, Trung Quốc công bố biện pháp trả đũa thuế “ngày giải phóng” của Tổng thống Donald Trump, bao gồm cấm xuất khẩu bảy kim loại hiếm: Samarium, gadolinium, terbium, dysprosium, lutetium, scandium và yttrium. Chưa rõ lý do lệnh cấm này không được gỡ bỏ khi các biện pháp phi thuế quan khác được nới lỏng.

Ngày 14/5, Trung Quốc loại 28 công ty Mỹ khỏi danh sách kiểm soát xuất khẩu sản phẩm lưỡng dụng trong 90 ngày và gỡ 17 công ty khỏi “danh sách thực thể không đáng tin cậy,” trong đó 11 công ty được gỡ tạm thời. Cùng ngày, Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh cần kiểm soát chặt chẽ kim loại hiếm vì an ninh quốc gia, đồng thời tăng cường ngăn chặn buôn lậu. “Việc kiểm soát toàn diện các khoáng sản chiến lược là cần thiết,” thông báo nêu.

Hầu hết kim loại hiếm nhập khẩu vào Mỹ đến từ Trung Quốc, được Bắc Kinh xem là công cụ đàm phán hiệu quả với Washington. Tài khoản mạng xã hội Yuyuantantian, liên kết với CCTV, ngày 9/5 đăng bài nhấn mạnh: “Ngành quốc phòng Mỹ đang chịu áp lực từ thiếu hụt kim loại hiếm, liệu vũ khí và thiết bị của họ sẽ thay đổi thế nào?”.

Trong số 28 công ty được nới lỏng hạn chế, nhiều doanh nghiệp thuộc lĩnh vực quốc phòng như Universal Logistics Holdings, Cyberlux, Hudson Technologies và Oceaneering International bị đưa vào danh sách kiểm soát từ ngày 4/4, ngay sau khi ông Trump áp thuế mạnh với hàng Trung Quốc. Ngày 9/4, 12 công ty khác, gồm Teledyne Brown Engineering, Kratos Unmanned Aerial Systems và Insitu được thêm vào, trùng thời điểm ông Trump tạm dừng thuế ba tháng với các nước trừ Trung Quốc.

Các công ty muốn xuất khẩu sản phẩm lưỡng dụng từ Trung Quốc phải được Bộ Thương mại phê duyệt. 17 công ty trong “danh sách thực thể không đáng tin cậy” bị cấm giao dịch và đầu tư tại Trung Quốc. Các công ty được gỡ bao gồm nhà sản xuất drone như Sierra Nevada Corp. và Kratos, với 11 công ty bị liệt kê ngày 4/4 và sáu công ty ngày 9/4.