“Không gian văn hóa Sen và Kiều”: Tôn vinh những giá trị của di sản, văn hóa và nghệ thuật

Trưng bày chuyên đề “Không gian văn hóa sen và Kiều” khai mạc chiều 9/6 tại tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Ảnh: Huyền Thương

Trưng bày giới thiệu 32 tác phẩm thư pháp, phần lớn trong đó thể hiện những vần thơ đặc sắc trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, đặc biệt là những câu thơ trực tiếp đề cập hoặc gợi lên hình ảnh hoa sen với giá trị ẩn dụ tinh tế và sâu sắc.

Đến tham quan trưng bày, công chúng có cơ hội được thưởng thức bức chân dung Đại thi hào Nguyễn Du được chế tác từ lá sen khô đặt trong một bố cục giúp người xem hình dung về không gian thư phòng của một bậc nho gia, khiêm nhường mà thanh cao.

Bức chân dung Đại thi hào Nguyễn Du được chế tác từ lá sen khô. Ảnh: Huyền Thương

Tại đây cũng trưng bày một số tác phẩm thủ công mỹ nghệ đặc sắc gắn với hình tượng hoa sen như một minh chứng sống động cho “văn hóa sen” đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt.

Một góc của trưng bày “Không gian văn hóa Sen và Kiều”. Ảnh: Công Bắc

Phát biểu khai mạc sự kiện, Giám đốc Trung tâm hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám – TS. Lê Xuân Kiêu cho biết, trong thời gian qua, Trung tâm hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã tổ chức rất nhiều hoạt động tôn vinh những danh nhân văn hóa Việt Nam, trong dịp này, Trung tâm rất vinh dự khi Đại thi hào Nguyễn Du và kiệt tác Truyện Kiều hiện diện tại đây trong một không gian đặc biệt với sen, với các tác phẩm gốm sứ và những màn trình diễn thời trang.

Nhấn mạnh sự hòa quyện giữa những yếu tố truyền thống và đương đại đã tạo nên sức hấp dẫn, thú vị cho không gian này, ông Lê Xuân Kiêu mong muốn, tiếp nối trưng bày, sẽ tiếp tục có thêm nhiều sản phẩm văn hóa sáng tạo mang đậm bản sắc Việt.

Giám đốc Trung tâm hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám – TS. Lê Xuân Kiêu phát biểu khai mạc. Ảnh: Huyền Thương

Hình tượng hoa sen - loài hoa vươn lên từ bùn lầy nhưng vẫn thể hiện được cốt cách thanh tao và thuần khiết từ lâu đã đi vào đời sống văn hóa, tinh thần và cả tâm linh của người Việt. Hoa sen hiện diện trong các áng văn thơ, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho đến những họa tiết từ cung đình đến dân dã.

Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, rất nhiều bậc văn nhân đã mượn hình ảnh hoa sen để thể hiện tâm tư, khí chất của mình qua các tác phẩm thơ văn thuộc nhiều thể loại khác nhau. Trong đó có Đại thi hào Nguyễn Du, tác giả của kiệt tác văn học Truyện Kiều được thể hiện bằng 3.254 câu thơ lục bát bằng chữ Nôm.

Lối kể chuyện bằng thơ đã được Nguyễn Du vận dụng một cách tài tình khiến cho nhiều thế hệ người đọc dễ thuộc, dễ nhớ, với vô vàn hình ảnh ẩn dụ cho thấy sức biểu đạt vô cùng to lớn của thể thơ lục bát mang đậm bản sắc Việt Nam. Và hoa sen chính là một trong những hình ảnh ẩn dụ được Đại thi hào sử dụng khá thường xuyên trong tác phẩm kinh điển của mình.

Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam – PGS. TS Đỗ Văn Trụ cho rằng, sự kết hợp của Sen và Kiều vừa minh họa, vừa bổ sung cho nhau, đây còn là biểu hiện của sự kết nối các thế hệ, cùng nhau hợp sức quảng bá cho di sản văn hóa Việt Nam.

Trình diễn bộ sưu tập áo dài "Sắc sen Hà Thành". Ảnh: Công Bắc

Trong khuôn khổ sự kiện đã diễn ra phần trình diễn bộ sưu tập áo dài Sắc sen Hà Thành do Nghệ nhân ưu tú, Nhà thiết kế Lan Hương thiết kế. Bộ sưu tập là câu chuyện về cuộc đời nàng Kiều trong tác phẩm của Nguyễn Du với những thiết kế đại diện cho bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, tương ứng với các giai đoạn trong cuộc đời nàng Kiều.

Sự kết hợp của sen, của lụa, của những áng thơ trong từng tà áo dài đã góp phần tôn vinh vẻ đẹp của hoa sen, của nàng Kiều trong tác phẩm của Đại thi hào Nguyễn Du nói riêng và của người phụ nữ Việt Nam nói chung.

Trưng bày “Không gian văn hóa Sen và Kiều” tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám diễn ra từ ngày 9/6 đến ngày 15/6/2025.

Huyền Thương

Chiêm ngưỡng những bóng xưa, sắc hoa của GS. TS. KTS. Hoàng Đạo Kính

Triển lãm "Bóng xưa và sắc hoa" của GS. TS. KTS. Hoàng Đạo Kính giới thiệu 65 bức tranh bằng chất liệu màu nước với...