Chuyện làng văn nghệ: Máy quay phim Bác Hồ trong Chiến dịch Biên giới
Tại “Không gian Ký ức Nhiếp ảnh” của tôi - Nhà báo, Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phạm Công Thắng nằm trên phố Đặng Tiến Đông, Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội, hiện đang lưu giữ gần ngàn hiện vật máy ảnh, thiết bị ngành ảnh của các nhà báo chiến trường, nghệ sĩ nhiếp ảnh trong, ngoài nước. Đặc biệt, có chiếc máy quay phim 8mm của hãng Bell & Howell, ký hiệu U 19125 - USA (Được sản xuất những năm 1930, thế kỷ XX tại Hoa Kỳ).
Chiếc máy quay ban đầu thuộc quyền sở hữu của đại tá Smith (Mỹ) mang theo khi ông cùng cộng sự nhảy dù xuống Chiến khu Việt Bắc, huấn luyện quân sự cho bộ đội Việt Minh.
Sau đó ông đã nhượng quyền sử dụng cho Nhà quay phim, Đạo diễn điện ảnh Liên Xô Rôman Các-men. Do máy quay sử dụng phim mầu, thời gian đó, thị trường Việt Nam rất khan hiếm phim mầu, nên Các-men phải dùng phim đen trắng để tác nghiệp tại chiến trường Việt Nam. Rồi không hiểu vì lý do gì mà chiếc máy quay này lại lưu lạc, rơi vào tay viên quan bốn sao người Pháp ở Hà Nội (không nhớ tên).
Chiếc máy quay phim hiện đang lưu giữ
Năm 1946, Kháng chiến toàn quốc bùng nổ, trong một trận đánh ác liệt tại Hà Nội, bộ đội ta đã thu được nhiều chiến lợi phẩm, trong đó có chiếc máy quay phim này. Cụ Việt Hùng, lúc đó là cận vệ thân tín bảo vệ Bác Hồ (sau này là đại tá) được Ủy ban Quân quản giao quản lý sử dụng chiếc máy quay phim. Thời gian sau, ông đã quay trực tiếp trận chiến đấu của bộ đội Việt Minh đánh tan 2 tiểu đoàn LoLa và Sarten của quân đội Pháp. Nhiều thước phim về Bác Hồ (tại chiến dịch Thu Đông 1947) cũng được ông quay. Đặc biệt, ông đã quay nhiều đoạn phim ngắn về Hồ Chủ tịch trực tiếp theo dõi diễn biến và chỉ đạo trận mở màn Chiến dịch Biên giới 1950, tiêu diệt cụm cứ điểm Đông Khê trên tuyến Cao Bằng - Lạng Sơn.
Trong dịp Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19 tháng 5 năm 1990), Đại tá Việt Hùng đã trao tặng chiếc máy quay phim này cho người bạn thân là Nhà báo Nguyễn Thanh Tùng, lúc đó là Chủ nhiệm chương trình “Câu lạc bộ Người cao tuổi” của Đài Tiếng nói Việt Nam, cùng lời dặn dò: “Đồng chí hãy gìn giữ, tuy không còn quay được, nhưng chiếc máy này rất quý vì nó liên quan đến Cách mạng”
Sau 45 năm công tác, đến lúc nghỉ hưu (tháng 9/2009), Nhà báo Nguyễn Thanh Tùng đã tin cẩn, trao tặng kỷ vật cùng lai lịch chiếc máy cho nhà báo Phạm Duy Hưng (lúc đó là Phó Giám đốc Hệ phát thanh VOV2 , Đài Tiếng nói Việt Nam) cùng dòng lưu bút: “Đồng chí Duy Hưng, hãy gìn giữ chiếc máy này như là một kỷ vật của tình đồng nghiệp, tất cả cho sự nghiệp phát thanh”.
Nhà văn, Nhà báo Hoàng Dự nâng niu hiện vật quý Máy quay phim Bác Hồ tại chiến dịch Biên giới tại Ký ức nhiếp ảnh.
Sau này, ông Phạm Duy Hưng là Phó Bí thư Đảng ủy Đài Tiếng nói Việt Nam, trao tặng kỷ vật cho tôi lưu giữ.
Xuân Giáp Thìn - 2024, nhóm "Ngũ Long Canh Thìn" trên đất Thăng Long đã hoạt động đều đặn đến 1/4 thế kỷ.
Bình luận
