3 câu nói của bố mẹ gây hại cho não bộ và làm giảm chỉ số IQ của trẻ

Nghiên cứu khoa học về não bộ cho thấy, những căng thẳng gây hại cho não bộ thường diễn ra âm thầm. Khi trẻ phải đối mặt với áp lực hoặc nhận được những gợi ý tiêu cực, não sẽ ngay lập tức khởi động phản ứng căng thẳng.

Đầu tiên, đưa cơ thể vào trạng thái báo động, huy động năng lượng và nguồn lực của cơ thể để chuẩn bị cho "mối đe dọa".

Nếu căng thẳng kéo dài và những gợi ý tiêu cực tiếp tục tích tụ, não sẽ tiếp tục tiêu tốn tài nguyên để tìm ra giải pháp, và tư duy dần trở nên cứng nhắc, khả năng tư duy linh hoạt ban đầu sẽ dần suy thoái.

Nếu không giải tỏa được căng thẳng trong thời gian dài, những ám thị tiêu cực sẽ thấm sâu, não bộ rơi vào trạng thái từ bỏ sự phản kháng, trí nhớ giảm sút đáng kể, kiến ​​thức vừa học dễ bị lãng quên chỉ trong chốc lát, mất kiểm soát cảm xúc, dễ cáu gắt hoặc suy sụp vì những chuyện nhỏ nhặt, không thể tập trung, thậm chí khả năng nhận thức cũng suy giảm, điều mà chúng ta thường gọi là giảm IQ.

Trong giai đoạn đầu, trẻ có thể thỉnh thoảng cảm thấy chán nản hoặc hiệu quả công việc giảm sút, bố mẹ dễ lầm tưởng rằng con lười biếng. Vì vậy, đến khi nhận ra có điều gì đó không ổn ở trẻ thì não có thể đã bị tổn thương không thể phục hồi.

Những gợi ý vô hình này thường được bố mẹ nói ra một cách vô thức trong cuộc sống hàng ngày. Những lời nói có vẻ như vì lợi ích của trẻ, nhưng thực tế đang dần tiêu hao năng lượng tâm lý và não bộ của trẻ.

Gợi ý so sánh: "Con không bao giờ giỏi bằng người khác"

"Hãy nhìn bạn cùng lớp của con xem, cậu ấy học giỏi, nói giỏi và chơi thể thao giỏi đến mức nào. Cậu ấy xuất sắc ở mọi mặt. Nhìn lại con xem, chẳng nổi bật ở điểm nào cả."

Bố mẹ muốn khuyến khích con bằng cách đưa ra những so sánh, nhưng với trẻ điều đó nghe có vẻ như "Mình không giỏi bằng người khác" hoặc "Mình tệ quá".

Nếu trẻ tiếp xúc với kiểu ám thị này trong thời gian dài, sẽ dần mất đi sự tự tin, thậm chí nảy sinh tâm lý tự phủ nhận, nghĩ rằng "Mình sẽ không bao giờ làm tốt được". Khi não bộ tiếp tục nghi ngờ chính mình, khả năng tư duy dần suy giảm.

Gợi ý tiêu cực: "Sao con lại ngốc thế?"

"Sao con ngốc thế?" "Con đã làm cùng một bài toán bao nhiêu lần rồi mà vẫn mắc lỗi!"

Khi trẻ mắc lỗi hoặc gặp khó khăn, phản ứng đầu tiên của bố mẹ thường phủ nhận và đổ lỗi, vô tình khiến trẻ nghĩ rằng “Mình không đủ khả năng”.

Trẻ dần dần tin rằng "Mình thật sự ngốc" và không còn dám thử sức giải quyết vấn đề khi gặp phải. Não bộ trở nên cứng nhắc do thiếu rèn luyện tư duy chủ động, vì vậy khó phản ứng linh hoạt khi gặp phải những vấn đề mới.

Gợi ý áp đặt: "Hồi đó mẹ không có cơ hội học piano, nên bây giờ con phải học chăm chỉ thay mẹ"

Nhiều bậc bố mẹ áp đặt kỳ vọng của mình lên trẻ "Hồi đó anh không có cơ hội học piano, con phải học thật chăm chỉ đấy!" "Hồi đó mẹ không đỗ cao học, bỏ lỡ rất nhiều cơ hội tốt. Con phải cố gắng học thật giỏi để vào được một trường đại học tốt làm mẹ tự hào."

Bố mẹ áp đặt những hối tiếc và ước mơ của mình lên con, có vẻ như đang đặt nhiều kỳ vọng, nhưng thực tế là đặt một gánh nặng lên vai con.

Dưới áp lực “Mình phải đáp ứng kỳ vọng của bốmẹ”, trẻ dần phủ nhận ý tưởng của mình, não bộ căng thẳng trong thời gian dài, không thể suy nghĩ tự do trong môi trường thoải mái và tiềm năng dần bị hạn chế.

Đây là lý do tại sao nhiều trẻ không biết lý do mình học, không có sức bền để học hoặc dễ bị suy sụp tinh thần.

Trẻ em cần ngôn ngữ hỗ trợ hơn là lời buộc tội

Mỗi trẻ có mức độ chịu đựng khác nhau. Áp lực học tập đã đủ khó khăn, vì vậy điều trẻ cần không phải là trách móc và áp lực, mà là sự động viên, hỗ trợ từ bố mẹ. Do đó, hãy dùng ngôn ngữ ấm áp để tạo ra môi trường phát triển lành mạnh cho não bộ của trẻ.

Ngôn ngữ lành mạnh giúp não chuyển từ trạng thái lo lắng sang trạng thái suy nghĩ tích cực và sẵn sàng chủ động tìm ra giải pháp cho vấn đề.

Khi trẻ gặp khó khăn và cảm thấy muốn bỏ cuộc, đừng phủ nhận khả năng của con. Thay vào đó, hãy nói "Gặp khó khăn là chuyện bình thường. Bố mẹ cũng từng gặp những vấn đề tương tự. Con có thể dừng lại và suy nghĩ về giải pháp. Nếu con thực sự không thể giải quyết, chúng ta cùng nhau đối mặt. Bố mẹ sẽ luôn ủng hộ con."

Sự hỗ trợ này có thể tiếp thêm cho trẻ lòng can đảm để thử những điều mới mẻ. Trong quá trình chủ động giải quyết vấn đề, não bộ được rèn luyện tốt hơn và tiềm năng được phát triển đầy đủ.

Vì vậy, hãy động viên và kiên nhẫn với con, dùng lời nói hỗ trợ thay vì đổ lỗi, phủ nhận, trong một môi trường thoải mái và ấm áp, não bộ của trẻ có thể phát triển lành mạnh.