Cách chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm tháng 8, mâm cỗ Trung thu đầy đủ, ý nghĩa nhất

Ý nghĩa của mâm cỗ cúng Rằm tháng 8

Rằm tháng 8 (Tết Trung thu) là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt. Đây không chỉ là dịp để con cháu tưởng nhớ tổ tiên, cầu mong bình an, mà còn là thời điểm để gia đình quây quần, dạy trẻ nhỏ biết ơn nguồn cội.

Theo sách Việt Nam phong tục của tác giả Phan Kế Bính có đề cập về ngày này như sau: “Rằm tháng 8 là Tết Trung thu. Ban ngày làm cỗ cúng gia tiên, tối đến bày cỗ thưởng nguyệt. Đầu cỗ là bánh mặt trăng cùng nhiều loại bánh trái, hoa quả đủ màu sắc sặc sỡ”.

Ngày nay, mâm cỗ cúng Rằm tháng 8 vẫn giữ những giá trị truyền thống ấy, đồng thời có sự biến đổi linh hoạt tùy phong tục địa phương và thói quen từng gia đình.

Mâm cỗ Trung thu đẹp mắt (Ảnh: Cao Thanh Thủy).

Mâm cỗ cúng Rằm tháng 8 gồm những gì?

Bánh nướng, bánh dẻo

Hai loại bánh truyền thống này luôn được xem là linh hồn của mâm cỗ Trung thu. Những chiếc bánh nướng, bánh dẻo hình vuông - tròn, tượng trưng cho trời đất. Nếu trước đây chỉ phổ biến nhân thập cẩm, khuôn vuông to, hoa văn đơn giản thì ngày nay, bánh có nhiều hương vị, kiểu dáng phong phú hơn, đáp ứng khẩu vị đa dạng của người dùng.

Xôi cốm

Món xôi cốm làm từ cốm non, đậu xanh, dừa nạo là đặc sản mùa thu Hà Nội, gắn liền với Trung thu. Món ăn mang ý nghĩa đoàn viên, sum họp gia đình.

Hoa quả trên mâm cỗ cúng Rằm tháng 8

Mâm ngũ quả thường được chọn với ý nghĩa cầu may mắn, phúc lộc, con cháu sum vầy: Chuối chín mang ý nghĩa của sự che chở, bao bọc. Bưởi là cầu mong điềm lành. Quả hồng tượng trưng no đủ. Quả na biểu trưng cho sự sinh sôi. Quả lựu mang ý nghĩa may mắn, con cháu đông đúc.

Sự kết hợp quả xanh và quả chín thể hiện âm - dương hòa hợp, cân bằng trong quan niệm truyền thống.

Món ăn chay hoặc mặn

Mâm cỗ Rằm tháng 8 chay có hoa quả, bánh kẹo, trà sen, trà nhài, trà mạn.

Mâm cỗ Rằm tháng 8 mặn có gà luộc, xôi, các món ăn truyền thống theo khẩu vị gia đình.

Hương hoa, trà và đèn nến

Chuẩn bị thêm một bình hoa tươi nhiều màu sắc, hương trầm thơm dịu và trà nóng đi cùng bánh giúp mâm cỗ Rằm tháng 8 (Tết Trung thu) thêm trọn vẹn. Ngoài ra, các loại đèn truyền thống như đèn ông sao, đèn cù, đèn con thỏ không chỉ trang trí mà còn đem lại không khí rộn ràng, lung linh cho đêm phá cỗ.

Mâm cỗ trông trăng ngày Tết Trung thu

Bên cạnh mâm cúng Rằm tháng 8 dâng gia tiên dâng vào ban ngày, mâm cỗ trông trăng Tết Trung thu sẽ được bày vào buổi tối khi trăng rằm lên cao. Đây là lúc cả gia đình quây quần thưởng nguyệt, trẻ em rước đèn, phá cỗ, tạo nên ký ức tuổi thơ khó quên.

Một số quốc gia châu Á cũng có mâm cỗ trông trăng. Người Nhật Bản sẽ ngắm trăng trước cửa nhà, ăn bánh truyền thống, trẻ em rước đèn cá chép. Người Trung Quốc, Hàn Quốc thì xem Trung thu là ngày lễ lớn, dịp đoàn tụ gia đình, cùng nhau dùng bữa cơm sum vầy.

Mâm cỗ trông trăng với đủ loại trái cây theo mùa ngon và đẹp mắt (Ảnh: Cao Thanh Thủy).

Có thể nói, mâm cỗ cúng Rằm tháng 8, Tết Trung thu mang nhiều ý nghĩa. Mặc dù không cần quá cầu kỳ nhưng phải được chuẩn bị chu đáo để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống. Bánh nướng, bánh dẻo, hoa quả mùa thu, hương hoa, đèn nến… khi kết hợp lại sẽ tạo nên một mâm cỗ Tết Trung thu trọn vẹn, vừa đủ đầy ý nghĩa tâm linh, vừa mang đến niềm vui đoàn viên cho cả gia đình.