Kiểu bắt nạt này đang âm thầm hại con ở trường, giáo viên không nói nhưng bố mẹ cần biết

"Cậu ngày nào cũng mặc đồ cũ."

"Đưa cho tôi món đồ chơi này, nếu không tôi sẽ không chơi với cậu nữa."

Thoạt nghe, những cuộc trò chuyện ngắn này có vẻ như chỉ là cuộc ẩu đả nhỏ giữa trẻ con. Nhưng thực tế, những hành vi này được xem là “bắt nạt vô hình.” Đậy không chỉ đơn thuần là việc đánh, la mắng hay xô đẩy, mà dần làm xói mòn cảm giác an toàn, lòng tự trọng và sự tự tin của trẻ.

Hành vi bắt nạt vô hình thường khá tinh vi và khó nhận biết. Những lời châm chọc nhẹ nhàng hay sự từ chối giao tiếp có thể không tạo ra thương tích thể xác, nhưng để lại những vết thương tâm lý âm thầm.

Vì vậy, bố mẹ nên nhận thức rõ hơn về tình trạng của con. Đồng thời, phát hiện những thay đổi trong hành vi, thái độ hoặc cảm xúc của trẻ, từ đó hướng dẫn và bảo vệ con ngay từ đầu. 

Vậy bắt nạt vô hình ở trường mẫu giáo là gì?

Khác với kiểu bắt nạt bạo lực truyền thống bằng cách đấm đá, bắt nạt vô hình (còn được gọi là bắt nạt quan hệ) thường được ngụy trang dưới dạng trò chơi hoặc kết bạn.

Bằng cách cô lập, loại trừ, thao túng và bạo lực lạnh lùng, trẻ như bị gạt ra ngoài lề, cô đơn trong nhóm.

Một số biểu hiện như sau:

- Hợp tác để loại trừ và không chơi với trẻ.

- Thành lập các nhóm nhỏ "Ai là bạn tốt" để tạo ra các tầng lớp xã hội.

- Dùng lý do "chia sẻ" để xin đồ chơi hoặc đồ ăn nhẹ của trẻ trong thời gian dài.

- Dùng lời lẽ chế giễu "Cậu xấu quá, ngốc quá"...

- Đặt ra luật lệ "Nếu cậu không nghe lời, sẽ không được chơi với chúng tôi nữa".

Kiểu bắt nạt này không gây ra vết thương về thể xác, nhưng ó tác động sâu sắc hơn đến trẻ.

Đặc biệt ở giai đoạn 3-6 tuổi, trẻ đang thiết lập bản sắc riêng và ranh giới trong các mối quan hệ giữa các cá nhân. Vì vậy, khi bị từ chối và kìm nén trong một thời gian dài, những điều sau đây sẽ xảy ra:

- Không muốn đi học.

- Trầm cảm, nhút nhát và khép kín.

- Tự chối bỏ, sợ thể hiện.

- Sự thoái lui về hành vi (như tè dầm, cắn móng tay).

Tại sao bắt nạt vô hình lại dễ xảy ra ở trường mẫu giáo?

Trẻ em ở giai đoạn này đang ở điểm khởi đầu của quá trình xã hội hóa. Các em bắt đầu rời khỏi gia đình và đối mặt với tập thể.

Tuy nhiên, trẻ có khả năng kiểm soát cảm xúc yếu, thiếu sự đồng cảm và bắt chước cao, vì vậy dễ có hành vi đám đông phi lý.

Vào thời điểm này, trẻ thích bắt nạt thường bộc lộ:

- Có tính thống trị và thích kiểm soát người khác.

- Bố mẹ quá dễ dãi và không thiết lập được ranh giới.

- Hình thành những vòng tròn nhỏ thông qua trao đổi "vật chất/cảm xúc" trong các tình huống xã hội

Trong khi đó trẻ dễ bị bắt nạt biểu hiện: 

- Nhạy cảm, nhút nhát và luôn cố gắng cư xử tốt.

- Không giỏi diễn đạt, sợ từ chối.

- Nhạy cảm khi bị đánh giá (ngoại hình, giọng nói, quần áo).

Khi hai kiểu trẻ này gặp nhau, hành vi bắt nạt vô hình sẽ diễn ra một cách âm thầm.

Làm thế nào để xác định xem trẻ có đang bị bắt nạt vô hình hay không? Hãy chú ý những dấu hiệu sau:

- Đột nhiên trở nên ít nói và chán nản khi nói về trường học.

- Thường nói "Họ không cho con chơi" hoặc "Con không có bạn bè".

- Lo lắng trước khi đi ngủ, gặp ác mộng, cắn móng tay và tè dầm.

- Khi lấy đồ chơi hoặc đồ ăn nhẹ, luôn nói "đưa cho người khác trước", không biết từ chối.

- Trở nên lo lắng hoặc tránh nói chuyện với bạn cùng lớp.

Nếu bố mẹ nhận thấy con mình có nhiều hơn một trong những triệu chứng trên, hãy chú ý.

Bố mẹ giúp trẻ phòng ngừa, xác định và giải quyết nạn bắt nạt vô hình như thế nào?

Phát triển ý thức tự bảo vệ bản thân và đừng để trẻ trở nên quá ngoan ngoãn

Hãy nói với trẻ "Con có thể từ chối những điều mình không thích".

Đừng vội nuôi dưỡng trẻ vâng lời, hãy dạy con bạn biết nói “không”.

Hãy giúp trẻ hiểu rằng việc bị bắt nạt không phải vì trẻ không đủ tốt.

Trò chuyện thường xuyên với trẻ

Thay vì hỏi "Hôm nay con có vui không?" hãy thay bằng "Hôm nay ai chơi với con vậy?" "Có ai nói gì khó nghe không?" "Có điều gì khiến con cảm thấy không thoải mái ở trường?" "Con sẽ làm gì nếu không muốn chia sẻ đồ chơi?" 

Thực hành các bài tập tình huống để trang bị cho trẻ các kỹ năng ứng phó

Bố meh có thể chơi trò chơi nhập vai cùng con. 

“Nếu ai đó nói với không muốn chơi cùng, con nên trả lời thế nào?"

"Nếu con không muốn cho bạn mượn đồ chơi, vậy nên từ chối như thế nào?"

"Nếu con thấy ai đó bị cô lập, sẽ giúp họ như thế nào?" Việc nói "Con không thích", "Con không muốn chơi" , "Con muốn nói với cô giáo" là cảm giác về ranh giới, cũng như cách để trẻ bào vệ bản thân.

Giao tiếp với giáo viên kịp thời, tôn trọng nhưng không dựa dẫm vào xử lý của nhà trường

Đôi khi, giáo viên không nhận ra mức độ nghiêm trọng của tình hình.

Vì vậy, phản hồi kịp thời về các vấn đề và duy trì giao tiếp bình tĩnh là giải pháp hiệu quả nhất.

Nhưng cũng phải chấp nhận một thực tế: Giáo viên không phải lúc nào cũng đứng về phía trẻ.

Bố mẹ nên "đưa ra kịch bản đúng đắn" vào những thời điểm quan trọng. Khi trẻ lớn lên, sẽ luôn gặp đủ loại người, vì vậy bố mẹ không thể giải quyết hết mọi trở ngại cho con. Nhưng có thể được dạy trẻ cách cách tự bảo vệ mình và trở nên mạnh mẽ.

Lý do vì sao kiều bắt nạt này nguy hiểm là vì “vô hình”, “không thể nghe thấy” và “không thể kiểm soát”. Vì vậy, bố mẹ nên ngăn chặn sớm và dạy trẻ cách bảo vệ bản thân tốt hơn.