Thèm cơm rượu nếp Tết Đoan Ngọ khi đang bầu: Ăn được không hay phải nhịn?

Mỗi năm đến dịp 5/5 âm lịch - Tết Đoan Ngọ, nhiều gia đình Việt lại chuẩn bị mâm cúng với các món ăn mang đậm tính truyền thống như bánh tro, trái cây, đặc biệt là cơm rượu nếp, món ăn được xem như “vị thuốc” diệt sâu bọ trong người. 

Tuy nhiên, với phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người lần đầu làm mẹ, câu hỏi thường được đặt ra là: liệu bà bầu có nên ăn cơm rượu nếp không, và nếu ăn thì có ảnh hưởng gì tới thai nhi?

1. Cơm rượu nếp là gì?

Cơm rượu nếp (hay còn gọi là rượu nếp, xôi rượu) là món ăn truyền thống phổ biến trong dịp Tết Đoan Ngọ. Món này được làm từ gạo nếp (thường là nếp cái hoa vàng), sau khi nấu chín sẽ được ủ với men rượu trong một khoảng thời gian nhất định. Thành phẩm là cơm nếp mềm, thơm nồng, vị ngọt xen chút cay nồng do quá trình lên men sinh ra một lượng nhỏ cồn tự nhiên.

Tùy vào vùng miền, cơm rượu có thể có dạng hạt tơi (miền Bắc), viên tròn (miền Trung) hoặc dạng nước sánh (miền Nam thường gọi là rượu nếp than hoặc rượu nếp cái). Dù biến tấu khác nhau, nhưng điểm chung của món này là hương vị đậm đà, dễ ăn, và mang tính biểu tượng văn hóa cao trong ngày Tết diệt sâu bọ.

Cơm rượu nếp là món ăn truyền thống phổ biến trong dịp Tết Đoan Ngọ.

2. Lợi ích của cơm rượu nếp với sức khỏe

Không chỉ là món ăn truyền thống, cơm rượu nếp còn được xem là một món ăn có lợi cho sức khỏe nếu sử dụng hợp lý. Món ăn này có một số lợi ích đáng chú ý như:

- Hỗ trợ tiêu hóa: Men vi sinh tự nhiên trong cơm rượu giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, kích thích tiêu hóa và hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.

- Tăng cường năng lượng: Nếp là nguồn tinh bột tốt, cung cấp năng lượng nhanh chóng cho cơ thể.

- Làm ấm bụng, giải cảm: Theo Đông y, cơm rượu có tính ấm, giúp tăng tuần hoàn máu, hỗ trợ làm ấm bụng, giải cảm lạnh nhẹ.

- Cải thiện tuần hoàn máu: Ăn cơm rượu điều độ có thể giúp máu lưu thông tốt hơn, làm dịu mệt mỏi.

- Chống lão hóa nhờ chất chống oxy hóa: Một số nghiên cứu cho thấy quá trình lên men tự nhiên giúp tạo ra hợp chất có lợi như axit amin và enzyme hỗ trợ chống oxy hóa.

Với người bình thường, việc ăn cơm rượu điều độ trong dịp lễ là hoàn toàn tốt. Tuy nhiên, với phụ nữ mang thai là đối tượng có sức khỏe đặc biệt, mọi thứ đưa vào cơ thể đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Cơm rượu nếp được xem là một món ăn có lợi cho sức khỏe nếu sử dụng hợp lý.

3. Bà bầu có nên ăn cơm rượu nếp?

Câu trả lời ngắn gọn là: không nên ăn hoặc chỉ nên nếm một lượng rất nhỏ nếu thực sự thèm. Lý do là vì:

- Cơm rượu nếp có chứa cồn

Dù chỉ là sản phẩm lên men nhẹ, cơm rượu vẫn chứa một lượng ethanol (cồn) nhất định. Tỷ lệ cồn dao động từ 1–3% tùy cách ủ và thời gian lên men. Cồn, dù ít, cũng có thể đi qua nhau thai và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, đặc biệt trong 3 tháng đầu và cuối thai kỳ.

Không có ngưỡng cồn nào được coi là hoàn toàn an toàn cho thai nhi. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, việc tiếp xúc thường xuyên với cồn, dù là mức rất thấp, cũng có thể ảnh hưởng đến trí não và hành vi của trẻ về sau. Do đó, các tổ chức y tế lớn như WHO hay CDC đều khuyến cáo phụ nữ mang thai nên tránh hoàn toàn đồ uống chứa cồn.

- Khó tiêu, dễ đầy bụng

Cơm rượu nếp làm từ gạo nếp là loại thực phẩm dễ gây nóng, đầy bụng, trào ngược. Với những mẹ bầu đang gặp vấn đề về tiêu hóa, đặc biệt trong giai đoạn thai nghén, món này có thể làm tình trạng trở nên khó chịu hơn.

- Nguy cơ nhiễm khuẩn nếu ủ không sạch

Quá trình ủ cơm rượu nếu không đảm bảo vệ sinh có thể gây ra nhiễm khuẩn hoặc nhiễm nấm – điều đặc biệt nguy hiểm cho bà bầu với hệ miễn dịch yếu hơn bình thường.

Mẹ bầu nên cân nhắc trước khi ăn cơm rượu nếp. 

4. Lời khuyên cho mẹ bầu khi muốn ăn cơm rượu nếp

- Nếu thật sự thèm, bạn có thể nếm 1–2 thìa nhỏ, ăn cùng lúc no bụng để giảm tác động của cồn. Tuyệt đối không ăn lúc đói.

- Tránh ăn nếu bạn đang ở 3 tháng đầu thai kỳ, bị thai yếu, dọa sảy hoặc có bệnh lý tiêu hóa, tiểu đường thai kỳ.

- Nên chọn loại cơm rượu được làm sạch, ủ đúng cách, tránh đồ bán trôi nổi không rõ nguồn gốc.

- Nếu muốn có lợi ích từ món lên men, mẹ bầu có thể lựa chọn sữa chua, kim chi được tiệt trùng kỹ hoặc bổ sung men tiêu hóa theo chỉ định bác sĩ.

Cơm rượu nếp là món ăn truyền thống giàu ý nghĩa trong dịp Tết Đoan Ngọ, mang lại một số lợi ích cho người khỏe mạnh. Tuy nhiên, với mẹ bầu, đặc biệt là trong thai kỳ nhạy cảm, món ăn này lại tiềm ẩn những rủi ro nhất định do chứa cồn, tính nóng và nguy cơ nhiễm khuẩn. Tốt nhất, mẹ bầu nên thận trọng khi ăn hoặc kiêng hoàn toàn để đảm bảo an toàn cho thai nhi.

Xem thêm video: 

Mẹ bầu nên ăn gì trong 3 tháng đầu thai kỳ. (Nguồn video: Sức khỏe và đời sống)