Trẻ thích cắn móng tay có hai kết cục khi lớn lên, cả hai đều là kết quả bố mẹ không muốn thấy

Người mẹ tát vào tay con gái và giận dữ nói: "Mẹ đã bảo con bao nhiêu lần là không được cắn móng tay rồi mà vẫn cứ cắn. Nhìn xem ngón tay của con xấu thế nào kìa!"

Cô bé rụt rè đáp: "Con... không nhịn được nữa!" Nói xong, cô bé lại cắn móng tay, thậm chí có vẻ như cắn đến chảy máu. Cảm giác tội lỗi và xấu hổ hiện rõ trên khuôn mặt non nớt.

Người mẹ đánh vào tay con nhiều lần nhưng không có tác dụng. "Nhìn con kìa, sau này sẽ chẳng làm nên trò trống gì đâu. Tốt nhất là đừng đi học nữa!" 

Hiện tượng trẻ cắn móng tay từ nhỏ không phải là trường hợp cá biệt. Nhiều trẻ khác cũng có những thói quen tương tự.

Tại sao một số trẻ thích cắn móng tay?

Trẻ bị thiếu hụt các nguyên tố vi lượng

Trẻ bị thiếu hụt các nguyên tố vi lượng có thể gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe. Ví dụ, thiếu kẽm có thể dẫn đến chứng pica, khi đó trẻ thích cắn móng tay và cũng có thể thích ăn những thứ lạ như đất và tóc. Tuy nhiên, lý do này chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong số những nguyên nhân gây ra hành vi này.

Kẽm, sắt, canxi và magiê là những nguyên tố thiết yếu cho quá trình tăng trưởng và phát triển. Khi trẻ không nhận đủ các dưỡng chất này, hệ miễn dịch, khả năng tập trung và sự phát triển trí não đều có thể bị ảnh hưởng.

Hiện tượng trẻ cắn móng tay từ nhỏ không phải là trường hợp cá biệt.

Giai đoạn răng miệng của trẻ từ 0-2 tuổi chưa hoàn thiện

Trẻ sơ sinh khám phá thế giới bằng cách mút ngón tay và cắn đồ vật. Trong khi đó, người lớn thường vô thức ngăn cản, vậy nên nhu cầu của trẻ không được đáp ứng, vì vậy tiếp tục cắn móng tay một cách vô thức.

Lý do tâm lý: Khi trẻ lo lắng và căng thẳng

Đây là lý do phổ biến và cốt lõi nhất khiến trẻ thích cắn móng tay, và cũng là điều dễ bị bố mẹ bỏ qua nhất.

Một số trẻ cảm thấy lo lắng khi đối mặt với môi trường xa lạ, chịu áp lực học tập, bố mẹ cãi nhau, hoặc khi thiếu sự đồng hành của người thân. Hành vi này có thể tạm thời giải tỏa căng thẳng này và trở thành phương tiện xoa dịu cảm xúc của trẻ.

Hiểu đơn giản, đây là cách giải phóng cảm xúc. Khi trẻ thích cắn móng tay, đôi khi không chỉ là thói quen mà còn là phản xạ có điều kiện về mặt tâm lý.

Đa phần móng của trẻ bị biến dạng, có thể bị đỏ, sưng và thậm chí làm mủ. 

Khi trẻ cắn móng tay lần đầu tiên và nhận ra điều này giúp mình thư giãn đôi chút, sẽ lặp lại hành động vào lần tiếp theo khi lo lắng. 

Nếu bị bố mẹ mắng, bạn bè cười nhạo, trẻ sẽ càng thêm lo lắng và không còn cách nào khác ngoài việc cắn móng tay để giải tỏa căng thẳng.

Lâu dần điều này tạo thành một vòng luẩn quẩn: Lo lắng → cắn móng tay → bị đổ lỗi → lo lắng hơn → phụ thuộc nhiều hơn vào việc cắn móng tay.

Có 2 điều dễ xảy ra nếu trẻ có thói quen cắn móng tay lâu dài

Móng tay dễ bị biến dạng, ảnh hưởng đến sức khỏe

Một số trẻ tiếp tục cắn móng tay ngay cả khi đã lớn. Thực tế, đa phần móng của trẻ bị biến dạng, có thể bị đỏ, sưng và thậm chí làm mủ. 

Khi trẻ cắn móng tay, có nguy cơ nuốt phải vi trùng và bụi bẩn từ tay, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Việc này có thể khiến trẻ dễ bị ốm và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, sự tổn thương kéo dài trên móng và da quanh móng có thể dẫn đến nhiễm trùng mãn tính, tạo ra cảm giác khó chịu và đau đớn, làm tăng thêm lo lắng và căng thẳng.

Có thể dụng cách sơn móng để giảm thiểu tình trạng trẻ cắn móng tay, tuy nhiên nên chọn sản phẩm an toàn cho trẻ em.

Sự tự tin giảm, dễ hình thành tính cách né tránh

Một số trẻ cắn móng tay vì lo lắng và hồi hộp. Đây là một hành vi né tránh, mặc cảm tự ti.

Trẻ thường sử dụng cách này để đánh lạc hướng sự chú ý thay vì đối mặt trực tiếp với vấn đề: Cắn móng tay khi làm bài kiểm tra không tốt, cãi nhau với bạn cùng lớp, bị bố mẹ trách mắng…

Theo thời gian, trẻ dần mất đi cơ hội học cách đối phó với cảm xúc một cách tích cực.

Tất nhiên, ngoài hai kết quả trên, nhiều trẻ tự nhiên thay đổi thói quen, vấn đề về mặt thể chất và tâm lý cũng giảm đi.

Ngoài việc trẻ tự sửa chữa những thói quen xấu, còn cần nhờ bố mẹ can thiệp tích cực và khoa học.

Chìa khóa để trẻ ngừng cắn móng tay không phải ngăn chặn mà là tìm ra giải pháp thay thế

Tìm cách giải tỏa cảm xúc lành mạnh tốt hơn là cắn móng tay.

Giải quyết vấn đề dựa trên lý do cụ thể 

Hãy quan sát và tìm ra nguyên nhân khiến trẻ thích cắn móng tay.

Ví dụ, trong những tình huống nào trẻ dễ cắn móng tay hơn khi ở một mình, lo lắng hoặc buồn chán?

Nếu trẻ cắn móng tay khi chơi, đó có thể là hành vi quen thuộc. Bố mẹ nhắc nhở con không cắn móng tay bằng cách đeo găng tay, sơn và các biện pháp vật lý khác.

Nếu hành động xảy ra trước kỳ thi hoặc sau khi bị phê bình, có thể liên quan đến cảm xúc. Bố mẹ cần dạy trẻ cách giải tỏa căng thẳng đúng cách, chẳng hạn như ôm bố mẹ, chơi đồ chơi, tập thể dục hoặc hít thở sâu.

Bố cũng có thể thỏa thuận về điều bí mật với con: Khi trẻ cắn móng tay, hãy nhẹ nhàng vỗ vai để nhắc nhở thay đổi hành vi.

Hãy quan sát và tìm ra nguyên nhân khiến trẻ thích cắn móng tay.

Hạn chế trách mắng, hãy khuyến khích trẻ nhiều hơn

Những lời cấm đoán "Đừng cắn móng tay nữa", "Mẹ sẽ đánh nếu con còn cắn móng tay", "Cắn móng tay là lãng phí thời gian" sẽ khiến trẻ thêm lo lắng.

Cách tiếp cận đúng đắn là khuyến khích trẻ, ví dụ: "Lần này con cắn móng tay đã ngắn hơn, chứng tỏ con đã tiến bộ. Mẹ tin rằng con có thể dần bỏ thói quen này", để trẻ biết rằng mình có khả năng vượt qua căng thẳng một cách tích cực.

Ngoài việc khích lệ bằng lời nói và xây dựng lại sự tự tin, bố mẹ cũng nên thưởng cho trẻ bằng hiện vật. Ví dụ, hãy ghi lại số lần trẻ cắn móng tay mỗi ngày và thưởng nếu trẻ cắn móng tay ít hơn. Khi giải quyết được nguyên nhân, hành vi của trẻ sẽ tự nhiên thay đổi.