Trong giai đoạn vàng phát triển trí não, có 3 điều cần tránh và 7 điều nên làm để con lớn lên thông minh

Nhiều dữ liệu nghiên cứu cho thấy giai đoạn vàng phát triển não bộ của trẻ là trước 3 tuổi. Nếu bố mẹ bỏ lỡ, khả năng thích nghi của não bộ trẻ sẽ giảm sút đáng kể.

Tại sao nói trước 3 tuổi là thời kỳ vàng cho sự phát triển não bộ? Các chuyên gia đưa ra lời giải thích cụ thể.

Đầu tiên, não bộ của trẻ đang phát triển nhanh chóng. Khi trẻ mới sinh ra, trọng lượng não của trẻ chỉ bằng 25% não của người lớn. Đến 3 tuổi, trọng lượng não của trẻ sẽ bằng gần 85% não của người lớn.

Thứ hai, khi trẻ mới sinh ra, trẻ có rất ít khớp thần kinh, nhưng đến 2 tuổi, các khớp thần kinh sẽ trở nên rất phong phú. Nếu các khớp thần kinh này được kích thích, trẻ sẽ thông minh hơn trong tương lai.

Vì vậy, đối với trẻ dưới 3 tuổi, các chuyên gia khuyến khích có 3 điều hạn chế làm với trẻ. 

3 sai lầm bố mẹ cần tránh khi chăm sóc trẻ

Không nên lắc trẻ quá mạnh

Đây chính là hội chứng trẻ bị lắc nổi tiếng, khi bị lắc mạnh, não bộ chưa phát triển đầy đủ, xương cổ và cột sống cũng chưa vững chắc, dẫn đến nguy cơ cao cho những tổn thương.

Các bậc phụ huynh cần hiểu rằng, trong giai đoạn đầu đời, não bộ của trẻ phát triển rất nhanh và nhạy cảm. Việc lắc mạnh có thể gây ra những chấn thương tức thì, dẫn đến những vấn đề phát triển tâm lý và vận động sau này. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc phát triển kỹ năng vận động, hoặc thậm chí có thể ảnh hưởng đến khả năng học hỏi và giao tiếp khi lớn lên.

Để bảo vệ trẻ tốt nhất, bố mẹ cần bế trẻ một cách nhẹ nhàng và cẩn thận. Hãy sử dụng những phương pháp ôm ấp an toàn, như giữ trẻ sát bên mình, nhẹ nhàng vỗ về hoặc nói chuyện với trẻ bằng giọng điệu êm ái. 

Đừng phớt lờ nhu cầu cảm xúc

Thí nghiệm nổi tiếng trên loài khỉ Rhesus đã chỉ ra rằng, khi trẻ còn nhỏ, không chỉ cần dinh dưỡng mà còn cần sự an ủi của mẹ.

Trong thí nghiệm này, các nhà nghiên cứu đã phân chia khỉ con thành hai nhóm: Một nhóm được nuôi dưỡng bởi những con khỉ mẹ bằng thức ăn, trong khi nhóm còn lại được nuôi bằng một con khỉ giả có thân hình mềm mại nhưng không có thức ăn. Kết quả cho thấy, dù nhóm khỉ con có thức ăn nhưng không có sự ấm áp và an ủi từ mẹ, chúng vẫn cảm thấy lo lắng và không phát triển tốt như nhóm còn lại.

Đừng phớt lờ nhu cầu cảm xúc.

Điều này cho thấy rằng, sự hiện diện và chăm sóc của mẹ là nền tảng cho sự phát triển cảm xúc và tâm lý của trẻ. Trong những năm tháng đầu đời, trẻ không chỉ cần được nuôi dưỡng về mặt thể chất mà còn cần được yêu thương, an toàn và cảm giác thuộc về. Sự âu yếm, vỗ về của mẹ tạo ra một môi trường ổn định, giúp trẻ phát triển tốt hơn cả về mặt cảm xúc lẫn thể chất.

Vì vậy, bố mẹ không nên phớt lờ khi trẻ khóc hay biểu hiện sự không thoải mái. Trẻ càng nhỏ thì càng cần có mẹ bên cạnh, vì lúc này trẻ và mẹ đang có mối quan hệ cộng sinh. Mẹ không chỉ là nguồn cung cấp dinh dưỡng mà còn là chỗ dựa tinh thần vững chắc. Khi mẹ đến gần, ôm ấp và nói chuyện với trẻ, trẻ sẽ cảm thấy an toàn hơn và dễ dàng hơn trong việc điều chỉnh cảm xúc.

Không nên chỉ để trẻ ở nhà

Nhiều phụ huynh lo lắng trẻ sẽ bị thương nếu chạy ra ngoài, nên luôn để con ở nhà. Họ nghĩ rằng việc giữ trẻ trong nhà sẽ giúp bảo vệ trẻ khỏi những rủi ro tiềm ẩn như té ngã hoặc va chạm. Tuy nhiên, khi trẻ em ở nhà, sẽ có xu hướng chơi điện thoại di động nhiều hơn. 

Trẻ em cần không gian để khám phá, vui chơi và phát triển kỹ năng xã hội. Khi bị hạn chế trong một không gian kín, trẻ thường thiếu hụt những trải nghiệm phong phú, có nguy cơ cao mắc phải các vấn đề về tâm lý như lo âu, trầm cảm và thiếu tự tin. 

Có 7 điều bố mẹ nên làm giúp trẻ phát triển trí não tốt

Hãy trò chuyện với trẻ mỗi ngày

Bố mẹ nên trò chuyện với con ngay khi mới chào đời. Ví dụ, khi trẻ đang ăn, có thể nói "Mẹ đang đút cho con ăn. Bây giờ con đói rồi phải không?" Với giọng điệu nhẹ nhàng và chậm rãi.

Trẻ có thể không hiểu, nhưng sẽ cảm nhận được sức mạnh trong giọng nói của bạn. Hơn nữa, mẹ trò chuyện với con khi còn nhỏ sẽ giúp trung tâm ngôn ngữ được kích thích.

Cho trẻ bú sữa mẹ

Việc cho con bú giúp trẻ bổ sung dinh dưỡng, gắn kết giữa mối quan hệ, tạo cảm giác an toàn.

Khi trẻ cảm thấy thế giới an toàn, sẽ kích thích não bộ tốt hơn. 

Hãy trò chuyện với trẻ mỗi ngày.

Bổ sung thực phẩm bổ sung một cách khoa học

Khi trẻ lớn lên, sữa mẹ không còn đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng và phát triển. Quan trọng hơn, sau khi trẻ được 7 tháng tuổi, nhu cầu sắt hàng ngày của trẻ tăng gấp 33 lần.

Trẻ cần 0,3 mg sắt mỗi ngày trước 6 tháng tuổi và sau 7 tháng. Sữa mẹ hoặc sữa công thức không thể đáp ứng đủ nhu cầu tăng trưởng và phát triển của trẻ, vì vậy cần bổ sung thực phẩm bổ sung một cách khoa học.

Trong giai đoạn ăn dặm, cần cho trẻ ăn những thức ăn bổ sung có hàm lượng sắt tương đối cao. Nếu trẻ bị thiếu sắt sẽ dẫn đến giảm khả năng phản ứng và ảnh hưởng đến chỉ số IQ. 

Cho phép trẻ mút ngón tay

Nhiều bậc phụ huynh nghĩ rằng việc mút tay sẽ khiến trẻ bị bẩn. Trên thực tế, khi trẻ mút ngón tay, đang kích thích não bộ của mình.

Khi trẻ mút ngón tay, miệng sẽ cắn ngón tay và cảm nhận được độ dài và độ cứng của ngón tay. Các ngón tay cũng cảm nhận được những gì ở bên trong miệng. Khi cả hai kết hợp với nhau, não của trẻ sẽ hình thành khái niệm về miệng và ngón tay, đây là cách tốt hơn để kích thích não. 

Không cãi vã, bất hòa trước mặt con 

Một số phụ huynh nghĩ rằng trẻ còn quá nhỏ để hiểu nên không có gì sai khi tranh cãi trước mặt con.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trẻ em, ngay cả khi còn nhỏ, đều nhạy cảm và có khả năng nhận thức về cảm xúc và môi trường xung quanh. Những cuộc tranh cãi giữa bố mẹ, dù không trực tiếp ảnh hưởng, nhưng lại tạo ra bầu không khí căng thẳng và lo lắng trong tâm trí trẻ.

Khi chứng kiến những cuộc cãi vã, trẻ cảm thấy không an toàn, lo lắng và hoang mang. Trẻ cảm nhận được cảm xúc như giận dữ, thất vọng hay buồn bã từ bố mẹ. 

Thay vì tranh cãi công khai, bố mẹ nên tìm cách giải quyết mâu thuẫn tế nhị và khéo léo. Nếu cần thảo luận về các vấn đề nhạy cảm, hãy chọn thời điểm và không gian riêng tư, nơi trẻ không bị ảnh hưởng. 

Bố mẹ đồng hành là cách tốt giúp trẻ phát triển trí tuệ.

Đồng hành cùng con 

Bố mẹ nên thực sự chơi đùa với trẻ. Những hoạt động vui chơi giúp trẻ phát triển thể chất, tạo ra cơ hội để khám phá cảm xúc, hình thành kỹ năng xã hội và tăng cường sự sáng tạo. 

Việc chơi đùa cùng trẻ cũng góp phần vào việc phát triển chỉ số IQ. Theo nghiên cứu, những hoạt động tương tác như trò chơi lắp ghép, trò chơi trí tuệ hay các hoạt động sáng tạo giúp trẻ phát triển tư duy logic, cải thiện khả năng tập trung và ghi nhớ. 

Hãy để trẻ đưa ra lựa chọn

Trẻ sẽ có giai đoạn nổi loạn khi được khoảng 2 tuổi. Bắt đầu nói "không". Khi trẻ nói "không", thực chất đó là sự thức tỉnh của nhận thức về bản thân.

Lúc này, bố mẹ hướng dẫn trẻ tự lựa chọn và tự đưa ra quyết định. Trẻ có thể tự đưa ra lựa chọn ngay từ khi còn nhỏ sẽ tự tin khi làm nhiều việc hơn trong quá trình lớn lên.