Sự thay đổi gây chú ý ở siêu đập thủy điện lớn thứ 3 của Trung Quốc
Siêu đập thủy điện Khê Lạc Độ (Xiluodu) – một trong những công trình thủy điện lớn nhất thế giới – đã được thay toàn bộ hệ thống điều khiển công nghiệp phương Tây sang thiết bị nội địa, trước những lo ngại về an ninh quốc gia, cũng như nâng cao khả năng tự chủ chuỗi cung ứng của Trung Quốc.
Siêu đập Khê Lạc Độ là công trình thủy điện lớn thứ 3 ở Trung Quốc. Ảnh: Sasac.gov.cn.
Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), siêu đập Khê Lạc Độ nằm trên sông Kim Sa, tại ranh giới hai tỉnh Vân Nam và Tứ Xuyên. Đây là công trình thủy điện lớn thứ ba tại Trung Quốc (sau đập Tam Hiệp và đập Bạch Hạc Than) và lớn thứ 4 thế giới. Đập thủy điện này có tổng công suất lắp đặt 13.860 MW từ 18 tổ máy, mỗi tổ có máy công suất 770 MW.
Đập thủy điện Khê Lạc Độ được khởi công năm 2005 và được đưa vào vận hành thương mại toàn bộ vào năm 2014, với chi phí xây dựng vào khoảng 6,2 tỷ USD. Đập này trước đây sử dụng bộ điều khiển PLC của các hãng Siemens (Đức) và Schneider Electric (Pháp). Hệ thống mới sử dụng bộ vi xử lý Loongson 3C6000 do Trung Quốc tự thiết kế.
Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh có những lo ngại ngày càng tăng về nguy cơ tấn công mạng nhằm vào các hệ thống điều khiển công nghiệp, có thể ảnh hưởng tới các công trình mang tầm cỡ quốc gia của Trung Quốc.
Hơn một thập kỷ trước, Israel bị cáo buộc sử dụng sâu máy tính Stuxnet thông qua lỗ hổng của bộ điều khiển PLC Siemens để phá hoại chương trình hạt nhân Iran. Mã độc được thiết kế đặc biệt để điều khiển tốc độ quay của máy ly tâm, khiến chúng bị hỏng trong khi hệ thống vẫn báo “hoạt động bình thường”.
“Việc nội địa hóa hoàn toàn thiết bị điều khiển lõi của hệ thống đã đặt nền tảng vững chắc về công nghệ cho vận hành an toàn, ổn định lâu dài của công trình thủy điện đẳng cấp thế giới này”, tập đoàn Loongson cho biết, theo SCMP.
Loongson là tập đoàn thiết kế chip bắt nguồn từ Viện Công nghệ Máy tính thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. Tập đoàn đi vào hoạt động thương mại từ năm 2011, trở thành nhân tố chủ chốt trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ phương Tây.
Năm 2023, Bộ Thương mại Mỹ đưa Loongson vào danh sách đen, áp đặt hạn chế tiếp cận công nghệ và linh kiện Mỹ với cáo buộc hỗ trợ hiện đại hóa quân đội Trung Quốc.
Tháng trước, Loongson đã chính thức ra mắt bộ vi xử lý đa năng 3C6000. Bộ vi xử lý này loại bỏ nhu cầu phụ thuộc vào giấy phép công nghệ nước ngoài hoặc chuỗi cung ứng nước ngoài.
Trên website chính thức, Loongson cho biết hệ thống sử dụng bộ vi xử lý 3C6000 cũng đã được lắp đặt thành công tại siêu đập thủy điện Tam Hiệp và đập Hướng Gia Bá (Xiangjiaba), thay thế các linh kiện nước ngoài.
Bình luận