Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Tham dự Hội nghị có đồng chí Nguyễn Thái Học, Phó Bí thư Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương; đồng chí Bùi Văn Thạch - Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội Đảng XIV; đồng chí Nguyễn Minh Chung, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương; đồng chí Nguyễn Thị Thanh Bình - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương; đồng chí Nguyễn Tuấn Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu Dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương. Về phía Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam có đồng chí Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; đồng chí Đoàn Thanh Nô - Phó Bí thư phụ trách Đảng ủy, Phó Chủ tịch thường trực Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; các văn nghệ sĩ - lãnh đạo Liên hiệp, lãnh đạo các hội văn học nghệ thuật chuyên ngành trung ương, các hội văn học nghệ thuật địa phương.

Toàn cảnh Hội nghị lấy ý kiến góp ý văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng của Đảng ủy Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam

Thành phần tham gia đóng góp ý kiến tại Hội nghị là tập thể Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đảng uỷ, Ủy ban kiểm tra Đảng ủy Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; Bí thư, Phó Bí thư, Chi ủy viên Chi bộ cơ sở, trực thuộc Đảng ủy Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam. Việc lấy ý kiến tập trung vào 4 dự thảo văn kiện: Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; Dự thảo Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng; Dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam; Dự thảo Báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011 - 2025) và đề xuất, định hướng bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, đồng chí Nguyễn Thái Học, Phó Bí thư Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương khẳng định, hội nghị lấy ý kiến văn nghệ sĩ là rất quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa với tinh thần Nhân dân là chủ, Nhân dân làm chủ. Dự thảo văn kiện lần này không chỉ mang nhiệm kỳ 5 năm, mà còn định hướng chiến lược phát triển đến năm 2045 và xa hơn nữa. “Vì thế, trách nhiệm của chúng ta là nghiên cứu kỹ lưỡng, góp ý thẳng thắn, chân thành, xuất phát từ trí tuệ, tình cảm và trách nhiệm đối với Đảng và đất nước”, đồng chí Nguyễn Thái Học nhấn mạnh.

Đồng chí Nguyễn Thái Học, Phó Bí thư Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương phát biểu tại Hội nghị

Khẳng định văn hóa có vai trò nền tảng tinh thần, là nguồn lực nội sinh, động lực to lớn, điều tiết sự phát triển bền vững quốc gia

“Trong dự thảo lần này, nội dung về văn hóa và con người được nhấn mạnh hơn, coi đó là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh, động lực to lớn, điều tiết sự phát triển bền vững quốc gia”, đồng chí Nguyễn Thái Học khẳng định. Nhắc đến văn hóa và con người thì không thể không nói đến lực lượng văn nghệ sĩ, những người sáng tạo, gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc, tại Hội nghị, ông đề nghị các đại biểu tập trung góp ý sâu vào nội dung này, xuất phát từ thực tiễn hoạt động của mình. Ý kiến của mỗi ngành, mỗi lĩnh vực sẽ góp phần làm cho báo cáo tổng hợp được phong phú, đa chiều, có giá trị thực tiễn cao.

Tại Hội nghị, các đại biểu văn nghệ sĩ đóng góp ý kiến sôi nổi. Các đại biểu tham dự đều thống nhất đánh giá cao dự thảo các văn kiện hết sức, công phu, khoa học bài bản, có tính thực tiễn, phản ánh tư duy đổi mới tầm nhìn chiến lược, khát vọng phát triển vươn mình của dân tộc trong kỷ nguyên mới, trong đó có nhiều nội dung mới và rất quan trọng. Đặc biệt, dự thảo báo cáo đã dành một chương, là chương V của Dự thảo Báo cáo Chính trị nói về phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hóa và con người Việt Nam. Đồng chí Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam khẳng định: “Đây là một văn kiện định hướng chiến lược, sâu sắc và toàn diện”.

Đồng thời các đại biểu bày tỏ sự tuyệt đối tin tưởng, mong chờ, với định hướng và chiến lược đúng đắn của Đảng; sự đồng thuận của toàn xã hội, Đại hội XIV của Đảng sẽ thành công tốt đẹp, là dấu mốc lịch sử quan trọng, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, trong đó văn hóa, văn học nghệ thuật sẽ giữ vai trò quan trọng, vững chắc để phát triển đất nước bền vững trong kỷ nguyên mới dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Đồng chí Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Đỗ Hồng Quân bày tỏ ý kiến cân nhắc, bổ sung việc xây dựng, phát triển văn hóa cần được gắn kết chặt hơn với phát triển kinh tế, đặc biệt kinh tế sáng tạo, kinh tế số, du lịch văn hóa công nghiệp văn hóa. Đưa văn hóa gắn chặt vào mọi lĩnh vực đời sống.

Ông cho biết, dự thảo báo cáo đã đề cập đến việc chuyển đổi số, xây dựng và quản lý tốt môi trường văn hoá, nhưng cần đề cập việc ứng dụng công nghệ thông tin, dữ liệu số, truyền thông mới vào phát triển văn hóa. Theo ông việc số hóa di sản, đặc biệt giai đoạn từ khi có Đảng kho tàng số hóa nền văn hóa, văn học nghệ thuật là rất cần thiết.

Theo nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, cần bổ sung thêm nhiệm vụ về đổi mới chương trình giáo dục, đào tạo kỹ năng văn hóa, kỹ năng số – triển khai chương trình giáo dục văn hóa trong trường học, gia đình, cộng đồng. Để con người lớn lên trong thời đại số nhưng không mất đi những phẩm chất cao quý của cha ông Việt Nam ngàn đời. Cần có chính sách cụ thể hơn trong việc bồi dưỡng và phát huy đội ngũ văn nghệ sỹ, nhất là các tài năng trễ, các ngành nghệ thuật đặc thù như kiến trúc, mỹ thuật, âm nhạc dân tộc, điện ảnh, sân khấu.

Bên cạnh đó, ông cũng có một số kiến nghị đề xuất bổ sung vào dự thảo văn kiện như sau: Bổ sung vào Báo cáo Chính trị: mục riêng về phát triển công nghiệp văn hóa và chuyển đổi số trong văn hóa nghệ thuật, nêu rõ cơ chế, chính sách, chỉ tiêu cụ thể. Trong Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2026 – 2035: xác định các ngành sáng tạo văn học nghệ thuật, thiết kế, điện ảnh, âm nhạc là trụ cột của kinh tế tri thức và kinh tế sáng tạo. Trong Báo cáo xây dựng Đảng: nhấn mạnh vai trò phản biện, giám sát xã hội của văn nghệ sĩ; đồng thời đề cao đạo đức, bản lĩnh chính trị và tinh thần cống hiến của người làm văn hóa…

Dự thảo văn kiện Đại hội XIV nhấn mạnh văn hóa là nền tảng tinh thần, là nguồn lực nội sinh, là động lực phát triển - khẳng định đúng tầm hơn vai trò của văn hóa, của giới trí thức, văn nghệ sĩ.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết: “Trong nhiều năm, văn hóa đôi lúc bị xem như vấn đề thứ yếu, nguồn lực đầu tư còn hạn chế. Nhưng thực chất, văn hóa là con đường, còn chính trị, kinh tế, giáo dục… là những cỗ xe vận hành trên con đường đó. Nếu con đường văn hóa đi vào bóng tối, thì tất cả các cỗ xe đều sẽ lạc hướng. Nhưng nếu con đường văn hóa sáng rõ, thì mọi lĩnh vực khác đều có điểm tựa để phát triển. Điều này lịch sử đã chứng minh rất rõ: văn hóa hình thành trước, nó tạo nên chuẩn mực ứng xử của con người, mối quan hệ xã hội, thái độ đối với thiên nhiên và di sản”.

Thiếu tướng Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam đóng góp ý kiến tại Hội nghị

GS.TS. Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam trình bày ý kiến góp ý tại Hội nghị

Tại Hội nghị, các đại biểu trình bày nhiều vấn đề cụ thể về giải pháp phát triển bền vững công nghiệp văn hóa, rất cần có cơ chế, chính sách cụ thể. PGS. TS nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, PGS. TS Đỗ Lệnh Hùng Tú, KTS Phan Đăng Sơn, NSND Trịnh Thúy Mùi cùng nhiều đại biểu văn nghệ sĩ đề xuất hoàn thiện thể chế phát triển công nghiệp văn hóa, xem đây là ngành kinh tế mũi nhọn gắn với sáng tạo, bản quyền, thị trường và hội nhập quốc tế, cụ thể như hoàn thiện thể chế chính sách phát triển công nghiệp văn hóa và sáng tạo, về quyền sở hữu trí tuệ, bản quyền; chính sách thuế, ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp sáng tạo, khuyến khích mô hình “đô thị sáng tạo” nơi kiến trúc, nghệ thuật, công nghệ, kinh tế và đời sống hòa quyện với nhau vì lợi ích hưởng thụ của nhân dân và phát triển kinh tế vùng miền và quốc gia…

Vấn đề triển khai – đưa văn kiện vào đời sống, theo NSND Trịnh Thúy Mùi - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, thể chế cần cụ thể chuyên nghiệp và quy chuẩn công tác quản lý nhà nước để nhân dân được thụ hưởng. Bà đồng thời bày tỏ mong mỏi có những giải pháp cụ thể, sát sao, phát huy, làm rõ hơn cơ chế chính sách cụ thể cho văn nghệ sĩ để kích thích sự sáng tạo, cống hiến.

NSND Trịnh Thúy Mùi - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam nếu ý kiến tại Hội nghị

Nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh (Chủ tịch Hội VHNT Thái Nguyên) và TS. Đào Huy Toàn (Chủ tịch Hội VHNT Quảng Ninh) đã đề nghị Đảng, Nhà nước sớm có cơ chế phản hồi và ứng dụng tinh thần Văn kiện vào thực tiễn sáng tạo văn học – nghệ thuật, để mỗi nghị quyết của Đảng thực sự sống trong đời sống văn hóa, nghệ thuật của nhân dân.

Tại Hội nghị, KTS Phan Đăng Sơn, nhà thơ Hải Thanh, nhà thơ Hữu Việt bàn nhiều về việc tạo môi trường thuận lợi, nâng cao nguồn lực, đãi ngộ và tôn vinh xứng đáng văn nghệ sĩ.  Nâng cao quyền tự do sáng tạo trong khuôn khổ pháp luật, phù hợp với truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, đi đôi với nâng cao trách nhiệm xã hội và trách nhiệm công dân, trách nhiệm của văn nghệ sĩ lăng nghe các tiếng nói phản biện của tập thể (các hội văn học nghệ thuật, các Hội chuyên ngành ở Trung ương), của cá nhân.

Nhà thơ Hữu Việt cho rằng vấn đề môi trường tự do sáng tạo - trong văn kiện đã được khẳng định - vậy văn nghệ sĩ có vai trò, trách nhiệm như thế nào. Theo ông vấn đề trách nhiệm của văn nghệ sĩ trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt trong kỷ nguyên số khi nhiều vấn đề về đạo đức cần được quan tâm hơn hết. “Khi văn nghệ sĩ nhìn nhận được trách nghiệm mới đóng góp được hết năng lực của minh” - nhà thơ Hữu Việt nhận định. Ông đồng thời nêu thêm ý kiến việc quảng bá phát huy văn hóa Việt Nam ra nước ngoài, đặc biệt là ngôn ngữ. Việc quảng bá là một trong những mục tiêu trọng điểm của toàn cầu hóa, của kỷ nguyên số.

Một số điểm xác đáng về văn hóa sẽ được bổ sung dự thảo văn kiện

Tại Hội nghị, đồng chí Bùi Văn Thạch - Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội Đảng XIV đánh giá cao những ý kiến xác đáng, sâu sắc của các văn nghệ sĩ.

Đồng chí Bùi Văn Thạch - Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội Đảng XIV đánh giá cao những ý kiến xác đáng, sâu sắc của các văn nghệ sĩ.

Ông cho biết, khi soạn thảo dự thảo phải đảm bảo các nguyên tắc: văn kiện phải là “văn bia”, phải ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu, dễ làm, dễ tổ chức thực hiện có tính hành động cao, giảm bớt yếu tố hàn lâm, Nghị quyết phải gắn với hơi thở cuộc sống, có tính đại chúng. Bởi ngắn gọn nên không thể chi tiết được những nội dung cụ thể, chi tiết của từng ngành, lĩnh vực. Ông khẳng định sẽ tích hợp những góp ý để đạt được yêu cầu của từng ngành cụ thể.

Đồng chí Bùi Văn Thạch khẳng định tầm quan trọng của văn hóa tại Hội thảo: “Văn hóa không cần so sánh với ai bởi văn hóa và con người chính là nền tảng của là xã hội, là lĩnh vực tinh túy, điều đó đã được thể hiện trong văn kiện lần này” và cho biết trong dự thảo văn kiện phần văn hóa sẽ được bổ sung một số điểm rất xác đáng từ ý kiến của các văn nghệ sĩ sau Hội thảo. Vấn đề là để làm văn hóa thực sự tỏa sáng, sẽ có nghị quyết lấy từ văn kiện về phát triển đột phá về văn hóa hoặc công nghiệp văn hóa trở thành một ngành kinh tế thực sự không thua kém mà còn tạo ra hiệu quả cao hơn những ngành kinh tế khác. Không chỉ tính bằng tiền mà giá trị hơn là hiệu ứng xã hội - nguồn lực quốc gia.

Phát biểu tiếp thu và bế mạc Hội nghị, TS. Đoàn Thanh Nô, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam nhận định Hội nghị đã diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn, trí tuệ và đầy trách nhiệm với 14 ý kiến của các đại biểu đến từ các Hội chuyên ngành trung ương và các Hội Văn học nghệ thuật địa phương. TS Nô đã tổng hợp các ý kiến đóng góp của các đại biểu vào 4 nhóm nội dung lớn, đó là: (1) Nhóm tư tưởng - văn hóa - con người; (2) Nhóm chính sách - thể chế - nguồn lực; (3) Nhóm đạo đức - trách nhiệm - vai trò nghệ sĩ; (4) Nhóm triển khai - đưa văn kiện vào đời sống. 

TS. Đoàn Thanh Nô, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam phát biểu tiếp thu và bế mạc Hội nghị

TS Nô khẳng định: “Đây không chỉ là một hoạt động chính trị quan trọng, mà còn là diễn đàn của trí tuệ, của tâm huyết và niềm tin, nơi đội ngũ văn nghệ sĩ cả nước thể hiện tình cảm sâu sắc, niềm tự hào và ý thức công dân đối với Đảng, với Tổ quốc và với sự nghiệp văn hóa dân tộc. Mỗi ý kiến phát biểu là một viên gạch góp vào nền móng trí tuệ của Đảng, phản ánh niềm tin, trách nhiệm và khát vọng của giới văn nghệ sĩ Việt Nam trong công cuộc dựng xây và phát triển đất nước”.

Tất cả các ý kiến đóng góp sẽ được Đảng ủy, Thường trực Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổng hợp đầy đủ, trung thực, báo cáo lên Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương và Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, góp phần làm phong phú thêm cơ sở lý luận và thực tiễn cho các văn kiện trình Đại hội.