Tôn vinh những đóng góp bền bỉ cho công tác sưu tầm, nghiên cứu văn nghệ dân gian

Buổi lễ có sự tham dự của bà Bùi Thanh Tâm, Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; GS. TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam; NSNA Hồ Sĩ Minh, Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam; ông Nguyễn Văn Tân, Phó Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam…

Các đại biểu tham dự buổi Lễ. Ảnh: Huyền Thương

Tại buổi Lễ, GS. TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam gửi lời chúc mừng những hội viên đã đạt giải sưu tầm, nghiên cứu văn hoá, văn nghệ dân gian năm 2025. Đồng thời nhấn mạnh rằng, giải thưởng Văn nghệ dân gian hằng năm của Hội đã hỗ trợ, động viên, khuyến khích không ít hội viên trong hoạt động sưu tầm, nghiên cứu; góp phần gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, văn nghệ dân gian Việt Nam.

Về kết quả giải thưởng Văn nghệ dân gian năm 2025, GS. TS Lê Hồng Lý cho biết, năm nay, Văn phòng Hội đã nhận được 70 công trình đăng ký dự giải thưởng, trong đó, 59 công trình được trình Hội đồng thẩm định, đánh giá, xếp loại.

Sau quá trình xét giải, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đã quyết định trao tặng Giải thưởng và tặng phẩm cho 49 công trình, cụ thể gồm: 3 giải Nhì B; 9 giải Ba A; 21 giải Ba B; 14 giải Khuyến khích; 2 Tặng phẩm.

GS. TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phát biểu tại buổi Lễ.

Ảnh: Huyền Thương

Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam nhấn mạnh, trong số các công trình dự giải năm nay, số công trình nghiên cứu tăng hơn so với những năm trước. Điều này đúng với chủ trương của Ban Chấp hành Hội nêu ra từ đầu Nhiệm kỳ VIII là tăng cường các công trình nghiên cứu chuyên sâu, các công trình nghiên cứu lớn, tổng hợp như văn hóa tộc người, văn hóa vùng, miền.

Về chuyên sâu, mùa giải năm nay đã có những công trình chuyên biệt về một loại hình, về một vùng, miền, một tộc người như: Nhóm tác giả Đặng Thị Oanh ở Lào Cai với công trình ngàn trang, cho độc giả cái nhìn toàn diện về Nghi lễ và dân ca nghi lễ của người Dao ở Việt Nam; Nhóm tác giả La Mai Thi Gia ở Thành phố Hồ Chí Minh vừa sưu tầm những tư liệu hoàn toàn mới, vừa khảo cứu chuyên biệt về Văn học dân gian Cà Mau; Nhóm tác giả A Jar và Nguyễn Tiến Dũng ở Tây Nguyên đã khảo sát, giới thiệu gần như toàn bộ các Trò chơi dân gian của người Bahnar.

Bên cạnh đó, cũng có nhiều công trình dày dặn, ngàn trang, nghiên cứu vùng, miền hoặc nghiên cứu chuyên sâu về thể loại, về loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian các dân tộc Việt Nam.

PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và GS. TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam trao giải Nhì B cho các tác giả. Ảnh: Huyền Thương

“Nhìn lại mùa giải năm 2025 chúng ta thấy chủ trương chuyển hướng sang nghiên cứu chuyên sâu của Ban Chấp hành đề ra là đúng đắn và bước đầu thu được kết quả đáng khích lệ. Đồng thời cũng cho thấy hiệu quả của hoạt động tập huấn, trại viết và tài trợ hằng năm của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam.

Xin nói thêm rằng, các công trình trại viết và tài trợ của Hội đã được triển khai một cách bài bản, chặt chẽ và nghiêm túc. Hội đồng khoa học của Hội từng bước đã thực hiện các khâu duyệt, góp ý đề tài; hợp đồng triển khai và nghiệm thu kết quả đề tài. Phương thức quản lý chặt chẽ của Hội không chỉ đem lại hiệu quả đầu tư mà còn tạo cho nhiều hội viên thói quen và kinh nghiệm thực hiện một cách khoa học công trình sưu tầm, nghiên cứu. Nhờ vậy, nhiều công trình trong số đó đã được xuất bản. Đó chính là cái nền để ra đời những công trình dự giải hằng năm”, GS. TS Lê Hồng Lý nhận xét.

Trao giải Ba A cho các tác giả. Ảnh: Huyền Thương

Trao giải Ba B cho các tác giả. Ảnh: Huyền Thương

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đó, theo GS. TS Lê Hồng Lý không ít công trình vẫn còn tồn tại những hạn chế cần phải lưu ý, khắc phục. Về nội dung, nhiều công trình vẫn ở dạng tập hợp, chưa có được những phân tích, lý giải chuyên sâu. Về hình thức, vẫn còn những công trình cẩu thả, nhiều lỗi chính tả, nhiều thiếu sót về in ấn, trình bày không đúng quy tắc, quy chuẩn như quy định…

Có một số công trình có chất lượng khá tốt được các tác giả gửi về nhưng không đúng chuyên ngành văn hóa, văn nghệ dân gian, nên theo Quy chế không thể trao giải. Cũng xảy ra trường hợp hãn hữu là công trình đã được xuất bản thành sách từ nhiều năm trước, nhưng vẫn gửi bản thảo dự giải, mượn người đứng tên dự giải và Hội đồng xét giải đã kịp thời phát hiện.

Trao giải Khuyến khích cho các tác giả. Ảnh: Huyền Thương

Trong dịp này, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đã tổ chức mừng thọ các hội viên cao tuổi.

Mừng thọ các hội viên tròn 70, 80 tuổi. Ảnh: Huyền Thương

Cùng với đó là tổ chức Lễ phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian cho 5 nghệ nhân: Vũ Tiến Út (Quảng Ninh) lĩnh vực Thực hành và truyền dạy hát Chèo; Chảo Vần Chẳn (Lào Cai) lĩnh vực Thực hành và truyền dạy hát dân ca của người Dao Đỏ; Phàn Thị Đanh (Lào Cai) lĩnh vực Thực hành và truyền đạt hát dân ca của người Dao Tuyển; Vũ Thị Nhàn (Quảng Ninh) lĩnh vực Thực hành và truyền đạt hát Đúm; Hà Thị Niên (Quảng Ninh) lĩnh vực Thực hành và truyền dạy nghi lễ Then cổ của người Tày.

Bà Bùi Thanh Tâm, Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và GS. TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam trao danh hiệu Nghệ nhân dân gian cho các nghệ nhân. Ảnh: Huyền Thương

Trước thềm buổi Lễ, các đại biểu và khách mời đã tham quan triển lãm “Thành tựu văn hóa, văn nghệ dân gian Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước thống nhất (1975–2025)”.

PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và các đại biểu tham quan triển lãm. Ảnh: Huyền Thương

Một số công trình nghiên cứu được trưng bày tại triển lãm. Ảnh: Huyền Thương

Triển lãm giới thiệu những thành quả tiêu biểu trong công tác sưu tầm, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, văn nghệ dân gian suốt nửa thế kỷ qua, góp phần khẳng định sức sống bền bỉ của di sản văn hóa dân tộc trong đời sống đương đại, đồng thời góp phần bồi đắp niềm tự hào, ý thức gìn giữ và lan tỏa bản sắc văn hóa Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.

Huyền Thương

Trao giải thưởng Văn nghệ dân gian Việt Nam năm 2024 cho 45 công trình

Các công trình được trao giải tại giải thưởng Văn nghệ dân gian Việt Nam năm 2024 là sự ghi nhận những đóng góp của...