4 bí mật về phát triển trí thông minh ở bé trai mà 90% bố mẹ đều hiểu sai

Khi nói đến việc nuôi dạy con trai, hầu như bố mẹ nào cũng có cả “trăm câu chuyện” để chia sẻ. Có lúc trẻ là thiên thần đáng yêu, nhưng chỉ vài phút sau lại biến thành “cơn lốc nhỏ” khiến bố mẹ vừa bất lực vừa buồn cười. 

Gần đây, các bà mẹ đều than phiền cùng một nỗi lo: Vì sao con trai cứ lần lữa mãi không chịu làm bài tập? Vì sao con khó ngồi yên trong lớp? Vì sao con dễ nổi nóng?

Sự thật là, phần lớn những hành vi ấy không phải do trẻ cố ý chống đối hay không nghe lời. Chỉ là bố mẹ chưa thật sự hiểu cách con trai vận hành cảm xúc, suy nghĩ và năng lượng của mình.

Theo đó, có bốn sự thật quan trọng về việc nuôi dạy con trai, khi nắm được, quá trình trưởng thành của trẻ thuận lợi hơn.

Não của bé trai phát triển chậm hơn 

Thực tế, não bộ của bé trai thường phát triển chậm hơn bé gái cùng tuổi khoảng 1-2 năm, đặc biệt là vùng vỏ não trước trán, khu vực chịu trách nhiệm về khả năng kiểm soát cảm xúc, tập trung, lập kế hoạch và tự quản lý hành vi. Đây là phần phát triển muộn nhất, nên nhiều bé trai gặp khó khăn trong các nhiệm vụ đòi hỏi sự kiên nhẫn và tập trung lâu.

Điều này lý giải vì sao bé trai dễ xao nhãng trong lớp, ngồi không yên, hoặc luôn trì hoãn bài tập về nhà. Không phải con cố tình lười biếng hay chống đối, mà đơn giản là não bộ chưa kịp “lớn” để đáp ứng yêu cầu đó.

Tiểu Minh, một học sinh lớp ba, là ví dụ tiêu biểu. Mẹ bé từng căng thẳng mỗi tối vì phải thúc ép con làm bài. Nhưng khi hiểu rằng chậm hơn về phát triển thần kinh là điều bình thường ở bé trai, chị dừng la mắng và điều chỉnh kỳ vọng. Chị nói: “Nhìn lại mới thấy trước đây mình quá lo. Còn con thì rất bình thản.”

Vì vậy, điều quan trọng nhất là cho con trai thời gian để não bộ phát triển đúng nhịp riêng, kèm theo sự hướng dẫn nhẹ nhàng và phù hợp. Khi bố mẹ kiên nhẫn, con sẽ dần học được cách tập trung, tự chủ và chịu trách nhiệm.

Con trai cần phải năng động hơn

Đôi khi chúng ta cảm giác như các bé trai không bao giờ chịu ngồi yên. Chỉ cần làm bài tập một chút là con bắt đầu ngọ nguậy, vặn vẹo, đến giờ ăn thì lắc lư, chân tay lúc nào cũng muốn hoạt động.

Thực ra, khoa học đã chỉ ra rằng testosterone khiến các bé trai sở hữu mức năng lượng cao và nhu cầu vận động lớn hơn. Không chỉ vậy, trong lúc vận động, cơ thể còn sản sinh dopamine và norepinephrine, hai chất giúp cải thiện sự tập trung. Nghĩa là đôi khi chuyển động chính là cách để não bộ của bé trai ổn định lại, không phải dấu hiệu của sự bướng bỉnh.

Vì vậy, lần tới khi thấy con trai bồn chồn, đừng vội nghĩ rằng con “không chịu nghe lời”. Hãy cho con chạy vài vòng, nhảy vài phút, hoặc vận động nhẹ trước khi ngồi vào bàn học. Khi nhu cầu vận động được giải tỏa, con thường hoàn thành bài tập nhanh, tập trung và vui vẻ hơn.

Bé trai thể hiện cảm xúc trực tiếp

Não bộ cảm xúc của bé trai phát triển chậm hơn, nên nhiều khi các em không biết gọi tên hay diễn đạt cảm xúc của mình. Thay vì nói “con buồn”, “con thất vọng”, các em lại dễ phản ứng bằng sự hờn dỗi, bực bội hoặc thậm chí là một cơn bùng nổ cảm xúc.

Một cậu bé ném mạnh chiếc cặp xuống sàn rồi chạy thẳng vào phòng, đóng cửa lại và không chịu bước ra. Đó là cách cậu bé bộc lộ nỗi bất mãn mà chưa thể diễn đạt bằng lời.

Người mẹ nhẹ nhàng rót cho con một cốc nước, ngồi cạnh một lúc mà không thúc ép. Khi con bình tĩnh hơn, bà mới biết rằng con đã thua một trận bóng đá trong giờ thể dục và cảm thấy rất buồn, rất thất vọng về bản thân.

Hóa ra, đứa trẻ chưa có đủ ngôn ngữ và kỹ năng cảm xúc để nói ra điều mình đang cảm nhận. Vì vậy đối với bố mẹ, điều quan trọng không phải dập tắt cảm xúc của con, mà kiên nhẫn, quan sát và giúp con học cách diễn đạt cảm xúc lành mạnh.

Các bé trai cần được hướng dẫn rõ ràng

Khi mẹ nói với con trai: “Dọn phòng đi!”, rất có thể bé đứng ngơ ngác vì không biết nên bắt đầu từ đâu. Nhưng nếu mẹ nói rõ: “Con đặt sách lên kệ, cất quần áo vào tủ và gấp chăn lại nhé”, mọi thứ sẽ trở nên dễ hiểu hơn.

Không phải trẻ cố ý chống đối hay thiếu nỗ lực. Đơn giản là não bộ của bé trai xử lý các chỉ dẫn phức tạp kém hơn, nên những yêu cầu chung chung khiến trẻ bối rối. Vì vậy, lần sau khi muốn trẻ làm việc gì, hãy thử chia nhỏ nhiệm vụ. 

Nuôi dạy con giống như chăm một cái cây, không thể thúc ép nở hoa, mà cần được chăm sóc đúng cách. Mỗi loại cây có tốc độ sinh trưởng riêng. Các bé trai cũng có hành trình phát triển riêng. Nuôi dạy con trai cần sự thấu hiểu. Khi bố thay đổi góc nhìn, mọi thứ sẽ dễ dàng hơn.

Mỗi cậu bé đang lớn lên theo cách rất riêng. Việc của bố mẹ là đồng hành, quan sát và cho con đủ thời gian để trưởng thành.