Khác biệt giữa trẻ ngủ trưa và không ngủ trưa, khoảng cách lớn cả về EQ và IQ

Trên thực tế, giấc ngủ trưa quan trọng với trẻ như việc cắm sạc điện thoại vậy. Mặc dù chỉ vài chục phút, nhưng khoảng thời gian này có thể mang lại nhiều lợi ích. 

Nhiều nghiên cứu cho thấy, giấc ngủ trưa giúp nạp thêm năng lượng vào buổi chiều và hiệu suất công việc cũng tăng lên. Khi được nghỉ ngơi hợp lý, trẻ em có khả năng tập trung và xử lý thông tin tốt hơn, nâng cao hiệu quả học tập và hoạt động vui chơi.

Trẻ em thường năng động, thích vui chơi và chạy nhảy mỗi ngày. Nếu không được sạc điện vào buổi trưa, sẽ dễ bị "hỏng" vào buổi chiều, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, cáu gắt và thiếu tập trung. 

Các chuyên gia tiến hành cuộc nghiên cứu, họ chia nhóm trẻ em thành hai nhóm nhỏ: Nhóm ngủ trưa và nhóm không ngủ trưa. Kết quả cho thấy, trẻ ngủ trưa thường xuyên có chỉ số IQ trung bình cao hơn gần 7 điểm so với trẻ không ngủ trưa.

Chênh lệch 7 điểm có điểm gì khác biệt? Trong những năm phát triển quan trọng nhất của trẻ, sự khác biệt nhỏ này có thể tạo nên sự khác biệt lớn về khả năng học tập, hiểu biết, khả năng kiểm soát cảm xúc, thậm chí cả kỹ năng giao tiếp trong tương lai. Hầu hết trẻ có IQ cao dễ dàng hơn trong việc hiểu bài giảng, giải quyết vấn đề tốt hơn.

Vậy khác biệt giữa trẻ ngủ trưa và không ngủ trưa là gì?

Giấc ngủ trưa giúp não bộ của trẻ “khởi động lại”, có động lực học tập hơn vào buổi chiều

Vào thời thơ ấu của trẻ, các kết nối giữa các tế bào thần kinh trong não đang được xây dựng nhanh. Trong giai đoạn này, hệ thống nhận thức cũng phát triển nhanh chóng.

Đây là thời điểm quan trọng để hình thành những kỹ năng tư duy, khả năng giải quyết vấn đề. Nếu não không được "dọn dẹp bộ nhớ đệm" vào buổi trưa, sẽ buộc phải đối mặt với những thử thách mới vào buổi chiều với một cái đầu đầy "dữ liệu cũ".

Nghiên cứu cho thấy, những trẻ không ngủ trưa dễ uể oải hoặc có tâm trạng không tốt vào buổi chiều. Tình trạng này làm giảm khả năng tiếp thu kiến thức, trẻ khó khăn trong việc duy trì sự tập trung. Vì vậy, không ngạc nhiên khi trẻ thường bộc phát cảm xúc thất thường, dễ mất tập trung khi làm bài tập.

Sự thiếu hụt giấc ngủ trưa có thể khiến trẻ trở nên cáu kỉnh, dễ dàng bị kích thích và không thể hợp tác trong các hoạt động nhóm.

Ngược lại, giấc ngủ trưa giúp não bộ của trẻ “khởi động lại”, mang lại một cảm giác tươi mới và có động lực học tập hơn vào buổi chiều. Khi trẻ được nghỉ ngơi hợp lý, não bộ có cơ hội xử lý và sắp xếp lại thông tin đã tiếp nhận trong suốt buổi sáng. Điều này giống như việc khởi động lại một chiếc máy tính, giúp loại bỏ các dữ liệu không cần thiết và tối ưu hóa hiệu suất hoạt động.

Giấc ngủ trưa giúp não bộ của trẻ “khởi động lại”.

Tạo điều kiện thuận lợi cơ thể tiết hormone tăng trưởng

Nghiên cứu chỉ ra rằng, tiết hormone tăng trưởng trong giấc ngủ sâu cao gấp nhiều lần so với khi thức. Và đối với giấc ngủ trưa cũng vậy, khi trẻ dễ chìm vào giấc ngủ sâu, trong khoảng thời gian này, hormone tăng trưởng được sản xuất và phát huy tác dụng mạnh mẽ, thúc đẩy sự phát triển cơ bắp, xương và các mô khác.

Đồng thời, khả năng miễn dịch, sức đề kháng và khả năng phục hồi cũng âm thầm tăng lên vào thời điểm này. Trong giấc ngủ trưa, các tế bào miễn dịch hoạt động tích cực hơn. 

Tại sao một số trẻ không chịu ngủ trưa? 

Lịch trình làm việc và nghỉ ngơi hỗn loạn 

Nhiều gia đình đi ngủ muộn vào ban đêm và dậy muộn vào buổi sáng. Ví dụ, bố mẹ đi ngủ vào khoảng 11 giờ tối hôm trước và thức dậy lúc 8, 9 giờ sáng hôm sau. Điều này khiến đồng hồ sinh học của cả gia đình bị rối loạn, trẻ cũng khó thiết lập được thói quen ngủ hợp lý.

Vì vậy, bố mẹ nên làm gương trước, đi ngủ và thức dậy vào những giờ cố định để thiết lập nhịp sinh học. Việc này giúp cơ thể điều chỉnh lại đồng hồ sinh học, mang lại cảm giác thư giãn và sảng khoái khi thức dậy. 

Ngoài ra, việc tạo ra một thói quen đi ngủ tích cực cũng rất quan trọng. Bố mẹ có thể bắt đầu bằng cách thiết lập một giờ đi ngủ cố định cho trẻ, cùng với những hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc trò chuyện nhanh. 

Tạo ra một môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái.

Môi trường quá ồn ào và kích thích, khiến trẻ khó bình tĩnh

Nhiều trường hợp ở nhà, TV vẫn bật, tiếng xoong chảo va chạm vào nhau trong bếp vào buổi trưa, bầu không khí ồn ào và không thích hợp cho giấc ngủ. Hay bố mẹ xem video ngắn trong khi cho con đi ngủ và vô tình bật loa ngoài, làm cho trẻ không thể thư giãn hoàn toàn.

Trẻ em không có khả năng "tự lọc" thông tin như người lớn. Khi nghe thấy những âm thanh xung quanh, não bộ nhanh chóng chuyển sang trạng thái cảnh giác: "Có chuyện gì đang xảy ra không? Mình có bỏ lỡ điều gì thú vị không?" Điều này khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ trưa, và thay vì được nghỉ ngơi, trẻ trở nên căng thẳng và khó chịu.

Cách tiếp cận đúng đắn là tạo ra một môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái. Mẹ có thể kéo rèm, tắt các thiết bị điện tử, và bật tiếng ồn trắng nhẹ nhàng để tạo ra một không gian an toàn cho giấc ngủ. 

Ngủ trưa không phải là “lựa chọn tùy ý”, mà là “cửa sổ vàng” giúp trẻ cao lớn, thông minh hơn, điều hòa tâm trạng và tăng cường thể lực.

Một giấc ngủ trưa chất lượng giúp trẻ phát triển não bộ và cải thiện khả năng tập trung, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho sự học hỏi và phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, trẻ không tự nhiên hình thành thói quen tốt, mà nên rèn luyện thông qua hướng dẫn, đồng hành và kiên trì từ bố mẹ.