“Thấy ngoài và trong tháng 8/2025”: Bản hòa ca lịch sử và khát vọng

Thấy ngoài và trong Tháng 8/2025

Tác giả: TS. KTS Phan Đăng Sơn

Muôn vạn sao vàng trên nền đỏ

Cờ tung bay khắp phố thị thôn làng

Đỉnh cột vờn ca cùng mây trắng

Hiên nhà kết an bình mênh mang

Tám mươi năm rồi vượt triệu gian nan

Đất nước đuổi chiến tranh vào quá khứ

Quê hương đón hòa bình khắp xứ

Ấm no hạnh phúc dâng trào

Mùa thu này non sông xôn xao

Đổi đất thay trời giang sơn sắp lại

Tiếp kỷ nguyên nhập dòng thế giới

Mong mai rạng chói Việt Nam ngời

Chiếc lá mùa nhuốm nắng đang vui

Bay xào xạc bên công viên ngày mới

Hẹn nụ mầm biếc tưng bừng rời rợi

Hoa hé chào hứa quả đơm sai

Tuy ngổn ngang gian khó mặn mòi

Vẫn chờ ta chặng đường phía trước

Nhưng mang niềm tin dấn bước

Sẽ vượt thôi như ý chí đã từng

Thả nỗi lòng để tận hiến rưng rưng

Không có gì quý hơn tự do độc lập

Hồ Chí Minh đã tuyên ngôn vì dân tộc

Trong nắng Ba Đình từ thủa đơn sơ

Trong mắt ta vừa lấp lánh sắc cờ

Phần phật bay ánh sao vàng chói lói

Vào tương lai tiếp mùa thu vẫy gọi

Vươn cao cùng thế giới xanh ngời

Kết tình yêu trong triệu tỉ nụ cười

Đất nước, quê hương, gia đình, đôi lứa

Lòng mở tung cùng thanh tân hớn hở

Bay lên nào! bay lên nào! ước mơ

Mùa thu tràn cung bậc nhạc và thơ!

Ảnh minh họa

Có những mùa thu đi vào lịch sử dân tộc như dấu mốc bất tử. Tháng Tám, Tháng Chín là mùa thu như thế. Từ bản hùng ca Cách mạng Tháng Tám, từ Tuyên ngôn Độc lập ở Quảng trường Ba Đình, đến hôm nay, những mùa thu ấy luôn gợi lại trong lòng người Việt niềm tự hào, sự tri ân và khát vọng đổi thay. Trong mạch nguồn ấy, TS, KTS Phan Đăng Sơn – Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam – đã gửi đến bạn đọc bài thơ “Thấy ngoài và trong Tháng 8/2025”, như một khúc hòa ca vừa hào sảng vừa tha thiết.

Bài thơ mở ra bằng hình ảnh thiêng liêng: Muôn vạn sao vàng trên nền đỏ / Cờ tung bay khắp phố thị thôn làng. Ở đây, lá cờ Tổ quốc không còn chỉ là sắc màu thị giác, mà đã trở thành biểu tượng của sức mạnh tinh thần, của sự kết nối giữa phố thị và thôn làng, giữa không gian bao la và sự bình yên của mái nhà.

Tác giả nhìn lại hành trình gian nan của đất nước: Tám mươi năm rồi vượt triệu gian nan / Đất nước đuổi chiến tranh vào quá khứ. Câu thơ như một bản tổng kết súc tích, hàm chứa chiều dài lịch sử và sức mạnh chiến thắng. Nhưng Phan Đăng Sơn không dừng lại ở hoài niệm. Ông khẳng định con đường phía trước, khi dân tộc đang hội nhập sâu rộng: Tiếp kỷ nguyên nhập dòng thế giới / Mong mai rạng chói Việt Nam ngời. Giữa hơi thở thơ ca, người đọc cảm nhận rõ tầm nhìn chiến lược của một nhà kiến trúc – người luôn suy tư về chỗ đứng của dân tộc trong tổng thể toàn cầu.

Điểm đặc biệt là sự song hành giữa chất sử thi và chất trữ tình. Hình ảnh thiên nhiên trong khổ thơ: Chiếc lá mùa nhuốm nắng đang vui / Bay xào xạc bên công viên ngày mới mang đến cảm giác gần gũi. Chiếc lá, nụ mầm, hoa hé không chỉ gợi vẻ đẹp đời thường, mà còn là biểu tượng của sự hồi sinh, của thế hệ mới đang vươn lên trong bình minh đất nước.

Đặc biệt, nhà thơ đã đặt điểm tựa cho khát vọng hôm nay bằng ánh sáng Ba Đình: Không có gì quý hơn tự do độc lập / Hồ Chí Minh đã tuyên ngôn vì dân tộc / Trong nắng Ba Đình từ thủa đơn sơ. Đây là sự kết nối giữa hiện tại và cội nguồn, khẳng định giá trị bất biến của Tuyên ngôn Độc lập.

Bài thơ khép lại bằng điệp khúc hoan ca: Kết tình yêu trong triệu tỉ nụ cười… Bay lên nào! bay lên nào! ước mơ. Đó là sự hòa quyện tình yêu đất nước với tình yêu gia đình, đôi lứa, cộng đồng. Thơ ca ở đây không chỉ hướng tới mục tiêu lớn lao, mà còn trở về với giá trị nhân sinh thiết thân.

Là một nhà nghiên cứu văn nghệ dân gian, tôi từng nhiều năm đắm mình trong ca dao, dân ca, huyền thoại. Nhưng ở những tác phẩm như “Thấy ngoài và trong Tháng 8/2025”, tôi nhận ra sự tiếp nối tự nhiên: từ tiếng trống hội của cha ông đến khúc ca của thế hệ hôm nay, tất cả đều chung một mạch nguồn – tình yêu nước, niềm tự hào và khát vọng sống. Thơ Phan Đăng Sơn, với trải nghiệm của một kiến trúc sư, đã dựng nên một “công trình ngôn từ” vững chắc: nền móng là lịch sử, thân chính là hiện tại, và mái vòm là khát vọng tương lai.

Trong dòng chảy văn học nghệ thuật đương đại, tác phẩm này nhắc ta rằng: thơ ca vẫn còn nguyên sức mạnh đồng vọng, vẫn có khả năng dẫn dắt tâm hồn cộng đồng, gieo niềm tin và khơi mở ước mơ. Mùa thu của dân tộc, nhờ đó, không chỉ là mùa của lịch sử, mà còn là mùa của nhạc và thơ, của tình yêu và hi vọng.

TS. Đoàn Thanh Nô

"Vu lan báo hiếu" - thủ pháp "khoán thủ" và bản tụng ca hiếu nghĩa của nhà thơ Quản Minh Cường

Trong dòng chảy thơ ca Việt Nam, đề tài hiếu đạo từ lâu đã trở thành một mạch nguồn thiêng liêng, bền bỉ. Hiếu không...