Giải mã vì sao các chuyên gia nhi khoa nhận định "Hệ tiêu hóa là bộ não thứ 2 của cơ thể"

Trong những năm gần đây, cụm từ "hệ tiêu hóa là bộ não thứ 2 của cơ thể" được nhiều mẹ bỉm dặn dò nhau như một cách nói lên tầm quan trọng của việc lựa chọn dinh dưỡng cho trẻ

“Hệ tiêu hóa là bộ não thứ hai” – đây không phải là lời nói ẩn dụ, mà là kết luận của nhiều chuyên gia thần kinh – tiêu hóa trên thế giới.

Nhưng vì sao ruột – thứ ai cũng tưởng chỉ để tiêu hóa – lại được so sánh với bộ não? Để hiểu rõ điều này, bố mẹ cần khám phá mối quan hệ phức tạp giữa hệ tiêu hóa và hệ thần kinh, cũng như vai trò của hệ vi sinh vật trong đường ruột.

Vì sao nói "hệ tiêu hóa là bộ não thứ 2 của cơ thể"?

Ruột chứa hơn 100 triệu nơron thần kinh

Ruột chứa hơn 100 triệu nơron thần kinh – chỉ đứng sau não bộ (theo Đại học Columbia).

Điều này cho thấy rằng hệ tiêu hóa không chỉ đơn thuần là một ống dẫn thức ăn mà còn là một trung tâm điều khiển phức tạp với một mạng lưới thần kinh riêng biệt, được gọi là Hệ Thần Kinh Ruột (Enteric Nervous System). Hệ thống này hoạt động độc lập, có khả năng tự điều chỉnh và truyền tín hiệu đến não mà không cần qua các trung gian khác.

Hệ tiêu hóa có vai trò trong việc tiêu hóa, hấp thu dinh dưỡng.

Hệ thần kinh ruột có khả năng xử lý thông tin

Hệ thần kinh ruột được ví như một “bộ não thứ hai” vì nó có khả năng xử lý thông tin và phản ứng với các tình huống mà không cần sự can thiệp của não bộ.

Nó có thể điều chỉnh hoạt động của các cơ quan tiêu hóa, từ việc co bóp nhu động ruột đến tiết ra enzym tiêu hóa, đồng thời gửi tín hiệu liên tục đến não về các trạng thái cảm xúc và cảm giác.

Ví dụ, khi trẻ cảm thấy đói, hệ thần kinh ruột sẽ gửi tín hiệu đến não để kích thích cảm giác thèm ăn. Ngược lại, khi trẻ ăn đủ, nó sẽ thông báo cho não về cảm giác no, giúp điều chỉnh chế độ ăn uống.

Hệ thần kinh ruột có thể phát tín hiệu cảm xúc

Thêm vào đó, hệ thần kinh ruột còn liên quan đến cảm xúc. Khi trẻ trải qua cảm giác lo lắng hoặc căng thẳng, ruột có thể phản ứng bằng cách gây ra cảm giác buồn nôn hoặc khó chịu.

Nhiều người trong chúng ta đã từng trải qua cảm giác “bụng cảm thấy nặng nề” khi gặp áp lực. Điều này minh chứng cho mối liên hệ chặt chẽ giữa tâm trạng và sức khỏe tiêu hóa.

Khi trẻ trải qua cảm giác lo lắng hoặc căng thẳng, ruột có thể phản ứng bằng cách gây ra cảm giác buồn nôn hoặc khó chịu.

70% hệ miễn dịch nằm ở thành ruột

Một khía cạnh quan trọng khác là khoảng 70% hệ miễn dịch nằm ở thành ruột. Điều này có nghĩa là sức khỏe của hệ tiêu hóa có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng miễn dịch của cơ thể.

Hệ vi sinh vật trong ruột không chỉ giúp tiêu hóa thức ăn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Khi hệ vi sinh vật ở trạng thái cân bằng, giúp duy trì một hàng rào bảo vệ mạnh mẽ, ngăn chặn vi khuẩn và virus xâm nhập vào cơ thể.

Ngược lại, khi hệ vi sinh vật bị mất cân bằng, có thể dẫn đến các vấn đề như viêm nhiễm, dị ứng, và thậm chí các bệnh tự miễn. Sự mất cân bằng này gây ra tình trạng viêm mãn tính, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý.

Mẹ đừng chỉ hỏi “con ăn gì” mà nên hỏi “con tiêu hóa như thế nào”

Trẻ nhỏ có hệ thần kinh ruột cực nhạy. Khi sữa không phù hợp, hay tiêu hóa khó khăn, có thể gặp phải những triệu chứng như khó ngủ, gắt gỏng, dễ cáu và cảm thấy mệt mỏi. Nhưng thực chất, những hành vi mà mẹ nhìn thấy chỉ là phần nổi của tảng băng. Gốc rễ của vấn đề có thể bắt đầu từ ruột chưa ổn.

Kèm theo đó, hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ rất nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, từ chế độ ăn uống đến môi trường sống. Khi trẻ tiêu thụ sữa hoặc thực phẩm không phù hợp, hoặc khi hệ vi sinh vật trong ruột bị mất cân bằng, trẻ sẽ cảm thấy khó chịu. Những triệu chứng này có thể dẫn đến việc trẻ quấy khóc nhiều hơn, khó ngủ và không thể thư giãn. 

Khi trẻ tiêu thụ sữa hoặc thực phẩm không phù hợp, hoặc khi hệ vi sinh vật trong ruột bị mất cân bằng.

Hệ tiêu hóa khỏe mạnh giúp trẻ thoải mái, là tiền đề để hấp thu tối ưu các dưỡng chất quan trọng khác như DHA, Canxi, Vitamin và các khoáng chất cần thiết cho sự phát triển. DHA, chẳng hạn, rất cần thiết cho sự phát triển não bộ và thị lực của trẻ. Nếu hệ tiêu hóa không hoạt động hiệu quả, khả năng hấp thụ những dưỡng chất này sẽ bị giảm.

Chọn loại sữa hỗ trợ tiêu hóa tốt cho trẻ

Khi gánh nặng tiêu hóa giảm đi, trẻ dễ dàng hấp thu dinh dưỡng hơn. Việc lựa chọn các loại đạm thân thiện, ví dụ như đạm A2 trong các sản phẩm của a2 platinum, là một lựa chọn thông minh cho bố mẹ.

Đạm A2 được cho là dễ tiêu hóa hơn so với đạm A1, giúp giảm thiểu các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, khó tiêu, và không gây áp lực cho hệ tiêu hóa của trẻ. Điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc hấp thu trọn vẹn dinh dưỡng, từ đó hỗ trợ trẻ phát triển khỏe mạnh.

Sữa chứa đạm a2 an toàn hơn cho trẻ.

Sức khỏe tiêu hóa không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển trong giai đoạn đầu đời, mà còn có tác động lâu dài đến sức khỏe khi lớn lên. Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh giúp trẻ xây dựng được một hệ miễn dịch vững mạnh, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý trong tương lai. 

Do đó, chăm sóc hệ tiêu hóa chính là chăm cả sức khỏe thần kinh, cảm xúc và đề kháng của trẻ nhỏ. Đó là lý do vì sao nhiều chuyên gia ngày nay khuyên mẹ đừng chỉ hỏi “con ăn gì” mà nên hỏi “con tiêu hóa như thế nào”.