Học sinh giỏi được bồi dưỡng có chủ đích, mẹ dùng 2 cách này khai sáng trí tuệ trẻ

Một số người cho rằng, trẻ có khả năng học giỏi là bẩm sinh. Nhưng theo số khác, phương pháp học tập phù hợp là lý do tại trẻ thành công trong học tập. Đây là kết quả của quá trình rèn luyện có chủ đích từ khi còn nhỏ.

Khi ghi nhớ cùng một văn bản, một số trẻ có thể giải thích rõ ràng bằng lời trong 30 phút, trong khi trẻ khác lại giống như đang ghi nhớ văn bản trong mê cung, biết từng từ, nhưng lại bị lạc khi kết nối lại với nhau.

Khoảng cách then chốt hông phải là IQ, mà là "khả năng siêu nhận thức" - nó giống như "kinh Nhâm và kinh Độ" trong não của trẻ. Khi được mở ra, trẻ sẽ có cách điều hướng riêng để học bất cứ điều gì.

Chúng ta có thể so sánh tình huống trẻ đang làm bài toán.

- Trẻ bình thường: Nếu mắc lỗi, chỉ cần xóa đi và viết lại. Lặp lại mười lần và vẫn sẽ rơi vào cùng một cái hố.

- Trẻ có khả năng nhận thức mạnh mẽ: Sau khi tìm ra câu trả lời sai, thường dừng lại và tự nhủ: "Mình lúc nào cũng nhầm dấu '+' thành dấu '-' à? Lần sau mình sẽ đọc cẩn thận câu hỏi!"

Đây là điểm khác biệt giữa trẻ bình thường và học giỏi, trẻ học giỏi luôn theo dõi hành vi của chính mình và kịp thời sửa chữa khi phát hiện ra bất kỳ sai lệch nào. Thông qua việc quan sát, phản ánh và điều chỉnh liên tục, não sẽ chuyển từ "chế độ hỗn loạn" sang "trạng thái hiệu suất cao".

Nghiên cứu khoa học về não bộ khẳng định rằng, đứa trẻ sử dụng tốt các chiến lược nhận thức sẽ tăng hiệu quả học tập lên hơn 2 lần. Bởi trẻ sẽ dành 30%-40% năng lượng vào việc phân tích "cách học hiệu quả hơn" thay vì vùi đầu vào luyện tập chăm chỉ.

Vì vậy, theo các chuyên gia, thay vì ép trẻ làm bài tập, tốt hơn hết là hãy dạy trẻ cách điều khiển bộ não với 2 cách, giúp quá trình học tập trở nên dễ dàng, đạt thành tích tốt hơn.

Đặt mục tiêu học tập rõ ràng

Nhằm nghiên cứu tác động của mục tiêu đến cuộc sống, Đại học Harvard đã dành 25 năm để tiến hành một cuộc khảo sát theo dõi.

Kết quả cho thấy, những người có mục tiêu rõ ràng và dài hạn đã trở thành những người lãnh đạo trong ngành, trong khi hầu hết người không có mục tiêu đều không đạt được gì và cuộc sống không hạnh phúc.

Bước đầu tiên để rèn luyện siêu nhận thức cho trẻ là đặt ra mục tiêu học tập rõ ràng, lấy đó làm kim chỉ nam, từ đó rèn luyện khả năng “tự kiểm tra” và “kiểm soát tự động” cho trẻ.

Lưu ý rằng mục tiêu đặt ra càng cụ thể thì càng tốt. Ví dụ, điểm yếu của trẻ khi học Toán là g? Trẻ cần nắm bắt những điểm chính nào? 

Sau khi xác định được mục tiêu lớn, hãy chia nhỏ mục tiêu đó thành các mục tiêu nhỏ chi tiết, ghi vào lịch trình và thực hiện từng bước một.

Mục đích đầu tiên của não là sinh tồn, và nếu trẻ không viết ra những gì mình muốn làm, não sẽ tiếp tục chiếm dụng nguồn lực tinh thần.

Khi não thấy rằng trẻ không có chỉ dẫn rõ ràng để hướng dẫn nó, sẽ không dành năng lượng để thực hiện chỉ dẫn đó, do đó vấn đề sẽ bị bỏ dở. Vì vậy, kế hoạch rõ ràng cho phép trẻ kiểm soát được quá trình học tập của mình.

Phương pháp đánh giá bản thân qua 3 câu hỏi

Mục tiêu thường cần có khoảng thời gian dài hơn để đạt được. Vì vậy, sau khi lập kế hoạch, trẻ cũng cần mở rộng tư duy siêu nhận thức và xem lại bài học mỗi ngày trước khi đi ngủ, để xem các mục tiêu trong ngày đã được hoàn thành đúng hạn hay chưa, lĩnh vực nào cần điều chỉnh và tối ưu hóa hay không.

Việc xem lại rất đơn giản, chỉ cần thực hiện ba điểm này.

Đầu tiên, hãy tự hỏi bản thân hai câu hỏi: "Ba nhiệm vụ học tập quan trọng nhất trong tuần này là gì?" và "Trẻ đã đưa mọi thứ cần làm hôm nay vào lịch trình chưa?"

Thứ hai là kiểm tra tiến độ học tập và điều chỉnh kế hoạch học theo tình hình thực tế.

Thứ ba là hãy suy ngẫm về cảm xúc của trẻ, nghĩ về những gì bạn đã hoàn thành trong ngày hôm nay, sau đó viết vào nhật ký, ghi ra 4-5 thành tích, chẳng hạn như "Hôm nay, tôi đã bắt đầu sắp xếp lại sổ câu", "Tôi đã thuộc lòng 2 bài thơ",...

Khi trẻ tập trung, sẽ tự nhiên trở nên tự tin, có nhiều năng lượng để đối mặt với những thách thức gặp phải trong học tập và cuộc sống.

Nếu trẻ không biết bắt đầu như thế nào, bố mẹ hãy làm cho mọi việc dễ dàng hơn bằng cách yêu cầu con viết ra 3 câu mỗi tối trước khi đi ngủ :

- Điều tốt nhất hôm nay/phương pháp nào hiệu quả nhất hôm nay (nâng cao nhận thức về bản thân)

- Có một vấn đề nhỏ/lỗi khiến tôi tức giận (ví dụ: "Tôi luôn bỏ sót dấu thập phân trong các bài toán")

- Tôi sẽ thử làm bài hóa Toán nâng cao ngày mai (Đưa ra thử thách mới)

Mặc dù phương pháp này đơn giản nhưng cần phải kiên trì mới đạt được kết quả. Giống như việc sử dụng tạ để rèn luyện cơ bắp, cần phải chăm chỉ và kiên trì để có được cơ bắp chắc khỏe.

Siêu nhận thức là “công tắc kinh mạch” trong hệ thống học tập của trẻ. Điều này không dạy trẻ kiến ​​thức cụ thể, mà bồi dưỡng khả năng cơ bản là “phát hiện vấn đề - sửa chữa vấn đề - tự nâng cao” . Trẻ học giỏi vẫn dễ mắc lỗi, nhưng điều khác biệt là trẻ nghĩ về cách tối ưu hóa để sửa chữa nó.