"Mẹ ơi, nghe con nói này!" - Câu nói "vô nghĩa" của trẻ 3 tuổi ẩn chứa bí mật mà bạn chưa biết

"Mẹ ơi, tại sao mắt của chú thỏ trắng lại đỏ thế?"

"Bố ơi, bố đừng xem điện thoại nữa, sẽ đau mắt đấy!"

"Con kiến ​​nhỏ này đang tìm mẹ à? Nó có nhớ nhà không?"

Nhiều đứa trẻ 3 tuổi dường như đã trở nên ''lắm lời''. Mỗi ngày đều ngập tràn những câu hỏi trong tâm trí. 

Vì vậy, đôi khi bố mẹ kiệt sức vì "cuộc tấn công ngôn ngữ" này. Tuy nhiên, theo góc nhìn tâm lý học, mỗi từ vô nghĩa mà trẻ 3 tuổi nói ra chính là âm thanh từ bộ não đang phát triển dữ dội.

Hóa ra, đằng sau việc trẻ nói nhiều ẩn chứa sự thật khoa học đáng ngạc nhiên.

Các yếu tố sinh lý: Biểu hiện tự nhiên của sự bùng nổ ngôn ngữ

Khi nghiên cứu tâm lý, các chuyên gia đã đề cập đến sự phát triển của lời nói và phát hiện, trẻ khoảng 3 tuổi về cơ bản có thể nắm vững tất cả các cách phát âm và hệ thống quy tắc ngữ pháp của tiếng mẹ đẻ.

Vậy trẻ có được kỹ năng ngôn ngữ bằng cách nào? Bằng cách thực hành nói chuyện liên tục.

Đồng thời, vùng ngôn ngữ của não trẻ ở độ tuổi này bước vào giai đoạn phát triển nhanh chóng, chủ yếu là trung tâm Broca (trung tâm vận động lời nói) và trung tâm Wernicke (trung tâm thính giác lời nói) tiếp tục phát triển, vốn từ vựng của trẻ tăng lên đáng kể.

Khi khả năng nhận thức được cải thiện, trẻ sẽ phát hiện ra rằng ngôn ngữ có thể giúp mình hiểu thế giới (chẳng hạn như "Tại sao trời tối?"), và sự phấn khích về nhận thức này thúc đẩy trẻ tiếp tục đặt câu hỏi.

Các yếu tố xã hội: Mong muốn được chú ý + học tập bắt chước

Trò chuyện là cách để trẻ được chú ý. Đối thoại liên tục khiến trẻ cảm thấy "được nhìn thấy," đó là nhu cầu tình cảm cơ bản và thiết yếu của trẻ. Khi trẻ cảm nhận được sự quan tâm từ cha mẹ qua những cuộc trò chuyện, sẽ phát triển cảm giác an toàn và được yêu thương, điều này rất quan trọng trong giai đoạn phát triển đầu đời.

Bố mẹ là những người gần gũi nhất với trẻ, vì vậy việc đáp ứng nhu cầu tình cảm ở giai đoạn này sẽ có lợi cho sự phát triển của trẻ, thay vì gây hại.

Khi trẻ cảm thấy an toàn và được yêu thương, sẽ dễ dàng khám phá thế giới xung quanh, học hỏi và phát triển tự nhiên.

Trái lại, nếu thiếu đi những cuộc trò chuyện và sự quan tâm, trẻ có thể cảm thấy cô đơn, không được chấp nhận, dẫn đến những vấn đề về tâm lý như lo âu và tự ti.

Thông qua trò chuyện, trẻ học được ngôn ngữ, bắt chước cách nói của người lớn, bao gồm giọng điệu, cách chọn từ và những biểu cảm khuôn mặt. Điều này là một phần quan trọng trong quá trình học tập xã hội của trẻ.

Ví dụ, mẹ dùng từ "dạ" khi nói, và vài ngày sau, trẻ sẽ bắc chước theo cách nói này. Ngoài ra, trẻ cũng sẽ học được cách thể hiện cảm xúc và cách xử lý các tình huống giao tiếp thông qua các mẫu đối thoại quan sát được.

Các yếu tố phát triển nhận thức: Giai đoạn tiền vận hành

Piaget, nhà tâm lý học nổi tiếng người Thụy Sĩ, đã phân loại giai đoạn phát triển nhận thức của trẻ từ 2 đến 6 hoặc 7 tuổi là giai đoạn tiền vận hành.

Nhóm tuổi này là giai đoạn quan trọng đối với sự phát triển lời nói của trẻ. Trẻ phát triển các lược đồ biểu diễn tượng trưng thông qua ngôn ngữ, bắt chước, trí tưởng tượng, trò chơi và vẽ tranh tượng trưng.

Một trong những đặc điểm chính của trẻ ở độ tuổi này là tự cho mình là trung tâm. Nghĩa là trẻ nghĩ rằng những gì người khác nghĩ cũng giống như những gì mình nghĩ và không thể suy nghĩ về vấn đề theo quan điểm của người khác.

Ví dụ, khi trẻ nói về một điều gì, thường không nghĩ quá nhiều hay cân nhắc xem người khác có muốn lắng nghe không. Bởi trẻ chưa có nhận thức về điều này.

Đây là điểm riêng biệt ở giai đoạn hiện tại của trẻ. Vì vậy, bố mẹ không nên hạn chế điều trẻ mong muốn nói ra. 

Nhu cầu tình cảm: Một lối thoát để trút giận

Một số người thích nói chuyện để tìm kiếm sự thoải mái và giải tỏa cảm xúc. Thể hiện niềm vui, sự tức giận, nỗi buồn và niềm hạnh phúc qua lời nói giúp họ giải phóng căng thẳng, tạo ra những kết nối xã hội quan trọng. Việc chia sẻ cảm xúc qua ngôn từ giúp con người cảm thấy được thấu hiểu và chấp nhận, điều này đặc biệt cần thiết trong những lúc khó khăn.

Trên thực tế, trẻ em cũng vậy. Khi gặp điều mới lạ, trẻ dùng lời nói để diễn tả niềm vui, sự hào hứng. Khi cảm thấy căng thẳng, trẻ cũng sẽ dùng lời nói để giải tỏa sự lo lắng.

Trẻ nhỏ thường không có nhiều công cụ để xử lý cảm xúc phức tạp, nên việc nói ra cảm xúc là cách tự nhiên để tìm kiếm sự hỗ trợ và an ủi từ người lớn.

Những câu "Mẹ ơi, nhìn này" được lặp đi lặp lại không chỉ đơn thuần là việc thu hút sự chú ý, mà còn là một sự xác nhận nồng nhiệt về cảm giác an toàn. Điều này cho thấy trẻ đang tìm kiếm sự kết nối và sự công nhận từ cha mẹ, điều mà chúng rất cần trong quá trình phát triển.

Ngay cả những "ừ ngữ ngây thơ của trẻ con khiến chúng ta cười rồi khóc, cũng là cách thô sơ nhất để xây dựng cây cầu nối với thế giới.

Những câu chuyện ngây ngô, câu hỏi đầy tò mò hay thậm chí là nhận xét chân thật về cuộc sống xung quanh đều thể hiện một cách mạnh mẽ về cách trẻ em khám phá và kết nối với môi trường. 

Khi bố mẹ lắng nghe và phản hồi tích cực, trẻ sẽ cảm thấy giá trị của việc thể hiện bản thân và học được rằng lời nói có sức mạnh.