Trung Quốc sẽ chi tiền khủng xây dựng con đập lớn nhất thế giới gần biên giới Ấn Độ

Trung Quốc sẽ xây dựng con đập lớn nhất thế giới

Trung Quốc đã thông qua kế hoạch xây dựng một dự án thủy điện trên hạ lưu sông Yarlung Tsangpo tại Tây Tạng, theo Tân Hoa Xã đưa tin. Mặc dù chưa có thông tin chi tiết, các báo cáo trước đó cho biết con đập này sẽ là lớn nhất thế giới, với vốn đầu tư lên đến 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (137 tỷ USD).

Dự án này được đánh giá là một bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc. Con sông Yarlung Tsangpo, khi chảy qua khu vực tranh chấp Arunachal Pradesh, trở thành nguồn cung cấp nước cho các con sông lớn ở Ấn Độ, điều này làm gia tăng lo ngại về ảnh hưởng của dự án đến dòng chảy nước.

Đây là một dự án kỹ thuật khổng lồ, đòi hỏi thời gian thi công ít nhất một thập kỷ. Khu vực Tây Tạng không có nhu cầu lớn về điện, nên việc vận chuyển điện năng đến các khu vực khác của Trung Quốc sẽ yêu cầu xây dựng hệ thống lưới điện lớn.

David Fishman, chuyên gia tư vấn năng lượng tại Thượng Hải, cho biết dòng sông này có tiềm năng thủy điện rất lớn. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng các quốc gia hạ nguồn, đặc biệt là Ấn Độ, sẽ lo ngại về nguy cơ giảm lưu lượng nước.

Ngoài ra, các nhà bảo vệ môi trường ở Trung Quốc đã cảnh báo về những tác động không thể đảo ngược đối với hệ sinh thái tại vùng hẻm núi, nơi được coi là một trong những điểm nóng đa dạng sinh học hàng đầu của quốc gia.

Con đập sẽ được xây dựng tại một hẻm núi lớn ở dãy Himalaya (Ảnh minh họa).

Tại sao Trung Quốc quyết tâm thực hiện dự án này?

Dự án đập Yarlung Tsangpo đặt ra thách thức mới trong quan hệ Trung - Ấn, vốn chỉ vừa ổn định sau bốn năm đối đầu căng thẳng từ vụ xung đột biên giới năm 2020, làm ít nhất 24 binh sĩ hai bên thiệt mạng.

Một đập thủy điện lớn như vậy sẽ giúp Trung Quốc kiểm soát dòng chảy nước vào Ấn Độ, một yếu tố có thể được sử dụng làm đòn bẩy chính trị trong thời kỳ căng thẳng.

Ấn Độ đã thiết lập cơ chế trao đổi thông tin về sông ngòi với Trung Quốc từ năm 2006, nhưng liệu cơ chế này có đủ để giảm bớt lo ngại vẫn còn là câu hỏi lớn.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định đã nghiên cứu phát triển thủy điện trên sông Yarlung Tsangpo trong nhiều thập kỷ và cam kết thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường cũng như đảm bảo an toàn cho các nước hạ nguồn.

Bắc Kinh tuyên bố sẽ tiếp tục hợp tác với các quốc gia hạ nguồn trong việc chia sẻ dữ liệu thủy văn và phòng ngừa thảm họa. Tuy nhiên, động thái kiểm duyệt các bài viết liên quan đến tác động của dự án đối với đa dạng sinh học cho thấy mức độ nhạy cảm của vấn đề.

Thủy điện là nguồn năng lượng lớn thứ hai tại Trung Quốc, chiếm gần 14% sản lượng điện quốc gia vào năm 2023. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của ngành này đang chậm lại so với các loại năng lượng khác.

Dự án trên sông Yarlung Tsangpo, với tiềm năng sản xuất tới 70 gigawatt điện, có thể giúp Trung Quốc đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, như hạn hán kéo dài đã làm giảm sản lượng thủy điện ở các tỉnh giàu nước như Tứ Xuyên và Vân Nam.