Khẳng định sức sống bền bỉ và vị thế trung tâm của tiểu thuyết trong đời sống văn học Việt Nam
Chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng, và kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2025), ngày 10/10/2025, tại Hà Nội, Thời báo Văn học nghệ thuật phối hợp với Quỹ Hỗ trợ sáng tạo Văn học nghệ thuật Việt Nam và Công ty Cổ phần Truyền thông Tri thức số (TTS) tổ chức Lễ trao giải Cuộc thi Sáng tác Tiểu thuyết Thời báo Văn học Nghệ thuật lần thứ I (2023 – 2025). Sự kiện nhằm tôn vinh, khen thưởng những tác phẩm và tác giả xuất sắc; góp phần khơi dậy tình yêu văn học nghệ thuật, khuyến khích lao động sáng tạo và thúc đẩy sự phát triển của nền văn học nghệ thuật Việt Nam.
Buổi Lễ có sự tham dự của: PGS.TS Đào Duy Quát, nguyên Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tư tưởng-Văn hóa Trung ương; TS. Bùi Thế Đức, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương, nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; Bà Trần Thị Phương Lan, Vụ trưởng Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương; PGS. TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; Nhà thơ Hữu Thỉnh, nguyên Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam; TS. Đoàn Thanh Nô, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Quỹ Hỗ trợ sáng tạo Văn học nghệ thuật Việt Nam; NSND Trịnh Thúy Mùi, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam; GS. Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam… Cùng các thành viên Ban Tổ chức, Ban Giám khảo, các tác giả đạt giải, các văn nghệ sĩ, đại diện các đơn vị đồng hành và phóng viên báo đài Trung ương và Hà Nội.
Các đại biểu tham dự Lễ trao giải Cuộc thi Sáng tác Tiểu thuyết Thời báo Văn học Nghệ thuật lần thứ I (2023 – 2025).
Tiết mục nghệ thuật chào mừng.
Tiểu thuyết vẫn bền bỉ gieo hạt cho văn chương
Phát biểu khai mạc Lễ trao giải, nhà văn – nhà báo Hoàng Dự, Tổng Biên tập Thời báo Văn học nghệ thuật, Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi cho biết, thiết thực kỷ niệm các ngày lễ lớn và những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc trong giai đoạn 2023 – 2025, Thời báo Văn học nghệ thuật, cơ quan ngôn luận của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức Cuộc thi Sáng tác Tiểu thuyết Thời báo Văn học nghệ thuật lần thứ I (2023 – 2025). Cuộc thi nhằm huy động sự tham gia của các nhà văn chuyên nghiệp, không chuyên và những người yêu văn học trong nước, cũng như người Việt Nam ở nước ngoài trong việc sáng tác các tác phẩm phản ánh chân thực, sinh động hiện thực công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; khắc họa hình tượng con người Việt Nam trong thời kỳ mới, trên nhiều lĩnh vực và giai tầng xã hội; góp phần xây dựng, bồi đắp hệ giá trị con người Việt Nam hiện đại. Thông qua đó, cuộc thi hướng tới việc khơi dậy tinh thần yêu nước và ý thức trách nhiệm xã hội của đội ngũ văn nghệ sĩ, người yêu văn học nghệ thuật; đồng thời khuyến khích sáng tạo các tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, đáp ứng mong muốn của Đảng, Nhà nước và nhu cầu thưởng thức văn học nghệ thuật của nhân dân.
Nhà văn – nhà báo Hoàng Dự, Tổng Biên tập Thời báo Văn học nghệ thuật, Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi phát biểu khai mạc buổi lễ.
Sau hai năm phát động, Ban Tổ chức cuộc thi đã nhận được 146 tác phẩm của 133 nhà văn (tác giả nhiều tuổi nhất sinh 1937; có 2 tác giả trẻ nhất đang là học sinh THPT, có 91 tác giả nam, 32 tác giả nữ - trong đó có 1 nữ tu) thuộc đủ các thế hệ cầm bút, với nhiều lứa tuổi, ngành nghề, giai tầng trong xã hội. Họ đến từ khắp các vùng miền trên dải đất hình chữ S, từ vùng miền núi Hà Giang, nơi địa đầu Tổ quốc, đến vùng trung du Bắc bộ, vùng Đồng bằng châu thổ sông Hồng đến các tỉnh miền Trung - Tây nguyên, vùng đất đỏ miền Đông, miền sông nước Tây Nam Bộ, thành phố Hồ Chí Minh và đông đảo nhất là Thủ đô Hà Nội.
“Nhìn một cách tổng thể, cuộc thi đã đạt được mục tiêu đề ra và với số lượng tác phẩm tác giả như vậy đủ để chúng ta tin tưởng vào tương lai phát triển của tiểu tuyết. Từ tác giả cao tuổi nhất gần 90 mùa xuân đến các em học sinh tuổi đôi mươi vẫn tràn đầy khát vọng cống hiến đem lại cho chúng ta nhiều cung bậc cảm xúc, bởi tình yêu văn học là không có tuổi và đam mê sáng tạo là không có giới hạn. Cuộc thi là minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của thể loại tiểu thuyết – thể loại ‘xương sống’ của nền văn học nước nhà. Đồng thời, thể hiện sự quan tâm, đồng hành của đội ngũ các nhà văn thuộc nhiều thế hệ đối với phong trào sáng tác hiện nay”, Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi nhấn mạnh.
NSND Trịnh Thúy Mùi, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam phát biểu chúc mừng.
Ghi nhận và biểu dương những đóng góp của Thời báo Văn học nghệ thuật trong việc khởi xướng và tổ chức cuộc thi tiểu thuyết, tại buổi lễ, NSND Trịnh Thúy Mùi, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam khẳng định: “Sáng kiến tổ chức Cuộc thi Tiểu thuyết của Thời báo Văn học nghệ thuật không chỉ góp phần phát hiện và tôn vinh những cây bút có năng lực sáng tạo, mà còn khơi dậy tinh thần lao động nghệ thuật nghiêm túc trong giới cầm bút. Đây là hoạt động ý nghĩa, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn học nước nhà, nuôi dưỡng những giá trị tư tưởng, nhân văn và thẩm mỹ trong xã hội. Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đánh giá cao nỗ lực của Ban Tổ chức, tin tưởng rằng cuộc thi sẽ tiếp tục tạo nên những dấu ấn mới, thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền văn học nghệ thuật Việt Nam trong thời kỳ hội nhập”.
Vinh danh 24 tác phẩm tiểu thuyết đặc sắc
Sau quá trình chấm giải nghiêm túc, khách quan và trách nhiệm, Ban Giám khảo thống nhất nhận định, cuộc thi chưa tìm được tác phẩm thật sự nổi trội để xứng đáng trao giải Nhất. Tuy vậy, điều đó không làm giảm đi ý nghĩa của cuộc thi, mà ngược lại, cho thấy tinh thần làm việc công tâm, minh bạch và chuẩn mực mà Ban Giám khảo và Ban Tổ chức hướng tới.
Nhà báo Hoàng Thanh Xuân, Phó Tổng biên tập Thời báo Văn học nghệ thuật, Phó Trưởng Ban tổ chức cuộc thi đọc Quyết định về việc công nhận Giải thưởng Cuộc thi Tiểu thuyết Thời báo Văn học nghệ thuật lần thứ nhất giai đoạn 2023-2025.
Ban Tổ chức đã quyết định trao 12 giải chính thức gồm: 3 giải Nhì, 4 giải Ba và 5 giải Khuyến khích, đồng thời, trao 1 giải Đặc biệt của Ban Giám khảo và 11 Tặng thưởng Đồng hành của Ban Tổ chức, nhằm ghi nhận những đóng góp và tinh thần gắn bó của các tác giả đối với cuộc thi.
Trong đó, 3 giải Nhì được trao cho các tác phẩm: Phù sa máu – Nguyễn Trọng Tân; Viên sỏi lót đường - Bùi Việt Sỹ; Thương ngàn – Vĩnh Quyền.
PGS. TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và Nhà thơ Hữu Thỉnh, nguyên Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam trao giải Nhì cho các tác giả.
Các tác phẩm đạt giải Nhì.
Giải Ba được trao cho: Cuộc phân tranh - Thiên Sơn; Tiếng chuông Nhà thờ Cửa Bắc - Nguyễn Đắc Như; Khắc tinh với thần chết - Lê Hoài Nam; Mùi rơm rạ - Đào Quốc Vịnh.
Bà Trần Thị Phương Lan, Vụ trưởng Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương và đại diện đơn vị tài trợ trao giải Ba cho các tác giả.
Các tác phẩm và bản thảo tác phẩm đạt giải Ba.
Giải Khuyến khích thuộc về 5 tác phẩm: Kính chiếu thời gian - Hà Phạm Phú; Gió rừng thăm thẳm - Đặng Bá Canh; Sống dưới ánh mặt trời - Viên Kiều Nga; Nửa bước 700 năm - Thành Châu; Cúc giậu đông - Phạm Giai Quỳnh.
TS. Bùi Thế Đức, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương và TS. Đoàn Thanh Nô, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Qũy Hỗ trợ sáng tạo Văn học nghệ thuật Việt Nam trao giải Khuyến khích cho các tác giả.
Giải Đặc biệt của Ban Giám khảo trao cho tác phẩm Vầng trăng Him Lam của tác giả Châu La Việt.
Nhà văn, Nhà lý luận phê bình Bùi Việt Thắng, Trưởng Ban Giám khảo cuộc thi trao giải Đặc biệt của Ban Giám khảo cho tác phẩm "Vầng trăng Him Lam" của tác giả Châu La Việt (nhà văn Nguyễn Thanh Tú nhận thay).
11 tặng thưởng đồng hành được trao cho: Tam hùng Đại Việt - Phạm Thuận Thành; Hạt bụi lơ lửng - Phạm Thanh Thúy; Nhặt bóng người - Vũ Thanh Lịch; Chỉ tình yêu gửi lại - Nguyễn Khắc Nguyệt; Sụp đổ - Nguyễn Đình San; Cuồng mê - Nguyễn Văn Học; Biên khu Việt Quế - Phạm Vân Anh; Rừng mặn - Hà Đình Cẩn; Vua không ngai - Phan Đức Nam; Nơi anh thuộc về - Kiều Bích Hậu; Tiếng gọi xa xăm - Phạm Hồng Loan.
Nhà văn Võ Thị Xuân Hà, thành viên Ban Giám khảo và nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Tuấn, đại diện đơn vị tài trợ trao giải Đồng hành cho các tác giả.
Nhà văn, Nhà lý luận phê bình Bùi Việt Thắng, Trưởng Ban Giám khảo cuộc thi nhận định, các tác phẩm tham dự có hình thức sử thi trong hình thái panorama (toàn cảnh, hoành tráng) trong một tác phẩm 1000 trang (bản thảo A4) với kiểu viết “đại tự sự”, như là sự tiếp nối truyền thống sử thi trong văn học 1945-1975; lại có những tác phẩm cực ngắn (chỉ từ 8 - 15 trang bản thảo A4), như là sự thể nghiệm viết siêu ngắn chủ đích đến “ý tại ngôn ngoại” theo tinh thần “tiểu tự sự”; có lối viết giả tưởng hay kỳ ảo nhưng ngẫm sâu xa lại thấy vẫn gần với đời, với đạo, có lối viết dựa trên tư liệu - lịch sử nhưng vẫn không xem nhẹ hư cấu như một quyền uy tối cao của nhà văn.
Đề tài truyền thống (lịch sử, cách mạng và chiến tranh) chiếm khoảng 40% tác phẩm dự thi; đề tài đương đại (thế sự - đời tư) chiếm khoảng 55% tác phẩm dự thi, có khoảng 5% tác phẩm dành cho các đề tài khác (sinh thái, giả tưởng, phái tính, AI,...). Theo nhà văn Bùi Việt Thắng, nhìn vào những con số này, người am hiểu tình hình văn học sẽ thấy tin tưởng vào khả năng áp sát đời sống của tiểu thuyết.
Một số tác phẩm được trao giải tại Cuộc thi Sáng tác Tiểu thuyết Thời báo Văn học Nghệ thuật lần thứ I (2023 – 2025).
Cuộc thi Sáng tác Tiểu thuyết Thời báo Văn học nghệ thuật lần thứ I (2023 – 2025) mang ý nghĩa như một nguồn động lực mới, góp phần thúc đẩy sự phát triển của tiểu thuyết Việt Nam hiện đại, trong bối cảnh nền văn học nước ta đang chuyển mình mạnh mẽ theo xu thế hội nhập sâu rộng với thế giới trên mọi phương diện. Cuộc thi không chỉ khuyến khích sáng tạo, tìm kiếm những tiếng nói nghệ thuật đặc sắc, mà còn tạo dựng một không gian văn học nhân văn và cởi mở, nơi các tác giả có thể trao đổi, lan tỏa những giá trị thẩm mỹ mới, khẳng định vị thế của tiểu thuyết Việt Nam trong dòng chảy văn học đương đại.
Một số hình ảnh tại Lễ trao giải:
TS. Đoàn Thanh Nô, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Qũy Hỗ trợ sáng tạo Văn học nghệ thuật Việt Nam và nhà văn – nhà báo Hoàng Dự, Tổng Biên tập Thời báo Văn học nghệ thuật, Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi trao kỷ niệm chương và hoa vinh danh các đơn vị tài trợ.
TS. Nguyễn Văn Khương, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường, đại diện đơn vị tài trợ phát biểu.
Tác giả Thành Châu, đại diện các tác giả đạt giải phát biểu.
Các đại biểu, tác giả đạt giải chụp ảnh lưu niệm cùng Ban Tổ chức.

Cuộc thi sáng tác tiểu thuyết Thời báo Văn học nghệ thuật, lần thứ nhất (giai đoạn 2023-2025) là cuộc thi tiểu thuyết...
Bình luận